حجت الاسلام حکیمی فرد در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با بیان این که تقوا، نهایت خشنودی خداوند از بندگان و شاهراه ساخت انسان است و کسی که تقوا روزی او شده است، در حقیقت تمام خوبی‌های دنیوی و اخروی را به دست آورده است، گفت: به همین دلیل زیرک‌ترین زیرک‌ها، انسان باتقواست و حتی بالاتر، در زمره آل محمد(ص) و همچون سلمان مشمول «منّا اهل البیت» خواهد بود و به مقام سلمان محمدی نائل خواهد شد.

مدیر مدرسه علمیه امام صادق(ع) بیجار افزود: در این رابطه می توان به روایت متعددی از اهل بیت(ع) اشاره کرد؛ حضرت علی(ع) فرمود: «إِنَّ التَّقْوَی مُنْتَهَی رِضَی اللَّهِ مِنْ عِبَادِهِ».(عیون الحکم و المواعظ/ ص۱۵۴)؛  در جای دیگر پیامبر فرمود «مَن رُزِقَ تُقیً فَقَد رُزِقَ خَیرَ الدُّنیا وَالآخِرَةِ».(نهج الفصاحه/ ص۷۶۹) در ادامه فرمود «أَکْیَسُ الْکِیسِ التُّقی‌».(الکافی/ ج۱۵/ ص۲۰۴)؛ در روایت دیگر امام الباقر(ع) فرمود «‌- لمّا ذُکِرَ عِندَهُ سَلمانُ الفارِسِیُّ-: مَه! لا تَقُولُوا سَلمَانَ الفارِسِیَّ، ولکِن قُولُوا سَلمانَ‌ الُمحَمَّدِیَ‌، ذلِکَ رَجُلٌ مِنّا أهلَ البَیتِ». (رجال الکشّی/ ج۱/ ص۵۴)؛

وی اظهار کرد: این مسئله نشان می دهد که خدای متعال غایت و هدف روزه را، نیل به تقوا معرفی فرموده است: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُمُ الصِّیَامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»(بقره/ ۱۸۳).

حجت الاسلام حکیمی فرد با اشاره به راهکارهای تقوا، افزود: در قرآن کریم، شش آیه با عبارت شریف «لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ» خاتمه یافته است که می‌توان آنها را به عنوان راهکارهای رسیدن به تقوا مورد مطالعه و تدبر قرار داد. با کنار هم قرار دادن این آیات، می‌بینیم هم‌پوشانی معنایی و مضمونی بسیار زیبایی بین آنها برقرار است؛ به این صورت که از بین این شش آیه، دو آیه به عنوان بیان کلان و کلی، و چهار آیه دیگر به عنوان تبیین، تشریح و توضیح دو آیه اول است.

مدیر مدرسه علمیه امام صادق(ع) بیجار اضافه کرد: در این رابطه دو آیه کلی وجود دارد، آیه اول مربوط به عبودیت است، فرمود «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»(بقره/ ۲۱)

ای مردم! پروردگارتان که شما و پیشینیان شما را آفرید، پرستش کنید تا اهل تقوا شوید. در این آیه هدف از خلقت جهان و انسان، خلافت الهی و خدای‌گونه شدن انسان معرفی می شود. (إِنِّی جَاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً (بقره/ ۳۰))؛ و تحقق این هدف، در گرو عبودیت است (وَ مَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ(ذاریات/ ۵۶))

به همین جهت، بجای خطاب اختصاصی هدایت‌یافتگان (یا ایّها الذین امنوا) با رحمت واسعه‌ی خود، خطابی عمومی بیان فرمود (یا ایّها الناس). در ادامه سیر منطقی بحث، این آیه شریفه اثر اصلی عبودیت و عبادت را رسیدن به تقوا معرفی می‌فرماید (و اعبدوا ربّکم... لعلّکم تتّقون)؛

وی افزود: غایت تقوا هم که مشخص است  فرمود «وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»(بقره/ ۱۸۹؛ آل‌عمران/ ۱۳۰ و ۲۰۰).

در این آیه «فلاح» به معنای رستگاری و پیروزی در حقیقت همان غایت خلقت انسان می‌باشد، (أنّ الأصل الواحد فی المادّة «فلح»: هو النجاة من الشرور و إدراک الخیر و الصلاح.(التحقیق فی کلمات القرآن الکریم/ ج‌۹/ ص۱۴۷)). از آیه روزه(بقره/ ۱۸۳) معلوم می‌شود که: روزه، از راهکارهای اصلی تحقق عبودیت است.

 حجت الاسلام حکیمی فرد بیان داشت: آیه دوم مربوط به تبعیت از رهبر الهی است، فرمود «وَ أَنَّ هَذَا صِرَاطِی مُسْتَقِیمًا فَاتَّبِعُوهُ وَ لَا تَتَّبِعُوا السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِکُمْ عَنْ سَبِیلِهِ ذَلِکُمْ وَصَّاکُمْ بِهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»(انعام/ ۱۵۳)

این است راه راست من؛ پس از آن پیروی کنید و از راه ‌های دیگر که شما را از راه خدا پراکنده می‌سازد پیروی مکنید! این چنین خدا شما را سفارش کرده است تا اهل تقوا شوید.

