به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام و المسلمین محمدرضا سالاری‌فر در اولین جلسه از نشست‌های فلسفه خانواده از دیدگاه اندیشه‌وران که به همت موسسه خاتم و به‌صورت مجازی برگزار شد با اشاره به فلسفه خانواده اظهار داشت: بشر نیازهایی در زندگی دارد و این نیازها جزو فطرت و طبیعت انسان است، همه انسان ها این نیازها را دارند، روانشناسان این نیازها را دسته بندی کرده اند که از نیازهای ابتدایی تر تا نیازهای متعالی‌تر مانند نیاز به شکوفایی متفاوت است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه یکی از نهادهایی که بشر برای تامین نیازهایش به سمتش رفته است خانواده است، افزود: این نهاد برای تامین نیازهای بشر تشکیل شده است، این نیازها شامل نیاز زیستی تا نیازهایی روانی و معنوی میشود و بستر خانواده برای تامین این نیازها بهترین راه است و اگر نباشد انسان در تامین نیازهایش با مشکل مواجه میشود.
وی با ارائه تعریفی از خانواده تاکید کرد: یک نگاهی که روانشناسان روی آن تاکید دارند این است که خانواده یک نظام است، در خانواده یک نوع ارتباطی بین اجزا هست که بر اساس این ارتباط خانواده تعریف میشود.
سالاری‌فر با اشاره به اینکه باید دو نوع رابطه بین خانواده باشد، خاطرنشان کرد: اولین ارتباط سببی و قراردادی است، بر اساس این قرارداد روابط زن و مرد محدود میشود و روابط خود این زن و مرد را در چارچوبی قرار میدهد، اگر این قرارداد نباشد میتوانیم بگوییم که خانواده نیست.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه این قرارداد از فرهنگ‌ها آمده یا طبیعت ارتباط زن و مرد، خاطرنشان کرد: اگر طبیعت زن و مرد، انسانیتشان به علاوه بعد جنسی آنها در نظر گرفته شود مشخص میشود که این طبیعت الزام بخش این است که یک قراردادی بین زن و مرد برقرار شود.
وی با اشاره به اینکه نقص موجود بین هر دو طرف آنها را به سمت هم میکشاند، تصریح کرد: اگر این ارتباط بین دو مرد یا دو زن باشد این نقص برطرف نمی‌شود و ما نمی‌توانیم آنها را خانواده بدانیم، در این صورت طبیعت انسانی زن و مرد کنار گذاشته شده است.
سالاری‌فر با اشاره به اینکه خانواده در عین محدودیت ها فرصت هایی را ایجاد میکند، عنوان کرد: همین فرصت‌ها و محدودیت‌ها خانواده را ایجاد میکند و این نشان میدهد که خانواده چیزی بیش از مجموعه‌ای از اجرا است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به سیاست‌ها و برنامه‌های حمایت از خانواده تصریح کرد: اگر در تاریخچه خانواده و روابط خانوادگی بررسی کنیم متوجه می‌شویم که در قرن‌ها اتفاقی در خانواده افتاده است و آن این بوده که جایگاه زن در خانواده به رسمیت شناخته نشده است و اهمیتی که باید به زن داده میشد داده نشده است.
وی با بیان اینکه دیدگاه‌های پیامبر اکرم(ص) نشان میدهد که پیشرفته‌ترین دیدگاه را ایشان در مورد زن داشتند، افزود: در همان کشورهای اسلامی این مسیری که پیامبر(ص) تفسیر کردند پیاده نشده است و همین امروز هم به آن پایبند نیستند. این اتفاق باعث شده است که بشر به این فکر بیفتد که جایگاه زن را در خانواده تثبیت بکند و این اتفاق در مورد کودک هم افتاده است.
سالاری‌فر با تاکید بر اینکه قانون باید از سیستم دفاع کند نه از فرد، خاطرنشان کرد: اگر ما میخواهیم زن را در جایگاه بالاتر قرار بدهیم و به او کمک کنیم که پیشرفت کند، این قوانین حمایت از خانواده نه تنها به خانواده کمک نکرده، بلکه به زن هم کمک نکرده است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه ادامه داد: اینطور نیست که اگر زنان از بعضی از محدودیت‌هایی که بعضا ظلم بوده است خارج شوند الان وضعیت بسیار خوبی داشته باشند، بلکه این اتفاق علاوه بر آسیب به کل قوانین اسلامی به جزء یعنی زن هم آسیب زده است، به این خاطر که عنصر از سیستم مجزا دیده شده است در حالی که از اجزای مهم روانشناسی زن و شخصیت زن حضور در یک سیستم خانوادگی از جمله همسر بودن و مادر بودن است.
وی افزود: غرب هم این مسیر را رفته است و بعضا متوجه اشتباهاتش شده است و به دنبال اصلاح آنها برآمده است.
