به گزارش خبرگزاری حوزه، حجتالاسلام والمسلمین محمدمهدی ماندگاری در نشست شبهه پژوهی که با عنوان راهبرد ششم «هدایت معنوی - آرامش اجتماعی»، پیش از ظهر امروز در مدرسه عالی دارالشفاء قم برگزار شد، با تأکید بر ضرورت جهاد تبیین، این رسالت را اصلیترین وظیفه مبلغان و طلاب برشمرد و گفت: جهاد تبیین سه شاخصه مهم دارد و بدون توجه به آنها نمیتوان رسالت خود را در شرایط امروز بهدرستی ایفا کرد.
رسالت ما چیست؟
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری با بیان اینکه «رسالت اصلی ما جهاد تبیین است»، سه مرحله اصلی این وظیفه را تبیین بیانی؛ (گفتن و نوشتن برای شنیده و خوانده شدن.) تبیین تصویری؛ (نشان دادن مفاهیم برای قابل مشاهده شدن.) و تبیین چشانی (چشاندن حقیقت برای درک عملی آن) دانست.
وی با اشاره به آیات قرآن کریم درباره مراتب یقین افزود: «علمالیقین، عینالیقین و حقالیقین سه مرتبه درک حقیقت است که در جهاد تبیین نیز میتوان از آن الگو گرفت.
سه ویژگی جهاد تبیین بیانی
این استاد حوزه علمیه در ادامه با اشاره به ویژگیهای مهم برای جهاد تبیین بیانی گفت: ویژگی اول «مستند بودن» است. سخن مبلغ باید بر اساس قرآن، روایات محکم و استدلال عقلی باشد. مشهورات و عرفیات بهتنهایی کافی نیستند. ما باید سخن خود را به آیات قرآن کریم مستند کنیم تا برای مردم حجیت و اثر داشته باشد.
این پژوهشگر حوزوی در ادامه، دومین ویژگی جهاد تبیین بیانی را «قابل فهم بودن» برشمرد و گفت: قرآن کریم میفرماید به زبان قوم خود سخن بگویید. باید مفاهیم متناسب با سن، جنسیت، سطح سواد و جغرافیای مخاطب بیان شود. اگر زبان مخاطب را نشناسیم، سخن ما بیاثر خواهد بود.
وی کاربردی بودن را سومین ویژگی جهاد تبیین بیانی دانست و افزود: مردم باید نسخه عملی بگیرند. جهاد تبیین تنها بیان تئوری نیست؛ باید به گونهای سخن گفت که مخاطب قدمی در عمل بردارد، همانطور که قرآن میفرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا آمِنُوا؛» یعنی یک گام به جلو بردارید.
ضرورت استفاده از قرآن در تبیین
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری با ذکر نمونههایی از توصیههای بزرگان گفت: آیتالله مکارم شیرازی بر این نکته تأکید دارند که حتی اگر میخواهیم سخن یک عالم یا شهید را نقل کنیم، ابتدا باید آیه قرآن را بیاوریم تا کلام مستند و محکم شود.
هشدار درباره نگاه سطحی به دین
وی با انتقاد از برداشتهای غلط درباره «اسلام رحمانی» تصریح کرد: خداوند هم رحمت دارد و هم قهر. نباید تصویر ناقص از دین به مردم ارائه شود. همانطور که قرآن درباره عذاب میفرماید: «کلما نضجت جلودهم بدلناهم جلوداً غیرها...؛» «عذابی پایانناپذیر برای کسانی که مسیر حق را رها میکنند.»
این خطیب حوزوی تأکید کرد: جهاد تبیین اگر مستند، قابل فهم و کاربردی باشد، میتواند نسل امروز را با قرآن و معارف اهلبیت(ع) پیوند بزند و راه را برای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب و تمدن اسلامی هموار سازد.
جهاد تبیین باید مستند، قابل فهم و کاربردی باشد
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری با تأکید بر اهمیت «جهاد تبیین» گفت: برای اثرگذاری در جامعه، سخنان ما باید سه ویژگی داشته باشد: مستند بودن به آیات و روایات، قابل فهم بودن برای عموم و کاربردی بودن در زندگی روزمره مردم.
این کارشناس مذهبی افزود: فیلمها و سریالها بهسرعت بر رفتار، گفتار و حتی پوشش مردم اثر میگذارند. ما هم اگر بخواهیم مفاهیم دینی ماندگار باشند باید بههمین اندازه کاربردی عمل کنیم.
وی با بیان اینکه تبیین صرفاً گفتاری کافی نیست، اظهار داشت: ما باید سه سیره را برای مردم بهصورت تصویری و عملی نشان دهیم، اول سیره اولیا الهی؛ همانطور که در آیه ۶۹ سوره نساء به همراهی با انبیا، صدیقین، شهدا و صالحین اشاره شده است. دوم سیره عملی علما و شهدا؛ اما در حد اعتدال و بهعنوان مکمل آیات و روایات. و سوم سیره زندگی خودمان؛ یعنی مردم رفتار درست روحانیون و متدینین را در عمل ببینند، نه صرفاً در سخن.
