حجت الاسلام والمسلمین مازنی، مدیر ترویج پژوهش حوزه های علمیه در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به سیر تکاملی مدیریت ترویج پژوهش حوزه در ارتباط با واحدهای آموزشی و یا عملکرد معاونت پژوهش در جهت ارتقای فعالیت های پژوهشی طلاب گفت: این سیر در چند مرحله اتفاق افتاده است.
وی بیان داشت: مرحله نخست به چند سال اول راهاندازی معاونت پژوهش در مرکز مدیریت حوزه بر میگردد که با فعالیتهایی نظیر راهاندازی مجله خشت اول که بعدها به نام رهنامه پژوهش تغییر نام داد و اقدامات مقدماتی(که بیشتر جنبه گفتمانسازی و فرهنگسازانه داشت) شروع شد.
دبیر علمی جشنواره علامه حلی، افزود: در مرحله دوم با تشکیل اداره کل توسعه فرهنگ پژوهش(که اینک مدیریت ترویج پژوهش خوانده میشود) گام مثبتی در دوره دوم برداشته شد که با راهاندازی جشنواره علامه حلی در سال ۱۳۸۶ و توسعه استانی جشنواره علامه حلی به حدود ۵ استان و در سال ۱۳۹۴ با برنامه ۵نمره تحقیقات کلاسی طلاب سطح یک، برگزاری دورههای آموزش مهارتهای پژوهشی به معاونان پژوهش واحدهای آموزشی و راهاندازی کانونهای علمی شتاب بیشتری به خود گرفت.
وی اظهارداشت: در مرحله سوم(یعنی دور نخست مدیریت آیتالله اعرافی) با اصلاح فرایندها و بهبود روشها، همۀ اسناد راهنما، آییننامهها و دستورالعملها و قوانینی که در مراحل پیشین تولید شده بود ویراست جدیدی را تجربه کرده و گام سوم حرکت به سوی اهداف پژوهش حوزه شروع شد.
حجت الاسلام والمسلمین مازنی با اشاره به آسیب شناسی جشنواره و درخواست مدیریت استانی از این جشنواره گفت: در راستای آسیب شناسی این جشنواره از سراسر کشور درخواست کردیم تحلیل آسیبشناسانه از جشنواره در استان خود به ما ارائه دهند و برای تقویت جشنواره طرح پژوهشی راهکارهای عملیاتی توسعه و تحول در جشنواره علامه حلی طراحی و اجرا شد.
مدیر ترویج پژوهش حوزه های علمیه با اشاره به تقویت جشنوارههای استانی اظهارداشت: با تقویت جشنواره های استانی از ۵ استان به ۳۰ استان، شاهد جشنوارههای استانی در سراسر کشور و در ادامه با توجه به سیاست مدرسه محوری، مرحله مدرسهای جشنواره راهاندازی شد.
دبیر علمی جشنواره با اشاره به تقویت علمی طلاب جوان و تحقق شعار هر طلبه یک پژوهشگر گفت: در راستای تقویت علمی طلاب جوان و تحقق شعار هر طلبه یک پژوهشگر، شاهد فعالیتهای بسیار خوبی در این رابطه بودیم که از جمله آنها پژوهش درسی یا همان برنامه ۵نمره تحقیق کلاسی، ویراست جدیدی را با همکاری معاونت آموزش تجربه کردیم ، طراحی برنامه آموزش مهارتهای پژوهشی به طلاب در۶۴ ساعت ، تدوین درسنامههای مرتبط با مهارتهای یادشده ، طراحی تحقیق پایانی برای طلاب سطح یک است و نیز با اصلاح سیاستها کانونهای علمی(که جایگاه آن در میان انبوهی از برنامههای آموزشی امری حاشیهای و تزئینی تلقی شده بود) از ۶۰ عدد به بیش از ۵۰۰کانون در سراسر کشور رسیده است.
