دوشنبه ۱۷ شهریور ۱۴۰۴ - ۱۰:۴۲
مباحث مهدوی (۴۳) | جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه (بخش دوم)

حوزه/ در این معنا، آموزه‌های دینی بر آن است تا افزون بر بیان فضیلتِ «گشایش عمومی» و امید به آینده و سوق انسان‌ها به این عرصه، نومیدی را نیز مورد نکوهش قرار دهد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، مجموعه مباحث مهدویت با عنوان «به سوی جامعه آرمانی»، با هدف نشر آموزه‌ها و معارف مرتبط با امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، تقدیم شما فرهیختگان گرامی می‌شود.

در یک بررسی کوتاه، روایاتی که سخن از انتظار گفته‌اند، به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

انتظار فرج به معنای عامّ

در این معنا، آموزه‌های دینی بر آن است تا افزون بر بیان فضیلتِ «گشایش عمومی» و امید به آینده و سوق انسان‌ها به این عرصه، نومیدی را نیز مورد نکوهش قرار دهد.

اهتمام آموزه‌های اسلامی در بیان معنای عام انتظار و امید، تا بدان حد بوده که از آن با بلندترین عنوان‌ها یاد نموده، ارزش‌های شگفت‌آوری برای آن ذکر کرده است. برخی از این عنوان ها بدین قرار است.

عبادت و بندگی

قرآن و اهل‌بیت علیهم‌السلام، به ما می‌آموزند که هدف از آفرینش، بندگی خداوند است. (ذاریات(۵۱): آیه ۵۶)

رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم یکی از نمودهای این بندگی را انتظار گشایش دانسته، می‌فرماید:

«اِنتِظارُ الفَرَجِ عِبَادَةٌ.» (شیخ طوسی، أمالی، ص ۴۰۵)

انتظار فرج عبادت است.

از آن جا که بیشتر عبادت ها در شمار رفتار انسان است، می‌توان نتیجه گرفت این جا نیز مقصود از انتظار، مجموعه رفتاری خاص است.

برترین عبادت

برخی عبادت‌ها بر برخی دیگر برتری دارد؛ از این رو انجام آن، افزون بر آن، که مورد تأکید آموزه‌های دینی است، از پاداش افزون تری نیز برخوردار است و نقش آن، در سازندگی انسان بیشتر است.

رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم پس از آن که انتظار فرج را در زمره عبادت های خداوند دانسته است، آن را یکی از برترین عبادت‌ها برشمرده و می‌فرماید:

«اَفضَلُ العِبادَةِ اِنتِظارُ الفَرَجِ.» (کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷)

برترین عبادت انتظار فرج است.

برترین کارها

گاهی آن را برترین کارهای امت پیامبر خاتم صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم معرفی می‌کند.

رسول گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم در این باره می‌فرماید:

«اَفْضَلُ اَعْمالِ اُمَّتِی اِنتظارُ الفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ.» (کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۴)

برترین کارهای امت من، انتظار فرج از جانب خداوند است.

فرج بودن خودِ فرج

امروزه، از نظر دانش روانشناسی ثابت شده است امید داشتن، نقش بسیار مهمی در رفتارهای اجتماعی دارد. به بیان دیگر انتظارِ آینده‌ای روشن و درخشان، باعث می‌شود زندگی کنونی انسان نیز از روشنایی و پویایی برخوردار شود.

در برخی روایات مربوط به انتظار فرج به این حقیقت ارزشمند، اینگونه اشاره شده است که خود انتظار فرج، نوعی فرج و گشایش است.

در این باره امام سجّاد علیه‌السلام فرمود:

«اِنتِظارُ الفَرَجِ مِنْ اَعظَمِ الفَرَجِ.» (کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۹)

انتظار گشایش، خود از بزرگ‌ترین گشایش‌ها است.

برترین جهاد

در آموزه های دینی، جهاد و کوشش در راه خدا، یکی از مهم ترین رفتارهای فردی و گروهی مسلمانان معرفی شده است. آیات فراوانی از قرآن و روایات بسیاری از معصومان علیهم‌السلام به حقیقت این رفتار ارزشمند اشاره کرده است.

درباره اهمیّت انتظار فرج _ افزون بر آنچه مورد اشاره قرار گرفت _ به روایاتی برمی‌خوریم که بسی شگفتی‌آور است و آن، این که انتظار را فقط «جهاد» که «برترین جهاد» دانسته است. از این نوع روایات نیز به خوبی استفاده می‌شود انتظار، از نوع عمل است.

رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم برترین جهاد بودن انتظار فرج را این گونه بیان فرموده است:

«اَفْضَلُ جِهادِ اُمَّتی اِنْتِظارُ الفَرَجِ.» (تحف العقول، ص ۳۷)

برترین جهاد امت من انتظار گشایش است.

در مقابل آموزه‌های بالا، یأس و ناامیدی از رحمت پروردگار، به شدت مذمت شده و در شمار گناهان بزرگ به حساب آمده است. (سوره یوسف(۱۲): آیة ۸۷)

این بحث ادامه دارد...

برگرفته از کتاب «درسنامه مهدویت؛ نوشته خدامراد سلیمیان»، با اندکی تغییر

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha