به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد، اولین نشست از سلسله‌نشست‌های اقتصادنا و انتخابات با موضوع «معیشت؛ مطالبه قانونی مردم از دولت آینده» به همت هیئت اندیشه‌ورز اقتصاد و الگوی پیشرفت اسلامی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان با همکاری پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت مجازی برگزار شد که دکتر حسن سبحانی، استاد تمام اقتصاد دانشگاه تهران و دکتر حسین راغفر، استاد تمام اقتصاد دانشگاه الزهراء تهران و صاحب‌نظر و تألیف در حوزه فقر و نابرابری به بیان نظرات خود پرداختند.

در ابتدای این جلسه، دکتر حسن سبحانی با بیان اینکه علت اجرا نشدن برخی از قوانین اساسی شامل تامین اجتماعی، آموزش و پرورش، مسکن، اشتغال و... که دولت ها برای رسیدن به این امور موظف هستند که همه امکان خود را به کار گیرند، گفت: ارکان قدرت که در قانون اساسی وظایفی دارند، باید به گونه ای سازوکاری را طراحی کنند که باهم، متناسب با هم و مقدم بر کارهای یکدیگر، امور کشور را به پیش ببرند تا حقوق ملت عملیاتی شود که به نظر می رسد از این مهم غفلت شده است.
 

مبانی فکری غرب را باید شناخت

وی در پاسخ به ارتباط دین و اقتصاد در نظام و انقلاب اسلامی، با بیان اینکه وقتی از دین سخن می گوییم، سه نظام عقیدتی، تشریعی و اخلاقی مدنظر است، گفت: علاوه بر لزوم شناخت دین اجتماعی، ما شناختی از غرب نداشتیم و با بی توجهی به مبانی آن، نتوانستیم نحوه مواجهه خود را با آن تنظیم کنیم و این دو نکته موجب شد که ارزش های انقلاب اسلامی محقق نشود. در واقع بدون شناخت رویکردهای مردم و مبانی فکری - فلسفی غربی و توجه به تفاوت ها، به پذیرش آنچه در آنجا بوده، اقدام شده است.
این اقتصاددان با اشاره به تورم پیش آمده در هر سال و برنامه هایی که در واقع فقر را توسعه داده، اظهار کرد: بنابراین، به طور مبنایی، عدم شناخت اجتماعی دین، جایگزینی فقه مکلفان به جای دین و نشناختن غرب و توجه نداشتن به سازوکارهای فکری-اندیشه ای غرب وضعیت امروز را ایجاد کرده است.
 

بهره یا ربا در بانکداری؟
استاد اقتصاد دانشگاه تهران با طرح موضوع بانکداری و ربا، با بیان اینکه به تاخیر افتادن جریان اصلاحات اقتصادی حداقل آن چیزی است که تا کنون به وجود آمده است، ابراز کرد: می توان با حذف ربا زمینه های اشتغال ایجاد کرد. همان کارکردی را که به نام ربا مطرح است، امروز بانک ها با عنوان بهره دارند؛ یعنی هر جا صحبت از سود در بانکداری می شود همان بهره مدنظر می باشد.

وی ادامه داد: سود، ما به التفاوت درآمد از هزینه است و بهره، قیمت پول است که در عرضه و تقاضای پول اتفاق می افتد؛ بنابراین، بهره با ربا به لحاظ کارکردی تفاوتی ندارد.

استاد اقتصاد دانشگاه تهران به عدم تعادل در اقتصاد ایران اشاره و خاطر نشان کرد: این امر موجب شکل گیری نرخ های بهره بسیار بالایی شده که به معنی تعطیلی اقتصاد مولد است. ما با یک سختی عظیمی مواجه هستیم و به سادگی نمی توان آن را حل کرد اما ناگزیریم به سمت این مسئله حرکت کنیم.
 

نبود قانونی برای بودجه

وی درباره هدفمندی رایانه ها، آزادسازی نرخ ارز و حامل های انرژی، خصوصی سازی، کوچک ساختن دولت در خدمات آموزشی و بهداشتی و ...، گفت و ابراز کرد: یکی از مسائل این است که دولت ها در ایران برای اداره کردن بودجه خود در اقتصاد ملی به جای رونق، تخریب ایجاد و کسری بودجه را با قرض از مردم و بانک ها و دادن بهره، جبران می کنند.

این اقتصاددان به نبود قانون به روز برای نوشتن بودجه اشاره و خاطرنشان کرد: به همین علت و از آنجا که قانونی وجود ندارد، دولت ها و مجلس ها، به هر میزان و به طور دلخواه در نوشتن و تصویب بودجه دخل و تصرف می کنند.
 

خصوصی سازی و تفکر فردگرا، عامل وضع اقتصادی امروز 

دکتر حسین راغفر نیز در این نشست با اشاره به نکته اصلی در قانون اساسی یعنی حفظ و ارتقای کرامت انسان، اظهار کرد: کرامت بشر از معناداری زندگی انسان حاصل می شود که داشتن شغل شایسته از آن جمله است.

وی افزود: واگذاری مدیریت و مسئولیت های دولت به بخش بازار و تغییر این ایدئولوژی، موجب حاکمیت تفکر فردگرا در جامعه شد و به طور مکرر این پیام به مردم و جامعه در ۳۲ سال گذشته ارائه شده که مسئولیت های زندگی آنان در وظایف فردی می باشد و دولت و حاکمیت از مسئولیت های اجتماعی اش فاصله گرفته است. در واقع، وجود این تفکر که در دوران بعد از جنگ تحمیلی در کشور حاکم شد، وضعیت بحران عمیق امروز را ایجاد کرده است.

استاد اقتصاد دانشگاه الزهراء تهران اضافه کرد: با این اندیشه، ائتلافی شکل گرفت که بسیاری از کسانی که درون قدرت بودند، صاحب سرمایه های بزرگی شدند که عمدتا از طریق تغییر قوانین به نفع قانون گذاران و مدیران اقتصاد کشور صورت گرفت و در نهایت امروز مردم شاهد اشرافی گری در میان عده ای از مسئولان نظام سیاسی هستند.

وی همچنین با اشاره به تعطیل شدن ارزش های اسلامی اقتصادی در جامعه، ابراز کرد: تغییر ایدئولوژی مخالفت جدی با سازوکارهای جمعی دارد در حالی که روح قانون اساسی اجتماعی است و به همین علت مشخصه های این قانون عملا تعطیل شد.
 

سلطه سرمایه تجاری و مالی، مانع تولید است

استاد اقتصاد دانشگاه الزهراء تهران همچنین به مسائل و مشکلات اقتصادی امروز اشاره و با بیان اینکه اکنون، اقتصاد مبتنی بر دلالی، سوداگری و سفته بازی حاکم است، گفت: پایین آوردن ارزش پول ملی یکی از علت های این مسئله می باشد که به نوعی به قاچاق محصولات کشاورزی، دامداری و ... تبدیل شده و امروز به طور مثال کشور ما علیرغم تولیدکننده بودن در زمینه گوشت، وارد کننده این محصول است.

وی با بیان اینکه هیچ فعالیتی به جز فعالیت های قاچاق نمی تواند در حوزه تولید حتی ۲۰ درصد سود در شرایط فعلی بدهد، اظهار کرد: بنابراین، تولید در این وضعیت اقتصادی یک شوخی است زیرا سلطه تاریخی سرمایه های تجاری و نیز سرمایه های مالی، مانع رشد و آزادشدن فرصت های تولید در ایران است.

انتهای پیام/۳۱۳/۲۵