به گزارش خبرگزاری حوزه، دویست و چهل و پنجمین نشست کانون هماندیشی تعالی و توسعه استان قم (اتاق فکر) با موضوع «نقشه راه توسعه اقتصادی قم» با حضور اعضای این کانون و عضو هیئت مدیره بانک سپه، در دانشگاه طلوع مهر برگزار شد.
حجت الاسلام والمسلمین محمدجواد محققنیا در این جلسه با انتقاد از وضعیت زیرساختهای استان قم، آن را مصداق «توسعهنیافتگی انباشته» خواند و تأکید کرد: قم قبل و هم بعد از انقلاب، مظلوم واقع شده است.
وی با مقایسه وضعیت قم با سایر استانها گفت: در سفرهای استانی اخیر، شاهد پیشرفتهای چشمگیری در مناطق دیگر بودم. به عنوان مثال، تبریز یک فاینانس ۴۲۰ میلیون دلاری از چین دریافت کرده، در حالی که پروژه فرودگاه قم سالهاست به دلیل مبالغی بسیار کمتر معطل مانده است. این جای تأسف دارد که قم، به عنوان یکی از کلانشهرهای اصلی کشور، هنوز فرودگاه ندارد.
حجت الاسلام والمسلمین محققنیا زیرساختهای ارتباطی را پاشنه آشیل توسعه استان دانست و افزود: اتوبان قم-تهران امروز کاملاً اشباع شده و گنجایش حجم تردد فعلی را ندارد. همچنین برای بهرهمندی از قطار سریعالسیر، باید منتظر افتتاح خط اصفهان – قم – تهران باشیم تا یک ایستگاه در قم در نظر گرفته شود. قم به طور قطع به فرودگاه، افزایش خطوط اتوبان قم-تهران و یا ایجاد اتوبان دوم به سمت تهران و قطار سریعالسیر نیاز فوری دارد و اینها بدیهیات اولیه توسعه هستند.
این کارشناس اقتصادی برای خروج از وضعیت فعلی، پیشنهاد تشکیل «اتاق توسعه استان» با محوریت بزرگان و چهرههای ملی را مطرح کرد و گفت: قمیها باید خودشان به فکر شهرشان باشند. باید با محوریت شخصیتهای اثرگذار، یک اتاق توسعه برای پیگیری جدی پروژهها ایجاد شود. میتوان از پتانسیل نیروهای مسلح، مانند امیر موسوی که قمی هستند و سایر شخصیت های ملی قم بهره برد و برای پیشبرد طرحهای عمرانی استفاده کرد.
وی جذب سرمایه را کلید حل مشکلات دانست و تصریح کرد: باید به دنبال جذب سرمایهگذاران خارجی، بهویژه شیعیان ثروتمند در کشورهای کویت، هند و پاکستان باشیم. ارقامی مانند ۷۰ میلیون دلار برای این افراد پولی نیست و میتوان با آن پروژههای بزرگی مانند فرودگاه را به سرانجام رساند. همچنین باید از مدل فاینانس چین که در استانهای دیگر با موفقیت اجرا شده، استفاده کنیم.
تشریح ابعاد حمله سایبری به بانک سپه
عضو هیئت مدیره بانک سپه در بخش دیگری از سخنان خود، برای اولین بار ابعاد حمله سایبری به این بانک در خردادماه را تشریح کرد و گفت: در شامگاه بیست و ششم خرداد، بانک سپه مورد حمله سایبری قرار گرفت و به سختافزار و نرمافزار آن خسارت بسیاری وارد شد.
وی فرآیند بازگرداندن این بانک به چرخه فعالیت را یک اقدام بیسابقه خواند و گفت: ما یک بانک صدساله نوزاد را متولد کردیم. این بانک سلول به سلول و ذره به ذره از نو ساخته شد. در شرایطی که به دلیل تحریم برای واردات یک سرور با مشکلات فراوان مواجه بودیم، همکاران ما با تلاشی شبانهروزی که گاهی به ۲۰ ساعت در روز میرسید، طی ۶۰ روز یک بانک جدید را با تمام پیچیدگیهایش بالا آوردند که در تاریخ بانکداری دنیا بیسابقه است.
حجت الاسلام والمسلمین محققنیا در ادامه از فعالان اقتصادی و معتمدین شهر قم خواست با حمایت خود و کار کردن با بانک سپه، به بازگشت کامل آن به چرخه اقتصاد کشور کمک کنند تا این بانک بتواند مجدداً نقش خود را در تأمین مالی پروژههای بزرگ ایفا نماید.
وی در پایان با اشاره به حساسیتهای امنیتی پیش رو در کشور، ابراز امیدواری کرد که با همدلی، همکاری و پیگیری مجدانه، جرقه ایدههای مطرح شده در این جلسات به اقدامات عملی برای ساختن و آبادانی قم منجر شود.
توسعه قم باید در خدمت جایگاه معنوی و زیارتی این شهر باشد
حجتالاسلام والمسلمین علی بنایی، رئیس دانشگاه طلوع مهر در این نشست طی سخنانی به تبیین فلسفه و انگیزه اصلی تلاش برای توسعه قم پرداخت و تأکید کرد که محور تمام برنامهریزیها باید خدمت به جایگاه رفیع این شهر به عنوان «حرم اهل بیت(ع)» باشد.
وی با اشاره به ایام فرخنده اعیاد و سالروز ورود حضرت معصومه(س) به قم، اظهار داشت: آنچه به این شهر اعتبار میبخشد و ما را در این اتاق فکر دور هم جمع میکند، وجود با برکت کریمه اهل بیت است. هدف تمام این تلاشها، گفتگوها و مطالعات این است که یک گام در مسیر ترقی قم برداریم تا این شهر آبرومند باشد و اهل آن و زائرانش در رفاه و آسایش به سر ببرند.
حجتالاسلام والمسلمین بنایی با یادآوری روایتی از امام صادق(ع) در خصوص مقام والای شفاعت حضرت معصومه(س)، افزود: ما میزبان چنین شخصیت عظیمی هستیم و این جایگاه، مسئولیت ما را سنگینتر میکند. تمام اعضای اتاق فکر، با هر عقیدهای، خالصانه برای اعتلای قم تلاش میکنند و گزارشهای تولید شده در این جلسات، حاصل دغدغهمندی برای حل مشکلات عمومی شهر است.
ظرفیت علمی قم؛ سرمایهای که مغفول مانده است
رئیس دانشگاه طلوع مهر، قم را شهری با تمدن هفت هزار ساله و مرکزی برای تولید علم دانست و تصریح کرد: به برکت وجود حضرت معصومه (س)، فهم و مطالعه در این شهر آسانتر است و حوزه علمیه قم امروز به یک مرکز علمی بیبدیل تبدیل شده است. علم، قدرت و ثروت میآورد و جای افسوس است که چرا از این ظرفیت عظیم علمی آنطور که باید، استفاده نمیشود.
وی افزود: به فرموده امام صادق(ع)، علم از این شهر به تمام نقاط عالم صادر میشود، اما ما خودمان درگیر مسائل اولیه هستیم. این سرمایه بزرگ باید به درستی به کار گرفته شود تا به شکوفایی اقتصادی و فرهنگی منجر گردد.
حجتالاسلام والمسلمین بنایی در پایان ضمن تأکید مجدد بر لزوم برنامهریزی دقیق برای رسیدن به اهداف، به روایتی دیگر از امام صادق (ع) اشاره کرد و گفت: ایشان میفرمایند کوفه حرم ما اهل بیت است و قم حرم ما پس از ماست. شما در شهری نفس میکشید و زندگی میکنید که حرم اهل بیت(ع) است و این افتخار، وظیفه ما را برای خدمت و تلاش جدی دوچندان میکند.
100 تا ۱5۰ همت سپرده بانکی استان به سمت پروژههای توسعهای هدایت شود
مهندس محسن صابری، دبیر کانون هماندیشی تعالی و توسعه استان قم (اتاق فکر) در این جلسه، به تشریح تاریخچه و رسالت این کانون پرداخت و گفت: اتاق فکر توسعه استان قم پس از سفر مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۹ و با هدف اولیه پیگیری مصوبات آن سفر شکل گرفت. اکنون حدود ۱۵ سال است که این کانون با برگزاری جلسات مستمر به بررسی موضوعات کلان مدیریتی و توسعهای استان، بهویژه مسائل مرتبط با شعار سال، میپردازد.
دبیر اتاق فکر قم با اشاره به وضعیت اقتصادی استان تصریح کرد: قم از لحاظ درآمدی و حجم سپردههای بانکی، استانی ثروتمند محسوب میشود و در رتبههای بالای سپرده گذاری مردم نزد بانک ها کشور قرار دارد. برآوردها نشان میدهد حدود 5/1 درصد نقدینگی کشور که بین 10۰ تا ۱5۰ هزار میلیارد تومان (همت) سپرده و اندوخته مالی نزد بانکهای استان وجود دارد. هنر اصلی مدیریت استان و نظام بانکی این است که این منابع عظیم را به سمت چرخههای سرمایهگذاری مولد و نیازهای اساسی توسعه قم هدایت کند.
مهندس صابری در ادامه به معرفی مهمترین پروژههای در حال اجرای استان که نیازمند سرمایهگذاری هستند، پرداخت:
۱. پروژههای حملونقل ریلی:
خط یک مترو (خط A): این پروژه در فاز اول از محل دپو در ابتدای جادة جعفریه بعد از کمربندی امام علی (ع) تا میدان مطهری (به طول حدوداً 6 کیلومتر) با دو ایستگاه اصلی و چند ایستگاه عبوری آماده بهرهبرداری است و تنها منتظر تأمین ناوگان هستیم. پس از بروز مشکلاتی در تأمین واگن از چین، اکنون این مسئولیت به شرکتهای داخلی مانند واگنپارس محول شده است.
خط دو مترو (خط B): این پروژه عظیم به طول ۲۸ کیلومتر، از منطقه پردیسان آغاز شده و با عبور از مسیرهایی چون پردیسان-بلوار الغدیر، شهرک قدس، میدان مفید، بلوار صدوق، صفائیه، خیابان ارم، میدان مطهری و خیابان امام تا میدان صنعت در بلوار شهید حاج خداکرم روبروی ترمینال مرکزی امتداد می یابد و یکی از شاخصترین فرصتهای سرمایهگذاری استان است.
۲. فرودگاه قم:
عملیات اجرایی فرودگاه بین المللی قم و پس از وقفه ای که داشت با همت استاندار محترم و تاکید ریاست محترم جمهوری فعال شده است و هم اکنون با تهیه و تکمیل طرح ها توسط مشاور جدید فرودگاه احداث باند فرودگاه توسط بنیاد مسکن در حال اجراست و کار فیزیکی آن با پیشرفت خوبی همراه است. پیشبینی میشود در صورت عدم بروز مشکلات، این پروژه ظرف دو سال آینده به بهرهبرداری برسد و به چرخه اقتصادی و گردشگری شهر افزوده شود.
۳. توسعه گردشگری سلامت:
صابری با بیان اینکه یکی از اهداف اصلی توسعه قم، تبدیل شدن به قطب گردشگری، بهویژه در حوزه درمان و سلامت است، افزود: احداث بیمارستان هزار تختخوابی در پردیسان و افتتاح این بیمارستان عظیم و شهرک سلامت آن و همچنین بیمارستان آماده افتتاح 506 تختخوابی نور (وابسته به حضرت آیت الله سیستانی) ظرفیت تختهای بیمارستانی استان را به استانداردهای کشوری رسانده و این زیرساختها در کنار فرودگاه، زمینه را برای رونق گردشگری سلامت فراهم میکند.
۴. پروژههای زیستمحیطی و انرژی:
وی به چالشهای زیستمحیطی استان اشاره کرد و گفت: طرحهای بزرگی برای مقابله با بیابانزدایی و مقابله با ریزگردها در مقیاس ۵۰ تا ۱۰۰ هزار هکتاری در دست اقدام است. همچنین احداث نیروگاههای خورشیدی از دیگر اولویتهای استان است که تمامی این موارد نیازمند سرمایهگذاریهای سنگین است.
دبیر کانون هماندیشی تعالی و توسعه قم در پایان تأکید کرد که اغلب این پروژههای بزرگ، متکی بر سرمایهگذاری بخش خصوصی، مشارکتهای مردمی و تأمین مالی از طریق بانکها هستند و هدف از این نشستها، یافتن راهکارهایی برای پیوند دادن میان سرمایههای موجود در استان و این فرصتهای توسعهای است تا بتوان نقشه راه پیشرفت اقتصادی قم را با شتاب بیشتری محقق ساخت.
توسعه با مدیران غیرمعتقد به برنامه محقق نمیشود
در ادامه این نشست، مهندس طباطبایی، کارشناس مسائل اقتصادی، با ارائه یک تحلیل مبنایی، الزامات دستیابی به توسعه پایدار را تشریح کرد و تأکید نمود که توسعه صرفاً یک تغییر کمی نیست، بلکه نیازمند تحولات کیفی و زیربنایی است.
وی با تفکیک مفهوم «رشد» از «توسعه» اظهار داشت: رشد به معنای تغییرات کمی است، مانند بلندتر شدن قد یک انسان؛ اما توسعه، تغییرات کمی همراه با تحولات کیفی است، مانند افزایش فهم، درک و دانش. برای رسیدن به توسعه واقعی در استان، نمیتوان به هر اقدامی اکتفا کرد و باید مسیر درستی را پیمود.
این کارشناس اقتصادی سه رکن اساسی را برای تحقق توسعه ضروری دانست:
۱. برنامهریزی دقیق: اولین و مهمترین شرط، داشتن برنامه است. باید به روشنی بدانیم که چه هدفی را دنبال میکنیم و قرار است چه کاری انجام دهیم. بدون نقشه راه، هر حرکتی بینتیجه خواهد بود.
۲. مدیران لایق و معتقد به برنامه: دومین رکن، وجود مدیرانی توانا، جسور و مهمتر از همه، معتقد به برنامهریزی است. اگر مدیری در عمل به برنامهای که برای آن تعیین شده، پایبند نباشد، نشان میدهد که اعتقادی به این فرآیند ندارد. رفتار عملی مدیران، گویاتر از هر حرفی است.
۳. تأمین منابع لازم: حتی با داشتن بهترین برنامه و بهترین دانشمندان، اگر منابع مالی و انسانی لازم برای اجرای آن فراهم نباشد، آن برنامه روی کاغذ باقی خواهد ماند.
لزوم تخصصگرایی در مدیریت اقتصادی
مهندس طباطبایی در بخش دیگری از سخنان خود با ذکر یک مثال، بر اهمیت سپردن کار به متخصصان تأکید کرد و گفت: اگر عزیزی از خانواده ما بیمار شود، او را نزد پزشکی میبریم که در کار خود حاذق و متخصص است، نه پزشکی که صرفاً ویژگیهای اخلاقی پسندیدهای دارد اما در طبابت مهارت کافی ندارد. عقل حکم میکند که برای دفع ضرر، به متخصص رجوع کنیم.
وی این مثال را به حوزه مدیریت اقتصادی تعمیم داد و افزود: یکی از اشکالات ما این است که گاهی در تیمهای اقتصادی، تخصص را فدای معیارهای دیگر میکنیم. همانطور که برای تیمهای ورزشی خود بهترین مربیان را، حتی از خارج کشور، به خدمت میگیریم، در حوزه حیاتی اقتصاد نیز باید از توانمندترین و متخصصترین افراد بهره ببریم.
این کارشناس اقتصادی در پایان تعریف نهایی توسعه را «از بین بردن فقر و رفع تمام مشکلات مادی و معنوی بشر برای دستیابی به یک زندگی خوب، سالم و همراه با آرامش و آسایش» دانست و ابراز امیدواری کرد که با استفاده صحیح از تواناییها و امکانات موجود، مسیر توسعه استان هموارتر شود.
