به گزارش خبرگزاری حوزه، نشست علمی «پدر دختری» از سلسله نشستهای «پدران چگونه دخترانی کنشگر و عفیف تربیت میکنند؟»، با ارائه محمدحسین شاهآبادی و به همت گروه مطالعات خانواده پژوهشکده باقرالعلوم علیهالسلام برگزار شد.
در این نشست علمی شاهآبادی گفت که دغدغه اصلی خانوادهها، بهویژه پدران، تربیت دخترانی است که هم بتوانند در عرصه اجتماعی فعال و کنشگر باشند و هم عفاف خود را حفظ کنند.
وی یادآور شد این ارائه بخشی از رساله دکتری ایشان با عنوان «بررسی الگوهای کنشگری زن در تشکیل خانواده و ارائه الگوی مطلوب اسلامی» است که در دانشگاه باقرالعلوم دفاع و سپس بهصورت مقاله علمی–پژوهشی منتشر شده است.
وی به دو نقطه عطف زندگی بلوغ و ازدواج اشاره کرد و تأکید نمود تربیت باید حول این دو مقطع کلیدی سازماندهی شود. در هفتسال اول زندگی، دختر باید با تمرینهای انتخابگری آشنا شود تا از همان کودکی عزتنفس و مسئولیتپذیری را بیاموزد. سپس در دوران پیش از ازدواج، معیارهای انتخاب همسر باید بهدقت تدوین شده و پدر بهعنوان واسطه، مصادیق را ارزیابی کند تا دختر «انتخابگر» واقعی باشد، نه صرفاً «منتظر انتخاب شدن».
وی با نقد روشهای رایج سنتی (انتظار منفعلانه و دعا) و مدرن (جلوهگری و جذب توجه)، خاطرنشان کرد: هر دو الگو به ازدواجهای نامطلوب، خستگی روانی و افزایش آمار طلاق منتهی میشوند. دختر کنشگر و عفیف وقتی خود در فرآیند انتخاب سهیم باشد، نهتنها استرس «آیا انتخاب میشوم؟» را از دست میدهد، بلکه تعهد و مسئولیت بیشتری نسبت به خانواده جدید پیدا میکند و هزینههای ازدواج نیز بهشکل معقولتری کاهش مییابد.
در ادامه، چهار مؤلفه اصلی الگوی مطلوب کنشگری زن در تشکیل خانواده تشریح شد:
انتخابگری ذهنی: تصمیمگیری درونی بر پایه بینشها و گرایشهای اسلامی.
کنشگری فعالانه: حضور فعال اما متعهد و باوقار در جامعه.
عفاف عینی: حفظ حجاب و دوری از جلوهگری بهعنوان نمود انتخابگری.
محوریت خانواده: تشکیل، تحکیم و تعالی خانواده با مشارکت زن.
سپس نقش پدر در این فرآیند تبیین شد:
تغییر نگرش: پدر باید نگرش جامعه و دختر را از «موجود درجه دوم» به «خلیفهاللهی» ارتقا دهد.
تقویت عزتنفس: قرار دادن دختر در موقعیتهای تصمیمگیری خرد (مثلاً انتخاب لباس یا اسباببازی) و کلان (تعیین معیارهای همسر)
واسطهگری ازدواج: کمک به دختر برای شناسایی مصادیق همسر بر اساس معیارهای از پیش تعیینشده
کنشگری در فضای مجازی: آموزش استفاده هوشمندانه و عفیفانه از شبکههای اجتماعی
ایجاد ارتباط مؤثر و فضای امن عاطفی: گفتوگوی مستمر، شنیدن دغدغهها و حمایت روانی
پرسش و پاسخ
در بخش پایانی، شرکتکنندگان سؤالات خود را مطرح کردند و استاد به آنها پاسخ گفت:
چگونه در عصر دیجیتال الگوی دختر باشیم؟
شاهآبادی تأکید کرد: که ارتباط مؤثر، افزایش عزتنفس و مسئولیتپذیری سه نقش کلیدی پدر در این عرصه است. پدر باید با زمانبندی مناسب و شناخت تیپ شخصیتی دختر (درونگرا یا برونگرا) ابزارهای متناسب را فراهم کند تا دختر بتواند بین آموزههای دینی و تأثیرات فضای مجازی تعادل برقرار کند.
تیپ شخصیتی درونگرا چگونه میتواند انتخابگر باشد؟
وی پاسخ داد: که اصل «انتخابگری» غیرقابل گذشت است، اما شیوه بروز آن باید با ویژگیهای شخصیتی منطبق شود. برای درونگراها، تمرین انتخابگری میتواند در قالب تصمیمگیریهای کوچک روزمره و خودبازتابی ذهنی صورت گیرد، نه الزام به حضور پرهیجان اجتماعی.
مسئولیت تربیت با پدر است یا مادر؟
شاهآبادی توضیح دادند که بر اساس آموزههای دینی، قوامیت و ولایت خانواده بر عهده پدر است، اما نقش عملی و اجرای تربیت معمولاً بر دوش مادر قرار دارد. پدر باید با شناخت ظرفیتهای مادر و مربیان دیگر، مسئولیت تأم منابع و نظارت کلی را بر عهده بگیرد و از توان آنها بهره گیرد.
در پایان شاه آبادی با تأکید بر لزوم طراحی برنامههای عملی مبتنی بر الگوی ارائهشده، از حاضران خواست نتایج پژوهش را در تعامل با خانوادههای خود به کار بندند و گزارش بازخوردهای میدانی را برای توسعه بیشتر مدل به پژوهشکده ارسال نمایند.
نظر شما