به گزارش خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین سیدعلیرضا تراشیون، کارشناس و مشاوره خانواده به پرسش و پاسخی در موضوع «نقش والدین در آرامش کودک» پرداخت که تقدیم شما فرهیختگان می شود.
* یک پسر ده ساله دارم که وقتی کاری را انجام میدهد و ما از او بازخواست میکنیم که چرا این کار را کردی، شروع به گریه میکند. علت این رفتار چیست؟
احتمال زیادی وجود دارد که دلیل اصلی این واکنش آن باشد که فرزند شما بهمحض پاسخ دادن، متوجه میشود که قرار است مورد مؤاخذه یا سرزنش قرار گیرد.
یعنی همان لحظهای که ما میپرسیم «چرا این کار را کردی»، در ذهن او تداعی میشود که پشتبند این سؤال حتماً توبیخی وجود خواهد داشت؛ شاید حتی گاهی تنبیههایی هرچند تربیتی. طبیعی است که این وضعیت برای کودک خوشایند نباشد.
راهکار این است که وقتی از او توضیح میخواهیم، واکنش منفی و مستقیم نشان ندهیم.
معمولاً کودکان از واکنشهای منفی ما هراس دارند و به همین خاطر گریه میکنند، غر میزنند یا حتی قهر میکنند. اما اگر مطمئن شوند که ما واقعاً شنوندهی صحبتهایشان هستیم و در عین حال ابتدا نقاط مثبت آنها را برجسته میکنیم، واکنششان متفاوت خواهد بود.
مثلاً اگر کودکی شیر آب را باز گذاشته است، ابتدا باید گفت: «آفرین که به فکر افتادی این کار را بکنی»، سپس ادامه داد: «اما مادرجان ببین، الان شیر آب خیلی باز بود و در شرایط کمآبی باید بیشتر دقت کنیم.»
یعنی اول تأیید و همراهی، بعد یادآوری ضعف یا خطا. هیچ نیازی به توبیخ یا تشری نیست؛ توبیخی که کودک حس کند هدف از آن تنبیه است، صرفاً مقاومت ایجاد میکند.
نکته مهم دیگر این است که وقتی کودکان بیبرنامه باشند، معمولاً رفتارهای پرخطر و آسیبزای بیشتری از خود نشان میدهند.
بنابراین باید در واگذاری مسئولیتها و کارها، متناسب با سنشان عمل کنیم.
برای مثال: فرض کنید مهمان آمده و کودک ظرف میوه را برمیدارد تا به مهمان تعارف کند، در حالی که مادر پیشتر برنامهی پذیرایی را بهصورت دیگری در ذهن داشته است (مثلاً ابتدا چای، سپس میوه).
اگر در همان لحظه کودک را با صدای بلند سرزنش کنیم، طبیعتاً احساس بدی پیدا میکند. او قصد کمک داشته اما با واکنش منفی روبهرو شده است.
راه درست این است که پیشاپیش مسیر را برای او مشخص کنیم: «مادرجان، الان مهمانها آمدند. ترتیب پذیرایی ما اینگونه است: اول چای میدهیم، بعد بشقابهای میوه را میچینیم و در نهایت ظرف میوه را میبریم. شما هم لطفاً زحمت بکشید و ظرف میوه را ببرید.»
وقتی اینگونه جهتدهی کنیم، دیگر نه نگرانی از بابت توبیخ وجود دارد و نه بهانهگیری و گریه.
برای مطالعه متن کامل سخنان حجتالاسلام والمسلمین سیدعلیرضا تراشیون، کارشناس و مشاوره خانواده اینجا را کلیک نمایید.
نظر شما