تغییر نگاه از توسعه صنعتی به تقویت زیرساختهای زیارتی در قم
بخش پایانی دویست و چهل و پنجمین نشست اتاق فکر قم به پرسش و پاسخ و جمعبندی مباحث اختصاص یافت که در طی آن، یک تغییر نگاه استراتژیک از «توسعه صنعتی» به سمت «تقویت زیرساختهای زیارتی و گردشگری» به عنوان اولویت اصلی استان مورد تأکید قرار گرفت.
در این بخش، افراد حاضر در جلسه با طرح این سوال که با توجه به کم آبی و کمبود نیروی برق و لزوم تاکید روی صنایع های تک و صنایع غذایی و کم آب بر «توسعه واحدهای صنعتی جدید چه نفعی برای قم دارد؟»، به نقد رویکرد فعلی پرداختند. یکی از حاضرین استدلال کرد که با توجه به نرخ بیکاری پایین استان (۶.۹ درصد در بهار ۱۴۰۴) و تأمین بخش عمدهای از نیروی کار صنعتی از خارج استان، اشتغالزایی صنعتی دیگر توجیه اصلی برای احداث کارخانههای جدید نیست.
وی افزود: عایدی اصلی صنعت، یعنی مالیات نیز به قم باز نمیگردد. به عنوان مثال، مالیات بر ارزش افزوده پنج هزار میلیارد تومانی (۵ همت) یک مجموعه بزرگ تجاری در قم، به تنهایی میتواند زیرساخت مورد نیاز استان (بیمارستان کودکان، توسعه شبکه راهها، ایجاد انبار ها و ذخایر ویژه استان و..) را تأمین کند، اما این منابع برای استان هزینه نمیشود.
در ادامه، با الگوبرداری از شهرهای زیارتی بزرگ جهان مانند مکه، مدینه و کربلا که هویتی صنعتی ندارند، این نتیجه حاصل شد که قم نیز باید بر مزیت اصلی خود، یعنی جایگاه زیارتی، تمرکز کند. شرکتکنندگان بر لزوم «پروژهمحور» بودن و انتخاب دو یا سه پروژه کلان و زیرساختی تأکید کردند تا تمام توان استان برای تحقق آنها بسیج شود.
مهندس صابری، دبیر کانون، در تکمیل این بحث به پتانسیلهای دیگر استان اشاره کرد و گفت: قم در یک موقعیت لجستیکی منحصربهفرد قرار گرفته و به پایتخت و ۷ استان مجاور خود با جمعیت ۴۰ میلیون نفر دسترسی دارد. علیرغم کمآبی، استان در تولید محصولاتی چون تخم مرغ، شیر و گوشت و... دارای تولید چند برابری در استان بوده دارای رتبه بالای کشوری است، اما در زمینه صنایع تبدیلی، بستهبندی و ذخیرهسازی استراتژیک مواد غذایی با ضعف جدی روبروست که خود یک فرصت بزرگ سرمایهگذاری است.
فرودگاه و زیرساخت، کلید ورود سالانه یک میلیارد دلار به قم
در نهایت، حاضران به این جمعبندی رسیدند که قم بیشتر روی بخش زیارتی و گردشگری و اقتصاد شهری آن تمرکز نموده و به زیرساختهای حیاتی نیازمند است.
دکتر محققنیا در پایان گفت: قم به جای توسعه واحد های صنعتی جدید، نسبت به توسعه شبکه راه ها، ایجاد مراکز لجستیک و احداث قطار سریعالسیر و فرودگاه لازم دارد. راهاندازی فرودگاه به تنهایی میتواند تمام هتلهای قم را پر کند و صنعت گردشگری را متحول سازد.
وی افزود: هدفگذاری باید جذب سالانه چند میلیون توریست مذهبی باشد. اگر هر توریست تنها ۲۰۰ دلار در شهر هزینه کند، سالانه یک میلیارد دلار ارزآوری مستقیم برای قم به همراه خواهد داشت که تأثیر آن به مراتب بیشتر از توسعه صنعتی پراکنده است.
این نشست با تأکید بر اینکه راه نجات قم در گروی یک عزم جدی برای تکمیل پروژههای زیرساختی با محوریت هویت زیارتی شهر است، به کار خود پایان داد.
انتهای پیام
نظر شما