به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه،نشست علمی مجازی «ظلم ستیزی از دیدگاه ادیان ابراهیمی» توسط مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه‌های علمیه با همکاری دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع)، آستان قدس رضوی سازمان علمی فرهنگی و همایش بین المللی امام رضا(ع) و گفتگوی ادیان، برگزار شد.
در آغاز سال جدید میلادی و در نخستین سالگرد شهادت سردار بزرگ مبارزه با ظلم و ترور، حاج قاسم سلیمانی، مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه با مشارکت دانشگاه بین المللی اهل بیت (علیهم السلام)، سازمان علمی فرهنگی آستان قدس رضوی دبیرخانه همایش بین المللی امام رضا (ع) و گفتگوی ادیان نشست تخصصی «ظلم ستیزی از دیدگاه ادیان ابراهیمی» را با حضور شخصیت‌های علمی برگزار کرد.
در این نشست حجت الاسلام و المسلمین سعید جازاری، احمد رضا مفتاح و خاخام ارشد یهودیان ایران هاراو یهودا گرامی به بررسی مسئله ظلم ستیزی در سه دین اسلام، مسیحیت و یهودیت پرداختند.. دبیر علمی نشست نیز حجت الاسلام سید حامد علیزاده موسوی بود.
در این نشست ابتدا دبیر علمی جلسه، پس از گرامیداشت سالروز شهادت سردار بزرگ مبارزه با ظلم، حاج قاسم سلیمانی و همرزم شهیدش ، ابو مهدی المهندس به تبیین موضوع نشست پرداخت.
وی ظلم ستیزی را زمینه و مقدمه ای برای رسیدن به صلح و عدالت معرفی کرد و با اشاره به نگاه سلبی به موضوع ظلم ستیزی بر این امر تاکید کرد که عدالت و صلح جهانی تنها و تنها در صورت مقابله و ایستادگی در برابر ظلم و ظالمان به وقوع خواهد پیوست.
حجت الاسلام علیزاده موسوی با استناد به آیات قرآن یاری طلبیدن مظلومان و در مقابل یاری رساندن به مظلوم را از واجبات و اصول مسلم اسلامی دانست که نمونه و سمبل حقیقی آن در عصر حاضر سردار سلیمانی میباشد. وی همچنین مفهوم ظلم ستیزی را در متون مقدس ادیان ابراهیمی مورد توجه قرار داد و در این باره به پنج مرحله و سیر تطور تاریخی در کتاب مقدس (عهدین) در مقابله با ظلم اشاره کرد.
پس از این مقدمه، حجت الاسلام و المسلمین سعید جازاری به رویکردهای موجود در ادیان ابراهیمی به موضوع ظلم ستیزی پرداخت و گفت:در این مسیر رویکرد سکولار را مورد بررسی و توجه قرار داد که کار دین را صرفا ارتباط با امر قدسی میداند. پس از آن هر یک از ادیان یهودیت، مسیحیت و اسلام را در این باره مورد توجه قرار داد و حوزه های ورود ظلم ستیزی در هر یک از این ادیان را تبیین کرد.
وی حوزه های کلام، فقه، اخلاق و عرف مذهبی را از جمله حوزه هایی دانست که بحث ظلم ستیزی در اسلام بدان ورود پیدا کرده است و افزود: اما فصل مشترک هر سه دین ابراهیمی را حوزه اخلاقیات دانست که ظلم ستیزی به عنوان موضوعی خاص بدان راه یافته است.
حجت الاسلام و المسلمین جازاری در پاسخ به این سوال که آیا ظلم ستیزی در ادیان، آیا به حوزه اخلاق فردی و عملی نیز وارد میشود به این معنا که هر فرد خود به تنهایی مسئول مقابله با ظلم هست یا خیر؟، گفت: این موضوع به کانتکست و بافت جوامع بسیار ارتباط دارد، به عنوان نمونه اگر این موضوع را در دوره قرون وسطی و در مناطقی چون اروپای غربی مورد توجه قرار دهیم، جواب منفی است؛ چرا که در آن دوره تنها مرجع مقابله با ظلم کلیسا به شمار میرفته است. اما اگر این بحث را در کشورهایی چون ایران و پاکستان مورد توجه قرار دهیم، ظلم ستیزی و مقابله با ظلم به حوزه فردی و اخلاق عملی وارد میشود.
در ادامه خاخام ارشد یهودیان ایران، هاراو یهودا گرامی به بررسی موضوع ظلم ستیزی در یهودیت و متون یهودی اعم از تورات و دیکر متون مقدس یهود پرداخت.
وی با استناد به داستانها و روایات متعددی از متون مقدس یهودی، ظلم ستیزی و دفاع از مظلوم را یکی از اصول دین یهودیت دانست و آن را با مستندات کتاب مقدسی متعددی به اثبات رساند.