مدیر مدرسه علمیه امام صادق(ع) بیجار اضافه کرد: پیامبر اکرم(ص) برای توضیح این آیه، با دست خود خط مستقیمی بر زمین کشید و فرمود این راه مستقیم است که یکی بیش نیست. سپس خطوطی از راست و چپ آن خط ترسیم کرده و فرمود: اینها راه‌هایی است که شیطان به آن دعوت می‌کند.(تفسیر نور/ ج‌۲/ ص۵۸۵) تحقق عینی و عملی تبعیت و اطاعت و ولایت رهبران الهی، انجام مُجدانه و مستمر دستورهای الهی و در یک کلمه "عبودیت" است که به تصریح مؤکَّد قرآن، انسان و جامعه را به گنج تقوا می‌رساند «...خُذُوا مَا آتَیْنَاکُمْ بِقُوَّةٍ وَ اذْکُرُوا مَا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»(بقره/ ۶۳؛ اعراف/ ۱۷۱). خدای متعال برای تبیین این حقیقت این آیه را برای تعقل بیشتر نخبگان جامعه (خردمندان و اولو الالباب) نازل فرمود: «وَ لَکُمْ فی الْقِصَاصِ حَیَاةٌ یَا أُوْلِی الْأَلْبَابِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ‌»(بقره/ ۱۷۹)

ای صاحبان خرد! برای شما در قصاص، حیات نهفته است، تا شما تقوا پیشه کنید.

وی با بیان این که اجرای احکام اجتماعی دین که حکم قصاص یکی از مصادیق بارز آن است، برای جامعه، تأمین کننده‌ حیات، عدالت و امنیّت اجتماعی است، گفت: جامعه‌ بدون عدالت و امنیّت از بین می‌رود و آن جامعه گویا حیاتی ندارد و مرده است. امیرالمؤمنین(ع) فرمود «شَرُّ الأوطانِ ما لَم یَأمَن فیهِ القُطَّانُ» (غرر الحکم/ ح۵۷۱۲))

بدترین جوامع، جوامعی هستند که ساکنانش از امنیت بی‌بهره باشند». به همین جهت پیامبر خدا(ص) و بخشی از فلسفه رسالت خود را، حفظ امنیت جانی و اجتماعی معرفی می‌فرماید «بأَن تُحقَنَ الدِّماءُ و تُؤَمَّنَ السُّبُلُ»(دانشنامه امام مهدی بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ/ ج‌۹/ ص۴۴۶).

حجت الاسلام حکیمی فرد گفت:حیات اجتماعی که در سایه امنیّت و عدالت و اجرای شریعت محمدی(ص) تحقق می‌یابد، بهترین و عمده‌ترین زمینه برای تقواپیشگی افراد جامعه است.

 عبودیت ولایی؛ شاهراه تقواپیشگی

مدیر مدرسه علمیه امام صادق(ع) ادامه داد: از مجموع این آیات شش‌گانه و در مقام جمع‌بندی و نتیجه‌گیری می‌توان در یک بیان کلی گفت،قرآن تنها راه رسیدن به گوهر تقوا را «عبودیت ولایی» می‌داند، یعنی عبودیتی از بطن تبعیت محض از رهبران الهی ایجاد می‌شود.

به همین جهت برخی از اساتید اخلاق اشاره می کنند که ماه رمضان، ماه "صلوات عملی" یعنی ماه «یُسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» است. چرا که خدای متعال در آیه‌ای، ایمان حقیقی را تنها تسلیم محض در برابر ولیّ خود معرفی می‌فرماید «فَلَا وَ رَبِّکَ لَا یُؤْمِنُونَ حَتَّی یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لَا یَجِدُوا فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلِیمًا»(نساء/ ۶۵)

به پروردگارت سوگند که آنها مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را داور خود نمایند؛ و در دل خود از قضاوت و حکم تو، خشنود بوده و کاملا تسلیم باشند.

حجت الاسلام حکیمی فرد گفت: این «یُسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» باطن و عینیت ذکر شریف صلوات است، «إِنَّ اللَّهَ وَ مَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِیمًا»(احزاب/ ۵۶). عصاره این حرف‌ها را می‌توان در این فراز از دعای عصر غیبت که امام زمان(عج) به نائب اول خود در غیبت صغری آموزش و املاء فرمودند، دریافت: «اللَّهُمَّ فَثَبِّتْنِی عَلَی دِینِکَ وَ اسْتَعْمِلْنِی بِطَاعَتِکَ وَ لَیِّنْ قَلْبِی لِوَلِیِّ أَمْرِکَ وَ عَافِنِی مِمَّا امْتَحَنْتَ بِهِ خَلْقَکَ‌»(مفاتیح الجنان/ زیارات/ دعایی که در زمان غیبت باید خواند)

۳۱۳/۴۰