شنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۴ - ۰۵:۴۶
نقش محوری امام خمینی(ره) و حوزه‌های علمیه در شکل‌گیری و استمرار انقلاب اسلامی

حوزه/ دبیر شورای‌عالی حوزه علمیه خراسان ضمن تشریح ابعاد اندیشه و مبارزات امام خمینی(ره)، به تبیین جایگاه حوزه علمیه و شاخص‌های انقلابی‌گری از نگاه بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی پرداخت و نقش محوری ایشان در شکل‌گیری و استمرار حرکت انقلابی ملت ایران را تفسیر کرد.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه، دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان، در برنامه تلویزیونی «رواق امام» که با موضوع «نسبت امام خمینی(ره) و حوزه‌های علمیه» تولید شد، به بررسی عمیق رویکرد انقلاب اسلامی از منظر امام خمینی(ره) پرداخت و اهمیت و رسالت حوزه‌های علمیه در این زمینه را تبیین کرد.

تبیین مخالفت‌ها با رژیم پهلوی از منظر امام خمینی(ره)

وی تصریح کرد: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، چند گروه مختلف با حکومت پهلوی مخالفت می‌کردند؛ گروه اول با استناد به فساد خاندان سلطنت، حکومت آنان را نامشروع می‌دانستند؛ گروه دوم به دلیل غارت منابع ملی مخالف بودند؛ جمعی دیگر از خفقان سیاسی شکایت داشتند و دسته‌ای نیز اعتراض داشتند که شاهنشاهی به مقدسات دینی توهین می‌کند.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان افزود: در میان این دیدگاه‌ها، صدای تفکر امام خمینی(ره) قاطع‌تر و بلندتر از همگان بود؛ صدایی که بر این امر تأکید داشت که مقابله با شاه، سرنگونی نظام ستم‌شاهی و تأسیس حکومت دینی، تکلیفی شرعی است؛ شاه ممکن بود با سایر گروه‌های مخالف کنار بیاید اما هرگز تاب تحمل اندیشه انقلابی امام خمینی(ره) را نداشت.

آغاز حرکت انقلابی و پیام تاریخی امام در ۱۲ محرم ۱۳۴۲

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه، پیام تاریخی امام خمینی(ره) به وعاظ در ۱۲ محرم سال ۱۳۴۲ را مقدمه جدی‌تر موج انقلاب دانست و گفت: در این پیام، امام خمینی(ره) فساد حکومت پهلوی را افشا و آن را با حکومت بنی‌امیه مقایسه کرد و مردم را به حضور فعال در عرصه‌های سیاسی و انقلابی فراخواند.

وی ادامه داد: سپس در عصر عاشورای همان سال، امام خمینی(ره) به همراه مردم وارد مدرسه فیضیه شد و سخنرانی تاریخی خویش را ایراد کرد؛ سخنرانی‌ که محورهای آن مقایسه شاه با یزید، هشدار درباره خطر اسرائیل، تضعیف اسلام و حمایت از اسلام و روحانیت بود.

دستگیری امام و قیام ۱۵ خرداد؛ نقطه عطف انقلاب

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان با اشاره به دستگیری امام خمینی(ره) و قیام ۱۵ خرداد، عنوان کرد: پس از این سخنرانی، شاه و اطرافیانش احساس خطر کردند و در ۱۲ محرم به صورت شبانه به خانه امام خمینی(ره) حمله و ایشان را دستگیر کردند، اما ظرف مدت کوتاهی، خبر دستگیری امام خمینی(ره) در سراسر ایران منتشر شد و در پی آن، مردم در ۱۵ خرداد در تهران، قم و ورامین به خیابان‌ها آمدند.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه در ادامه با اشاره به مقابله خشونت‌آمیز رژیم شاه با مردم، تأکید کرد: رژیم پهلوی با استفاده از اسلحه و زور، با مردم مقابله و ۱۵ هزار نفر را به شهادت رساند. پس از این حادثه، تفکر انقلابی امام خمینی(ره) به جریانی فراگیر مبدل شد و حامیان آن روزبه‌روز افزایش یافتند. از این رو قیام ۱۵ خرداد نقشی سرنوشت‌ساز در مسیر پیروزی انقلاب ایفا کرد.

تداوم تفکر انقلابی پس از پیروزی انقلاب اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه در پاسخ به سؤال کارشناس برنامه مبنی بر اینکه آیا پس از پیروزی انقلاب، تفکر انقلابی متوقف شد یا ادامه یافت، یادآور شد: برای بقای انقلاب، تفکر انقلابی نیز باید زنده بماند. امام خمینی(ره) این تفکر را در دو مرحله با عاشورا پیوند زد؛ نخست با سخنرانی در روز عاشورای سال ۴۲ در مدرسه فیضیه و سپس با سخنرانی در سال ۵۷ که فرمود: «خون بر شمشیر پیروز شد.» با این سخنرانی‌ها، امام خمینی(ره) ارتباط عمیقی بین انقلاب و عاشورا برقرار کرد.

شاخصه‌های فرد انقلابی از دیدگاه امام خمینی(ره)

وی به تعریف فرد انقلابی از منظر حضرت امام(ره) پرداخت و گفت: از سال ۴۲، به‌ویژه پیش از پیروزی انقلاب، فرد انقلابی به کسی گفته می‌شد که فرهنگ اسلام ناب امام خمینی(ره) را درک کرده و پذیرفته باشد، آن را به عنوان شیوه زندگی خود قرار دهد و در فراز و نشیب‌های مسیر، بر اصول خود استوار و سالم باقی بماند.

صراط مستقیم انقلاب و وظیفه حوزه علمیه

حجت‌الاسلام والمسلمبن فرزانه، حوزه علمیه را در درجه اول متولی تربیت نسل انقلابی و انتقال آموزه‌های انقلاب دانست و به الگو و برنامه‌ای که حضرت امام خمینی(ره) برای تداوم این اندیشه داشت، اشاره و خاطرنشان کرد: امام خمینی(ره) برای زنده نگه داشتن روح انقلاب، مجموعه‌ای از اصول، ارزش‌ها و آرمان‌ها را به عنوان صراط مستقیم انقلاب تعریف کرده بود.

وی خاطرنشان کرد: از نگاه امام خمینی(ره)، تدین، ولایت‌مداری، پایبندی به اهل بیت(علیهم‌السلام) و التزام به فقاهت و اجتهاد، شاخص‌های یک فرد انقلابی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه در ادامه افزود: عدالت‌خواهی و مبارزه با تبعیض، تلاش برای رفع فقر و فساد، حاکمیت معنویت بر زندگی فردی و اجتماعی، پرهیز از اشرافی‌گری و تجمل‌گرایی و تأکید بر نقش مردم در اداره کشور، از دیگر اصولی بود که حضرت امام خمینی(ره) به آنها توجه ویژه داشت.

وی به بیان دیگر اصول امام خمینی(ره) در تعریف فرد انقلابی پرداخت و خاطرنشان کرد: استقلال و خودکفایی همه‌جانبه، حمایت از مظلومان، مبارزه با ظلم و استکبار، آزادی قدس شریف و محو صهیونیسم و همبستگی جهان اسلام، از اصول بنیادینی بود که امام خمینی(ره) همواره بر آنها تأکید داشت و از دیدگاه ایشان تا زمانی که یک فرد یا جامعه به این اصول پایبند باشد، انقلابی محسوب می‌شود؛ اما اگر این اصول نادیده گرفته شود، دیگر نمی‌توان از انقلابی بودن سخن گفت.

رویکرد امام خمینی(ره) در مواجهه با مخالفان

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه در بخش دیگری از سخنان خود به رویکرد امام خمینی(ره) در مواجهه با مخالفان و ضدانقلاب اشاره کرد و گفت: امام خمینی(ره) اهل مدارا بود و هیچ‌گاه اندیشه یا رفتاری را به کسی تحمیل نمی‌کرد، اما معتقد بود اگر کسی در برابر اندیشۀ انقلاب ایستادگی کند، متحمل ضربه خواهد شد؛ همچنین در مکتب ایشان، بی‌تفاوتی در برابر انقلاب قابل پذیرش نبود.

وی افزود: امام خمینی(ره) هیچ‌گاه با مردم خصومت نداشت، اما در برابر جریان‌های ضدانقلابی، به‌ویژه زمانی که این جریان‌ها به‌صورت مسلحانه در برابر انقلاب می‌ایستادند، قاطع و بی‌ملاحظه عمل می‌کرد.

عقلانیت بنیادین انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره)

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه در پاسخ به پرسش کارشناس برنامه مبنی بر اینکه برخی انقلابی‌گری را فاقد عقلانیت می‌دانند، اما براساس شاخص‌های امام خمینی(ره) منشأ انقلاب و انقلابی‌گری، عقلانیت است، تأکید کرد: وقتی به تاریخ انبیاء می‌نگریم، درمی‌یابیم که نخستین گام آنان، بیدار کردن و شکوفا ساختن عقل انسان‌ها بود و به فرموده رسول گرامی اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، عقل ریشه و اساس دین است.

وی به واقعه عاشورا که شاید به زعم برخی عملی غیرعقلانی به نظر برسد، اشاره کرد و متذکر شد: با مطالعه جریان عاشورا متوجه می‌شویم حرکت امام حسین(علیه‌السلام) سراسر عقلانیت است. هر عملی که پشتوانه عقلانی نداشته باشد، از نگاه دین پذیرفتنی نیست. بنابراین، باید با آگاهی وارد صحنه شد و تنها حقیقت را پذیرفت.

شیوه فرهنگی مبارزاتی امام خمینی(ره)

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان به هنر امام خمینی(ره) اشاره و بیان کرد: امام خمینی(ره) توانست تفکر انقلابی را به گونه‌ای در جامعه بیدار کند که حتی افراد بی‌تفاوت و منفعل نیز به حرکت واداشته شوند. هنر بزرگ امام این بود که توانست نیروها و ظرفیت‌های نهفته در ملتی را که در بند اسارت بودند، آزاد کند.

وی سلطه فرهنگ غرب، فقر فرهنگی و اقتصادی و خفقان سیاسی را از عواملی برشمرد که توان و ظرفیت مردم را به اسارت گرفته بود و تصریح کرد: امام خمینی(ره) با سخنان روشنگرانه خود، این ظرفیت‌های به‌ظاهر خاموش را به جوشش و حرکت درآورد؛ از این رو، باید گفت که حرکت امام خمینی(ره) برخلاف جریان‌های دیگر، حرکتی فرهنگی بود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha