به گزارش خبرگزاری حوزه، کرسی علمی ترویجی «بیماری های واگیردار و حدیث لاعدوی» انجمن حدیث حوزه با همکاری پژوهشگاه قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث و دبیرخانه هیئت حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، مرکز ملی پاسخگویی به شبهات به صورت وبینار برگزار شد.
در این وبینار حجت الاسلام محمود کریمیان و دکتر غلامرضا نورمحمدی به ارائه مباحث پرداختند و حجت‌الاسلام علی اکبر خدامیان دبیر علمی این کرسی مباحث بیان شده را مورد بررسی قرار داد.
حجت الاسلام محمود کریمیان در این کرسی علمی و ترویجی گفت: پیش از شیوع ویروس کرونا چند سال پیش مقاله ای با عنوان «حدیث «لاعدوی»: انتساب و مفهوم شناسی» پژوهشی درباره خاستگاه واگیردار نبودن بیماری ها در اسلام منتشر کردم.
وی افزود: این مقاله در فصلنامه علوم حدیث به چاپ رسیده است که در این مقاله به ابعاد مختلف حدیث پیامبر در خصوص بیماری های واگیردار پرداخته شده است.
وی با اشاره به حدیث «لا عدوی» گفت: این به معنای نفی سرایت بیماری از بیمار به فرد سالم، در منابع حدیثی فریقین به پیامبر منتسب است. این حدیث از سویی با مس لمات تجربی و پزشکی و از سوی دیگر، با برخی روایات معتبر در تعارض است. از این رو، مورد توجه اندیشمندان و پژوهش گران مباحث حدیثی بوده و توجیه هایی برای معنای آن بیان کرده اند؛ اما هیچ یک از آن توجیه ها با ظاهر حدیث و فضای صدور آن سازگار نیست.
این پژوهشگر ادامه داد: همچنین، احتمال نسخ و تصحیف و نقل به معنا نیز در آن مردود است. این روایت، با ملاحظه این اشکالات و با توجه به ضع اعتبار آن در منابع شیعی و تردید یا انکار برخی از راوی ان اصلی آن در منابع سنی انتساب آن به پیامبر مورد تردید جدی و اساسی است.
وی ابراز داشت: این نوشتار بر اعتبار سنجی این حدیث و مفهوم شناسی آن استوار است و ضمن تبیین و تشریح اشکالات فوق و بررسی اعتبار سندی حدیث و وجوه مختلفی که درباره معنای آن می توان مطرح کرد و رد آنها، احتمال جعل آن را تقویت می کند.
حجت الاسلام کریمیان با اشاره به روایتی از امام صادق (ع) گفت: فردی به نام «نضر به قِرْوَاشٍ» شتردار می‌گوید: از امام صادق (ع) درباره شتری که جَرَب (نوعی بیماری پوستی-گَری) دارد، پرسیدم که آیا او را از شترانم جدا کنم، از ترس سرایت «جرب» آن و نیز از سوت زدن برای حیوان برای اینکه آب بیاشامد؟ امام صادق (ع) فرمودند:یک بادیه‌نشین نزد رسول خدا (ص) آمد و عرض کرد: یا رسول‌الله! من به گوسفند و گاو و شتر ارزان‌قیمت برمی‌خورم که به «جرب» مبتلا است، خوشم نمی‌آید که آن را بخرم، مبادا جربش به شتر و گوسفندم سرایت کند.
این استاد حوزه، ادامه داد: پیامبر خدا (ص) به او فرمود: پس چه کسی اوّلی را مبتلا کرد؟ سپس فرمود: نه سرایت (عدوی)، نه فال بد، نه فال پرنده شب، نه سوت زدن، نه شیرخوارگی بعد از فصال و از شیر گرفتن، نه تعرّب بعد از هجرت و ایمان، نه‌روزه سکوت از روز تا شب، نه طلاق قبل از ازدواج، نه آزادی پیش از بردگی و نه یتیمی بعد از بلوغ [در اسلام تشریع نشده است].
