به گزارش خبرگزاری حوزه، سلسله نشست‌های وبیناری «درآمدی بر اخلاق قرآنی» از سوی انجمن علمی معارف دانشگاه شهید بهشتی، در ماه مبارک رمضان با حضور اندیشمندان داخلی و خارجی برگزار شد.
در این نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین مسلم محمدی دانشیار شیعه‌شناسی دانشگاه تهران سخنان خود را پیرامون موضوع «تحلیل اخلاقیِ آیات‌الاحکام در حوزه مباحث خانواده» ارائه داد.
وی در ابتدای نشست به ارتباط میان علم اخلاق و فقه پرداخت و گفت: نظریه تمایز با رویکرد سازگاری و وابستگی، نظر صحیح میان این دو دانش دینی است. هدف اصلی این نظریه، کارآمد نمودن هردو علم، بخصوص در زمینه تاثیرگذاری اخلاق بر فقه است که از این طریق می‌توان فقه اخلاق‌مدار را در جامعه پویا کرد.
محمدی افزود: هدف افعال اخلاقی، کمال و نقصان انسانی و در نهایت رسیدن به تقرب الهی است، اما ملاک اصلی فقه پیرامون انجام وظیفه و استحقاق ثواب و عقاب می‌باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، درباره اهمیّت و جایگاه خانواده در قرآن کریم اظهار داشت: قرآن کریم می‌فرمایند: وَ مِن آیاتِهِ أَن خَلَقَ لَکُم مِن أَنفُسِکُم أَزواجًا لِتَسکُنوا إِلَیها وَ جَعَلَ بَینَکُم مَوَدَّةً وَ رَحمَةً إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَومٍ یَتَفَکَّرون؛ یعنی از نشانه‌های او این است که برای شما همسرانی از [جنس] خودتان آفرید، تا کنارِ آنان آرامش بیابید و میان شما دوستی و مهربانی قرار داد، بدون شک در این [آفرینش] همواره نشانه‌هایی است برای مردمی که تفکّر کنند. در این آیه، سه اصل اخلاقی مهم و کلیدی پیرامون خانواده یعنی «آرامش، محبت و اندیشه» مورد توجه قرار گرفته است.
وی در ادامه با توجه به برخی اشکالات مطرح شده از سوی روشنفکران نسبت به «اخلاق دینی»، به تحلیل آیات طلاق در قرآن پرداخت و گفت: این آیات، در عین توجه به جنبه‌های حقوقی و فقهی، مملو از نکات اخلاقی فردی و اجتماعی متعددی می‌باشد.
محمدی، اصول اخلاقی در آیات طلاق را در دو قالب «اصول اخلاقی مشترک و اصول اخلاقی مربوط مردان در جایگاه مدیران خانه» دسته‌بندی کرد و بیان داشت: در اصول اخلاقی مشترک زن و مرد مواردی همچون صبر و تاب‌آوری در سختی‌ها، توجه به اصل مشورت، اعتماد و توکل به خداوند، نگاه شاکرانه و قدرشناسانه به نعمت‌های الهی، برخورد بزرگ‌منشانه و محترمانه نسبت به یکدیگر، توجه به سلامتی فرزندان و استفاده از فرصت بازگشت هنگام جدایی، مورد توجه قرار گرفته است.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: از طرفی، چون حق طلاق به مردان داده شده لذا وظایف اخلاقی سنگین‌تری نسبت به زنان برعهده دارند؛ گویا قرآن کریم، بیشترین مسئولیت حفظ زندگی مشترک را بر عهده مردان گذاشته و به آنان هشدار داده که مبادا از این حق، سوء‌استفاده کنید. همچنین به آقایان تذکر داده شده که تمام توان خود را معطوف به تداوم زندگی زناشویی کرده، و خوش‌رفتاری و بخشش سخاوت‌مندانه را نسبت به همسران خویش، رعایت نمایند.
حجت‌الاسلام محمدی در پایان به نکات اخلاقی ذکر شده در آیات طلاق پیرامون جلوگیری از این معضل اجتماعی اشاره کرد و اظهار داشت: در همین آیات مورد بحث مکرر از دو واژه «تقوا» به معنای خودنگهداری و خداباوری و همچنین کلمه «معروف» به معنای رفتار و گفتار پسندیده استفاده شده که نمونه روشنی از رویکرد قرآن در تبدیل تهدید معضل طلاق به فرصت بازگشت زوجین به زندگی می‌باشد.
انتهای پیام
