به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه،در هفتمین پیش همایش کنگره بین المللی علامه میرحامد حسین پژوهشگران عرصه امامت و کتاب عبقات الانوار به ارائه یافته های خود در این زمینه پرداختند.
حجت الاسلام مهدی اسفندیاری دبیر علمی کنگره و مسؤول واحد احیای آثار کنگره در این زمینه گفت: اندیشه ها و روش علامه میرحامد حسین و اساتید و شاگردان ایشان به گونه ای دارای ارزش است که می تواند مدرسه کلامی لکهنو را در مقایسه با سایر مدارس کلامی شیعه در جایگاهی حائز اهمیت قراردهد. ایشان یکی از ویژگی های آثار علامه میرحامد حسین را جامعیت این آثار در ابعاد مختلف بیان نمودند که نتیجه اشراف و توجه مرحوم علامه به یافته های دیگر عالمان شیعی و سایر مدارس کلامی شیعه است.
رعایت انصاف و حکیمانه بودن نقدهای علامه میرحامد حسین بر مخالفین مکتب اهل بیت علیهم السلام ویژگی دیگری بود که توسط وی بر آن تاکید شد، به گونه ای که اکنون نیز کسی نمی تواند از کتاب عبقات الانوار سوء استفاده نموده و ایشان در عمل مباحثی را که می توانست اختلاف بر انگیز باشد به گونهای مطرح نمودند که از فضای علمی و بحث منطقی خارج نگردد.
پس از وی حجت الاسلام والمسلمین حامد کاشانی ، پژوهشگر حوزه دین به بیان دیدگاه های خود در این زمینه پرداخت. وی با توجه به محدودیت وقت به سه ویژگی بسیار مهم علامه میرحامد حسین در فعالیتهای پژوهشی و تالیف آثار اشاره نمود. ویژگی اول کتاب عبقات الانوار که از نظر وی بسیار مهم است، قوت علمی و خدشه ناپذیر بودن این اثر است. شاهد این قوت علمی از نظر ایشان این است که وقتی پژوهشگران به مطالعه و بررسی این اثر علامه می پردازند با چنان قدرت و قوتی در استدلالهای ایشان مواجه می شوند که اشکالات و شبهات شاه عبدالعزیز در تحفه برای ایشان بسیار بی ارزش و سطحی مینماید به گونهای که شأن پاسخ دادن ندارد. این برداشت مخاطب ناشی از کوبندگی و استحکام پاسخ علامه به این شبهات است.
ویژگی دوم کتاب عبقات الانوار و مرحوم علامه میرحامد حسین که توسط حجت الاسلام کاشانی مورد تاکید قرار گرفت شدت و گستردگی تتبع بود. وی در این زمینه به این نکته اشاره نمود که همیشه در فرایند پژوهش افراد به منابع و مواردی مراجعه می کنند که به لحاظ مورد و موضوع در ارتباط با موضوع مورد بحث باشد ولی وقتی به کتاب عبقات الانوار مراجعه می کنیم با این صحنه مواجه میشویم که مرحوم صاحب عبقات در استدلالهای خود و اقامه شاهد بر مدعای خود به مواردی ارجاع داده است که در نگاه اول هیچ گونه ارتباط موضوعی با مبحث مورد نظر علامه ندارد ولی در محتوای آن، مباحثی وجود دارد که استدلال علامه را تقویت و تایید می نماید. این خود بهترین شاهد بر شدت و گستردگی تتبعات علامه میرحامد حسین در تالیف آثار است.
سومین ویژگی کم نظیر در پژوهشهای علامه میرحامد حسین گستردگی منابع و زحمت فراوان در جمع آوری منابع متعدد در آثار علامه است و بهترین شاهد بر این مدعا آن است که اکنون بسیاری از منابع وجود دارد که تنها نسخه موجود از آن منحصر در کتابخانه ناصریه بوده و حتی در مواردی عالمان اهل تسنن به جهت عدم دسترسی به اصل کتاب به ناچار از مسیر و به واسطه آثار علامه میرحامد حسین به نقل کلام از آثار عالمان خود میپردازند.
حجت الاسلام و المسلمین درهی دبیر کارگروه روش شناسی آثار علامه میرحامد حسین دیگر سخنران این نشست بودند که ضمن گزارشی از فعالیتهای کارگروه روش شناسی نکاتی را در این زمینه بیان کردند.وی اشاره نمود که تکاپوی ما این است که روش علامه میرحامد حسین را بشناسیم و بشناسانیم. لذا مراد ما از روش شناسی علامه این است که علامه از چه فرآیند، قواعد، ابزار و فنونی برای اثبات امامت امیرالمومنین علیه السلام و رد شبهات دهلوی بهره برده اند.
حجت الاسلام درهی بستر سازی برای ابداع و نوآوری در عرصه امامت پژوهی، تسهیل نظام آموزش و زمینه سازی برای ایجاد گفتمانی قدرتمند در عرصه امامت پژوهی معاصر را از فوائد پرداختن به روش علامه میرحامد حسین دانست.
وی ضمن برشماری انواع روش شناسی ، توضیحاتی در باره روش شناسی اعتبار سنجی ارائه داد. در این روش شناسی، اعتبار سنجی به سه بخش روش شناسی رجالی، روش شناسی اعتبار یابی حدیث و روش شناسی اعتبار زدایی حدیث تقسیم میشود.
بر اساس یافته های وی علامه میرحامد حسین در روش شناسی اعتبار یابی حدیث از سه گام اساسی بهره برده اند :
گام اول: قرار داشتن حدیث در کتابهای قابل اعتماد
گام دوم: اثبات صحت حدیث از طریق معیارهای حدیث صحیح
گام سوم: بهره برداری از شبکه ارتباط معنایی
که هر کدام از این روشها در بر دارنده مباحثی دقیق و ظریف است که در جایگاه خود به آن پرداخته شده و در نشستها و مناسبتهای مختلف به ویژه در کنگره اصلی در اختیار علاقه مندان قرار خواهد گرفت.