سالاری‌فر با تاکید بر اینکه اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر خانواده محوری و با اشاره به خلأهای حوزه خانواده و زن، تصریح کرد: حقوق خانواده در حوزه خانواده خیلی بها داده شده است، اینکه حقوق در برپایی ساختار خانواده نقش دارد مورد تایید است اما دخالت حکومت در نحو حقوق مورد بحث است، مشکلی که امروز وجود دارد این است که روابط خانوادگی و ازدواج ما امروز نه اسلامی است و نه غربی، بخشی را از اسلام و بخشی از حقوق غربی گرفته ایم این وضعیت ازدواج را از اصالت خودش انداخته است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه باید ارزش‌های اخلاقی و معنوی بیش از حقوق مورد توجه قرار بگیرد، تاکید کرد: اگر بخواهیم با فشار حقوق جلوی آسیب‌های خانواده را بگیریم هیچ وقت موفق نخواهیم بود، خانواده یک دیوار بسیار بلندی دارد که دسترسی حقوق به آن بسیار سخت است.
وی با اشاره اینکه سیاست‌ها و حقوق خانواده باید به شکلی باشد که در این دیوار بلند بتواند نفوذ کند، عنوان کرد: ارزش‌های اخلاقی و معنوی اساس پایداری خانواده است، قوانین و سیاست‌ها باید به سمتی باشد که اینجا قابل استفاده باشد.
سالاری‌فر با بیان اینکه همانطور که زن و مرد از نظر تطابق خونی قبل از ازدواج بررسی می‌شوند، عنوان کرد: اهمیت مشاوره‌های خانواده یکی از نمونه‌های نفوذ به این دیوار بلند است، همانطور که برای مسائل فیزیکی و خونی این تناسب مورد بررسی قرار میگیرد از نظر شخصیتی هم باید این تطابق و تناسب بررسی شود و مسیر سیاست گذاری‌ها باید به این سمت پیش برود.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه افزود: در سیاست‌ها باید حفظ کل خانواده هدف باشد، این کل کلی است که آثار خیلی مثبتی دارد و در بلند مدت باید اینکه بخشی از حقوق فرد ممکن است در ظاهر زیرپا برود در بلندمدت چیزهایی به دست می آورد که این حقوق از دست رفته جبران میشود.
وی تاکید کرد: وقتی در اسلام تاکید شده است که هیچ نهادی ارزشمندتر از خانواده نیست همین امر اهمیت حفظ کل را بیشتر مشخص میکند. با وجود ارزش هایی که اسلام در رابطه با خانواده دارد مسیری که ما می‌رویم ممکن است خانواده را با آسیب بیشتری حتی از خانواده‌های غربی مواجه کند.
سالاری‌فر با اشاره به رشد خانه‌های بازی در شهرها خاطرنشان کرد: آیا خانه بازی کودک در جهت خانواده محوری است؟ اگر سیاستی از نوزادی تا دبستان داریم اگر میخواهیم خانواده محور عمل کنیم باید بدانیم که در هر مرحله باید چه قوانینی داشته باشیم، خانواده محور عمل کردن این است که از جایگاه پدر و مادر استفاده شود و نهاد جدیدی ایجاد نشود که جای پدر و مادر را بگیرید.
وی با تاکید بر اینکه باید ارتباط مدرسه و خانواده نیز تعریف شود، خاطرنشان کرد: در حوزه ارتباط زن و شوهر هم باید این موضوع درنظر گرفته شود و مثلا تفریح‌هایی ایجاد کنیم که محل حضور خانواده باشد نه اینکه بوستانی صرف حضور خانم‌ها ایجاد کنیم.
سالاری‌فر با تاکید بر اینکه غالب سیاست‌ها فردگرایانه است، خاطرنشان کرد: ما یک مشکلی داریم که باید اقتضائات زمان را هم در نظر بگیریم، در اشتغال سیاست گذاری‌ها مهم است، اینکه مثلا مرخصی زایمان باید فقط برای زنان باشد یا آیا میشود آن را برای مردان هم درنظر گرفت، اگر مرخصی زایمان را برای مردان هم درنظر گرفتیم نشان میدهیم که خانواده محور حرکت میکنیم نه صرفا زن محور.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بیان اینکه باید سیاست‌های ما ایجاد نهاد خانواده را تسهیل کند، خاطرنشان کرد: اینطور نیست که به طور کلی بگوییم که خانواده محور عمل نکرده ایم اما سیاست های ما بیشتر فردمحور بوده است.
وی با بیان اینکه فرد به فرد آحاد جامعه هم باید در تسهیل ایجاد نهاد خانواده نقش ایفا کنند، خاطرنشان کرد: مشکل این است که همه چیز به حاکمیت و دولت واگذار شده است و مسئولیت را از دوش مردم برداشته ایم، در صورتی که در عین اینکه باید نقش دولت را مشخص کنیم باید مردم عادی را در این رابطه فعال کنیم.
۳۱۳/۶۱ پ