وی خاطر نشان کرد: مرحوم «کلینی» این حدیث را در کتاب «روضه الکافی» نقل می‌کند.
حجت الاسلام کریمیان با بیان اینکه شریعت در همه قلمروها باید ورود پیدا کند گفت: وجود این نوع روایات و احادیث در بین علمای شیعه و اهل سنت مطرح شده است که باید مورد بررسی قرار گیرد.
وی افزود: اینکه واکسنی برای بیماری ها ساخته شود منکر نیستیم و این واکسن ها به صورت احتمالی هستند.
این استاد حوزه، ادامه داد: از این رو نمی توانیم به مردم بگوییم که هر کجا می خواهید بروید و هر کاری میخاهید بکنید بلکه باید در مقابل بیماری های واگیردار مراقبت شود.
در ادامه این نشست دکتر غلامرضا نورمحمدی با اشاره به اینکه در خصوص واگیردار بودن یکسری بیماری ها دیدگاه های مختلفی وجود دارد گفت: جایگاه روایات را در این موضوع مطرح کردند که بر اساس فرموده امامان معصوم در کسب تجربه جای شکی نیست.
وی ادامه داد: باید نسبت به روایات و احادیث در خصوص بیماری های واگیردار مفهوم شناسی شود که در بیماری ها، واگیردار بودن شرط هست یا اینکه حکم دیگری وجود دارد.
استادیار علوم قرآنی، تاکید کرد: در علم پزشکی چیزی به عنوان مسلمات نداریم و مباحث را در چهار قسمت بحث فرضیه ، نظری ، مدل و قانون مطرح می کنیم از این رو ممکن است زمانی فرا برسد که با کنترل کردن بیماری امکان انتقال وجود نداشته باشد.
وی با بیان اینکه کرونا همه را غافلگیر کرد گفت: همه به دنبال پیشگیری و کنترل این ویروس هستند.
نورمحمدی ادامه داد: اینکه منتظر باشیم تا پیشرفت علم پزشکی به جایی برسد که زنجیره انتقال بیماری های واگیردار به صفر برسد امکان ندارد بلکه واگیردار بودن به عوامل مختلفی از جمله انتقال از شخص و نوع ویروس بستگی دارد.
وی با اشاره به منظومه روایات در خصوص بیماری های واگیردار گفت: احادیثی داشته ایم که حضرت رسول (ص) با جزامی ها می نشتند و احادیثی داریم که این نشستن به این افراد را نفی می کند.
این کارشناس، افزود: روایاتی داریم که بر انتقال دلالت می کند و روایاتی که برنداشتن واگیر دلالت می کند از این رو باید دو گروه روایات را طبقه بندی کنیم و جمع بین این دو گروه را مورد بررسی قرار دهیم.
وی با تاکید بر اینکه باید نگاه حدیث شناسی داشته باشیم گفت: ما باید مفهوم شناسی کنیم که آیا بعضی از بیماری ها قابلیت انتقال دارد یا خیر ضمن اینکه در بحث انتقال تنها انسان ملاک نیست بلکه موارد دیگری نیز تاثیر گذار است.
استادیارعلوم قرآنی، گفت:در بیماری عفونی نقش انسان بیشتر است و در بیماری های واگیردار این گونه نیست از این رو باید بین بیمار عفونی و واگیردار فرق بگذاریم.
وی با اشاره به اینکه اصل انتقال بیماری را اسلام قبول می کند گفت: در کرونا به خاطر اینکه بعضی ها افراط و تفریط کردند باعث شد تا این مباحث در اسلام با شبهاتی روبرو شود.
نورمحمدی خاطر نشان کرد: فهم ما از احادیث و روایات ناقص و در حد بشری است از این رو در فهم احادیث باید تمام تلاشمان بکنیم.
پ۳۱۳/۶۱