وی ادامه داد: علاوه بر تقویت برنامه پژوهش طلاب سطح یک، برای طلاب سطوح عالی نیز(که در سابق تقریباً هیچ برنامه خاص و منسجمی نداشتند) با شکلگیری بخش ترویج پژوهش سطوح عالی در معاونت پژوهش، برنامه جامع پژوهش طلاب سطوح عالی تدوین شد.
حجت الاسلام والمسلمین مازنی افزود: در همین رابطه نیز فعالیتهایی انجام شد که از جمله مشغول بودن ۲۰ نفر از اساتید و صاحبنظران برای تدوین حدود۱۰سرفصل مهارتهای پژوهش برای طلاب سطوح عالی است.
دبیر جشنواره علامه حلی افزود:در ادامه، تقویت دانشپژوهان مراکز تخصصی نیز مورد توجه قرار گرفت و با مشارکت معاونین پژوهش مراکز تخصصی، برنامه پژوهش مراکز تخصصی تدوین شد که امید است پس از طراحی سرفصلها این مسئله اجرایی شود.
مدیر ترویج پژوهش حوزه های علمیه، راهبری طلاب دروس خارج به سوی تولید علم با تدوین دستورالعمل اختصاص ۵ نمره تشویقی به مصاحبه درس خارج به خاطر مقاله علمی پژوهشی، متخذ از دروس خارج؛ طراحی شیوهنامه استاندارد تقریرنویسی، تدوین آییننامه سامانه تقریرنویسی با مشارکت بخش فناوری مرکز، تدوین مقالاتی با هدف احیای سنتهای پژوهشی، برنامه ریزی برای استخراج سیره علمی پژوهشی علمای سلف؛ گامبرداری به سوی توسعه دروس خارج به رشتههای غیرفقهی را از دیگر فعالیت ها برشمرد.
وی همچنین گفت:به نظر میرسید یکی از کارهای زیرساختی برای تقویت و ارتقای پژوهش، توجه به اساتید حوزه و تقویت پژوهشی آنان است در همین رابطه قدم هایی نیز برداشته شده که از جمله ماده واحدۀ آموزش مهارتهای پژوهشی به اساتید، تدوین و به مرحله اجرا گذاشته شد؛ آییننامه فعالیتهای پژوهشی اساتید تهیه شد که با رفع موانع مالی عملیاتی؛ برگزاری کارگاه آموزش مهارتهای پژوهشی به اساتید و شتاب گرفتن آن با راهاندازی بخش آموزش پژوهش(به نحوی که در شرایط کرونای سال جاری با استفاده از ابزار فضای مجازی و نیز در برخی از استانها که وضعیت سفید را تجربه میکردند، با رعایت شیوهنامههای بهداشتی به صورت حضوری، در بیش ۲۰ استان و بالغ بر ۵۰۰ استاد آموزش داده شدند.
وی ادامه ادامه داد: این درحالی است که با اجرای طرح شناسایی، توجیه، تقویت و سازماندهی اساتید مهارتهای پژوهشی سراسر کشور و تکمیل پازل آموزش مهارتهای پژوهشی در سال جاری تقریباً همه استانها با استفاده از ظرفیت استانی به آموزش اساتید مبادرت ورزیدند(یعنی برای تدریس این اساتید مدرسی از قم اعزام نشد.).
دبیر علمی جشنواره اضافه کرد: در راستای تأمین نیروی انسانی پژوهش، طرح تدوین تربیت مربی پژوهش برای تدریس مهارتهای پژوهشی تهیه و در مراحل کارشناسی برای تصویب قرار دارد.
حجت الاسلام والمسلمین مازنی در پایان بر تقویت و توسعه برنامهها، شتاب دادن به برنامههای سطح یک، تقویت برنامه پژوهش درسی، تسری برنامههای تثبیت شده در برنامه جدید آموزش به برنامه جاری آموزشی، تقویت کانونهای علمی، انجام مطالعه برای راهاندازی مرکز پرورش استعدادهای پژوهشی طلاب جوان و عملیاتی سازی برنامههایی نظیر برنامه پژوهش سطوح عالی و تقویت اساتید حوزههای علمیه در جهت تولید علم تأکید کرد.
گفتگو: قربان اسلامی نژاد