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات امروز این است که مردم گاهی فقط سیره یک درصد روحانیونی را میبینند که شاید خوب عمل نکردهاند و بر همان اساس، ۹۹ درصد دیگر را قضاوت میکنند.
وی با اشاره به فرصتهای معنوی مانند محرم، رمضان و اربعین تصریح کرد: مردم در این ایام حال و هوای خوبی پیدا میکنند، اما مهم این است که آن حال خوب استمرار یابد. باید به جوانان و خانوادهها یادآوری کنیم که زیباییهای معنوی خود را ادامه دهند.
سه اصل جهاد تبیین چشاندنی
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری تأکید کرد: برای اینکه مردم حقیقت دین را بچشند، باید از سه چیز گذشت: اول گذشت از گناه. بزرگترین خطر برای طلبهها و علما، عُجب و حسادت است که باید از آن رها شد. دوم گذشت از تعلقات دنیوی. همانطور که در آیه ۲۴ سوره توبه به آن اشاره شده است، سوم گذشت از جان؛ مانند شهدا که جان خود را در راه خدا فدا کردند.
سه قالب اساسی در تبلیغ
این استاد حوزه در ادامه گفت: برای انتقال مفاهیم دینی باید از سه قالب اصلی استفاده کرد: چیستی (مثلاً نماز چیست؟)، چرایی (چرا نماز بخوانیم؟) و چگونگی (چگونه نماز بخوانیم؟). اگر این سه پرسش در هر موضوعی پاسخ داده شود، بسته کامل و مؤثری به مردم ارائه خواهد شد.
ضرورت ولایت در زندگی دینی
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری با اشاره به ماهیت و ضرورت ولایت در مکتب تشیع، ولایت را «بزرگترین مدیریت در زندگی بشر» دانست و اظهار کرد: انسان در همه عرصههای زندگی به یک مدیر و سرپرست آگاه نیاز دارد. خداوند متعال برای هدایت بشر، ولایت را معرفی کرده و در قرآن کریم راهکارهای ولایتمداری را بیان فرموده است.
سه گام ولایتمداری از منظر قرآن
وی در تشریح راههای ولایتمداری به سه گام اساسی اشاره کرد و گفت: فهم و شناخت، پرسش و مراجعه به منابع دینی و اهلذکر برای کسب معرفت و اطاعت و تبعیت، اجرای فرمانهای الهی و پیامبر اکرم(ص) برای دوری از انحراف و استقامت و پایداری در مسیر حق تا رسیدن به نتیجه مطلوب سه راه ولایت مداری است.
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری افزود: انسان تنها بخشی از هستی را با چشم و تجربه میبیند، اما لایههای پنهان عالم را تنها اولیای الهی مشاهده میکنند. بر اساس آیات قرآن، اگر وحی الهی نبود، پیامبراکرم(ص) نیز از حقایق غیبی آگاه نمیشد. بنابراین ولایت لازمه هدایت بشر است.
شیوه تبلیغ؛ از طرح درد تا ارائه درمان
این استاد حوزه، یکی از روشهای مؤثر تبلیغ را «طرح درد و سپس بیان درمان» عنوان کرد و گفت: مردم وقتی دردها را بشنوند، آمادگی بیشتری برای پذیرش راهحل دارند. قرآن کریم نیز داروی اصلی درمان دردهای فردی و اجتماعی را معرفی کرده است.
سه ویروس اجتماعی در خانوادهها
حجتالاسلام والمسلمین ماندگاری در ادامه به آسیبهای موجود در جامعه و خانوادهها اشاره کرد و سه معضل جدی را چنین برشمرد: تنبلی: کاهش کار و تلاش در زندگی روزمره و کمدینی: رقیق شدن ایمان و ضعف باورهای دینی و کمظرفیتی: ناتوانی در مدیریت موقعیتهای قدرت، ثروت و شهرت سه آسیبی است که خانوادهها را تهدید میکند.
وی خاطرنشان کرد: این آسیبها همچون ویروس جامعه را فراگرفته و باید با درمان قرآنی و دینی برطرف شوند. از دیگر بحرانهای جامعه ازدواج و بحران فرزندآوری است. سن ازدواج بالا رفته، فرهنگ آن دچار آسیب شده و نرخ ازدواج کاهش یافته است. بیش از یک میلیون دختر بالای ۳۵ سال از ازدواج ناامید شدهاند. در کنار آن، ضعف ایمان مهمترین مانع فرزندآوری در جامعه امروز است.
این خطیب حوزوی با تأکید بر اینکه «دین برای همه مشکلات جامعه راهحل دارد»، اظهار کرد: همه بخشهای جامعه در مشکلات سهیماند و نمیتوان تقصیر را تنها به دولت یا نهاد خاصی نسبت داد. جبران آسیبها نیازمند پذیرش هزینههای اصلاح است. امروز درمان مسائل اجتماعی نیازمند صبر، پیگیری و استمرار است.
انتهای پیام/
نظر شما