به گزارش خبرگزاری حوزه، نشست علمی «پدر دختری» از سلسله نشستهای «پدر دختری در آینه علم و دین ۲» با عنوان «نحوه مواجهه پدر با دختر در ارتباط با استفاده از فضای مجازی و کنشگریهای در آن»، با ارائه حجتالاسلام سیدحمید میرخندان و به همت گروه مطالعات خانواده پژوهشکده باقرالعلوم علیهالسلام برگزار گردید.
در این نشست علمی حجتالاسلام میرخندان ابتدا با تشریح مفهوم «جهان دوم» در فضای مجازی، آن را بهمثابه یک بستر مستقل و اثرگذار بر هویت و رفتار فرد دانست.
وی گفت: فضای مجازی نه تنها مکمل جهان مادی و ذهنی انسان است، بلکه تجربه زیست جدیدی را به وجود آورده که از سه سطح اصلی تشکیل میشود: جهان واقعی (مادی)، جهان ذهنی (روانشناختی) و جهان مجازی (دیجیتال). به گفته ایشان، غفلت والدین از این بستر موجب میشود که بخش مهمی از فرآیند تربیتی خارج از کنترل خانواده و تحت تأثیر پیامها و الگوهای نامناسب قرار گیرد.
حجت الاسلام میرخندان بر نقش محوری پدر در مواجهه با دختران در این محیط تأکید کرد و گفت: پدران باید بهجای اتخاذ رویکرد صرفاً کنترلی یا سلبی، در مقام «همراه» و «رفیق» وارد شوند تا فضایی امن و گفتوگو محور ایجاد کنند.
وی با اشاره به تجربیات میدانی خود خاطرنشان ساختند که کنترل خشک و تحکم از یک سو و بیتفاوتی از سوی دیگر، هر دو به پنهانکاری، کاهش اعتماد متقابل و در نهایت بروز مشکلات جدیتر منجر میشود. به گفته استاد، همراهی فعال پدر، شرکت در فعالیتهای مجازی دختر و باز کردن راههای گفتوگو، اصلیترین راهکار برای پیشگیری از انحراف و آسیبهای احتمالی است.
یکی از بخشهای کلیدی سخنان حجت الاسلام میرخندان اختصاص به اهمیت «سواد رسانهای» والدین داشت.
وی سواد رسانهای را شامل سه توانایی کلیدی دانست؛ تفسیر و فهم پیامهای رسانهای، ارزیابی انتقادی محتوای دریافتشده و تولید آگاهانه محتوا در بستر تعاملی فضای مجازی.
حجت الاسلام میرخندان افزود: بدون احراز این مهارتها در والدین، هرگونه تلاش برای آموزش و راهنمایی فرزندان با شکست مواجه خواهد شد. از جمله راهکارهای پیشنهادی ایشان برای ارتقای سواد رسانهای خانوادهها میتوان به برگزاری کارگاههای آموزشی در مدارس و مراکز فرهنگی، تشویق والدین به مطالعه منابع تخصصی و جلسات گروهی تحلیل مشترک اخبار و محتواهای دیجیتال با فرزندان اشاره کرد.
کارشناس رسانه در پاسخ به پرسش شرکتکنندگان درباره مناسبترین سن و شرایط در اختیار گذاشتن گوشی هوشمند به دختران، توصیه کرد تا پایان دوره دبیرستان از واگذاری گوشی مستقل با سیمکارت اختصاصی خودداری شود.
وی تأکید کرد: در صورت نیاز به حضور در کلاسهای آنلاین یا انجام تکالیف دیجیتال، دختران میتوانند از گوشی والدین یا دستگاههای مشترک خانواده با محدودیت زمانی مشخص (مثلاً ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز) بهره ببرند.
حجت الاسلام میرخندان استفاده از کامپیوتر خانگی را بهعنوان گزینهای ایمنتر و قابل نظارتتر مطرح کردند؛ بهشرط آنکه دستگاه در محل پررفتوآمد خانه قرار گیرد و فعالیتهای مجازی دختر تحت نظارت غیرمستقیم والدین باشد.
در بخش پایانی نشست، حجت الاسلام میرخندان به راهکارهای مواجهه با آسیبها و انحرافات فضای مجازی پرداخت و تصریح کرد: در صورت مشاهده هرگونه ارتباط یا محتوای آسیبزا، نخستین گام باید «گفتوگوی همدلانه» باشد؛ گفتوگویی که در آن فرزند بدون ترس از قضاوت بتواند احساسات و انگیزههای خود را بیان کند. وی گفت: استفاده از جملاتی مانند «من میفهمم چرا این صفحه را دنبال میکنی» یا «برای من هم اهمیت دارد بدانم چه چیزی برایت جذاب است» به باز شدن مسیر گفتگو کمک میکند. در صورتی که مشکل فراتر از توان والدین باشد، مشاوره با روانشناسان، مشاوران خانواده و کارشناسان سواد رسانهای نیز ضروری خواهد بود.
وی با اشاره به تقسیمبندی «تدابیر مثبت» و «تدابیر منفی» در مدیریت رفتارهای نامطلوب فرزندان، خاطرنشان ساختند که اولویت همواره با تدابیر مثبت مانند آموزش، ارائه الگوهای سالم و فعالیتهای مشترک است. محدودیتهای موقتی (مانند کاهش زمان دسترسی یا قطع موقت شارژ) تنها در مواردی که تمامی راهکارهای مثبت به بنبست رسیده باشد، و بهعنوان مکملی نهایی قابل استفادهاند.
حجت الاسلام میرخندان بار دیگر بر شناخت دقیق شخصیت و مراحل رشد دختران تأکید کرد و افزود: رفاقت و همراهی صمیمانه میان پدر و دختر، پایه و اساس تربیت موفق در عصر دیجیتال است.
وی از والدین خواست با صرف زمان و توجه کافی، به ویژگیهای فردی، عاطفی و روانی فرزندان خود واقف شوند تا بتوانند بهتر پاسخگوی نیازها و دغدغههای آنها در دنیای پیچیده مجازی باشند.
انتهای پیام
نظر شما