در آخرین بخش این نشست، دکتر احمد رضا مفتاح پس از تبریک سال نو میلادی به همه موحدان جهان و همچنین گرامیداشت سالروز شهادت سردار سلیمانی، به بررسی موضوع ظلم ستیزی در دین مسیحیت پرداخت. دکتر مفتاح با دسته بندی مباحث در سه بخش، صلح طلبی در نگاه حضرت عیسی (ع)، ظلم ستیزی و جنگ در مسیحیت و عدالت اجتماعی در دوره معاصر مسیحی، موضوع را در سیری منطقی مورد بحث و بررسی قرار داد.
وی در بخش اول به رویکرد حضرت عیسی در رفتار با دیگران و تاکید بر صلح طلبی و محبت خدا و همنوع پرداخت و آیات متعددی از عهد جدید به ویژه موعظه بالای کوه را مورد بررسی قرار داد.
پس از آن به کارنامه تاریخی مسیحیت در حوزه مقابله با ظلم نگاهی انداخت و با توجه به تاریخ مسیحیت به ویژه در قرون وسطی و پس از آن تا شورای دوم واتیکان، کارنامه مسیحیت را در این باره موفق ارزیابی نکرد.
دکتر مفتاح البته به دیدگاه خود الهی دانان و مورخان مسیحی نیز توجه داد و این ارزیابی را از خود مسیحیان نیز قابل قبول دانست.
پس از آن وی به این موضوع و بحث عدالت اجتماعی در دوره معاصر مسیحی پرداخت و رویکرد مسیحیت معاصر و پاپ را در این باره مورد بررسی قرار داد. در این مسیر، وی به جریان تسخیر لانه جاسوسی و اسیر کردن جاسوسان آمریکایی توجه داد که در آن زمان واتیکان نامه ای به امام راحل داد و از وی خواست که آمریکاییها را آزاد کند؛ اما امام در جواب پاپ به ظلمی که به مردم ایران در دوره سلطنت پهلوی و ظلم های فراوانی که به مردم می شد، اشاره کرد و به وی چنین خطاب کرد که تا حالا چرا از مردم مظلوم ایران دفاع نکردی و نامه ای برای دفاع از این مظلومان ننوشته ای.
دکتر مفتاح در کل بر این امر توجه داد اگر مسیحیت و نظام پاپی چه در حوزه اخلاقی و توصیه های اجتماعی به ویژه پس از شورای دوم واتیکان به دفاع از مظلومان و فقرا و ستمدیدگان توجه ویژه داشته و حتی شورایی به نام شورای صلح و عدالت در واتیکان تاسیس کرده است، اما در حوزه عملیاتی و کاربردی هیچ وقت نقش فعالی نداشته است و این شاید به خاطر نداشتن قدرت و یا ملاحظات دیگری باشد که بر نظام مسیحیت حاکم است. در پایان ایشان منابع متعددی را برای محققان در این باره معرفی کرد.
در ابتدای این نشست، حجت الاسلام والمسلمین علیزاده موسوی گفت: عدالت خواهی زمینه ایجاد صلح جهانی است و این نشست هم با سالگرد شهادت شهید سلیمانی که اصلی ترین عنصر انقلاب که نماد ظلم ستیزی و عدالت طلبی بود همزمان شد.
حجت الاسلام جازاری در این نشست بیان کرد: وقتی به کتاب مقدس نگاه می کنیم به این نتیجه می رسیم که سیر ظلم ستیزی از عهد قدیم و صفر پیدایش وجود دارد. رویکرد اولیه به ظالم و ظلم ستیزی یک انتقام نامحدود است که اگر چه در تفاسیر این کتاب مقدس الهی دانان مسیحی و یهودی تفاسیر متعددی ارایه کرده اند.
وی گفت: نگاه به ظلم ستیزی در آیات کتاب مقدس هم ذکر شده است. حتی نگاه قصاص هم در انجیل شده است. این سیر تحول وتکامل در ادامه به یک قاعده اخلاقی می رسد که بحث ظلم ستیزی یک حوزه اشتراک دارد قاعده زرین است که منفی این قاعده، قاعده نقره ای است که می گوید آنگونه رفتار نکن که دوست نداری با تو رفتار شود. کم کم این مساله به قاعده طلایی مبدل می شود. رفتار با همسایه و دیگران به گونه اخلاقی وجود دارد و رویکرد قاعده طلایی قاعده جدید می شود یعنی ظلم ستیزی را با رویکرد اخلاقی مطرح می کند یعنی اگر کسی با شما ظلم کرد شما با او مهربانی کن و این مساله یک انقلاب فرهنگی است که در درون شخص باید ایجاد شود.
یهوداگرامی نیز در این مراسم با ذکر این مطلب که معیار عدالت در ظلم ستیزی یک معیار جهانی است، گفت: فقه یهودیت و اسلامی اشتراکاتی در فهم و ارایه مدل در این زمینه دارند. عدالت که بر اساس فقه بررسی می شود. در مسیحیت قضیه متفاوت است زیرا چندان مساله از باب فقهی وجود ندارد.
وی در ادامه به ذکر مصادیق ظلم ستیزی در دین یهودیت پرداخت.
انتهای پیام
