فاطمه سخن می‌گوید | روایت حضرت زهرا (س) از فداکاری علی (ع)

به گزارش خبرگزاری حوزه، به مناسبت ایام فاطمیه، گزیده‌ای از بیانات مرحوم آیت الله مصباح در رابطه با خطبه فدکیه حضرت زهرا سلام الله علیها تقدیم شما فرهیختگان می‌شود.

حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها در این بخش از سخنان خود می‌فرمایند: «فَأَنْقَذَکمُ اللَّهُ تَبَارَک وَ تَعَالَی بِأَبِی بِمُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ بَعْدَ اللَّتَیا وَ الَّتِی...»؛ یعنی خدای متعال شما را به برکت پدرم محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله از آن گرفتاری‌ها و سختی‌ها نجات داد. سپس تعبیر «بَعْدَ اللَّتَیا وَ الَّتِی» را به‌کار می‌برند.

این تعبیر در جایی به‌کار می‌رود که انسان پس از حوادث و پیش‌آمدهای بسیار، از میان مشکلات بزرگ و کوچک رهایی یافته باشد؛ اما این نجات، به‌سادگی و بدون سختی حاصل نشده است.

در ادامه، حضرت اشاره می‌فرمایند که «وَ بَعْدَ أَنْ مُنِی بِبُهَمِ الرِّجَالِ، وَ ذُؤْبَانِ الْعَرَبِ، وَ مَرَدَةِ أَهْلِ الْکتَابِ»؛ پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله از زمانی که به رسالت مبعوث شدند تا هنگامی که امت را از آن گمراهی‌ها و بدبختی‌ها نجات دادند، رنج‌ها و سختی‌های فراوانی را تحمل کردند.

از جمله، با مردان جنگاور و دلیر روبه‌رو شدند که با او به نبرد برخاستند؛ و همچنین گرگان درنده‌خوی عرب به او حمله کردند و سرکشان اهل کتاب ــ از جمله یهودیان معاند ــ در برابر او ایستادند. در برابر همه این دشمنی‌ها و خطرها، پیامبر باید مقاومت می‌کرد تا بتواند شما را از ورطه هلاکت و انحراف رهایی بخشد.

سپس حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها برای توضیح این معنا به آیه‌ای از قرآن کریم اشاره می‌کنند که می‌فرماید: «کُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ»؛ یعنی «هر بار که آتشی برای جنگ برافروختند، خداوند آن را خاموش کرد.»

اما این خاموش شدن چگونه بود؟ در ادامه می‌فرمایند: «أَوْ نَجَمَ قَرْنٌ لِلشَّیطَانِ، اوَ فَغَرَتْ فَاغِرَةٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ قَذَفَ أَخَاهُ فِی لَهَوَاتِهَا»؛ یعنی هرگاه شاخ شیطان سر برآورد و مشرکان همچون درندگان دهان خود را برای بلعیدن شما گشودند، پیامبر، پدرم، برادرش علی را به‌سوی آنان فرستاد.

حضرت با این تصویر، صحنه‌ای بسیار روشن و تأثیرگذار را ترسیم می‌کنند؛ گویی درنده‌ای دهان خود را گشوده است تا مردم را ببلعد، و پیامبر برای حفظ جان مردم، علی علیه‌السلام را به دل خطر می‌فرستد و در دهان آن درندگان می‌افکند تا آنها را از میان بردارد و امت را نجات دهد.

در ادامه می‌فرمایند: «فَلَا ینْکفِئُ حَتَّی یطَأَ صِمَاخَهَا بِأَخْمَصِهِ،»؛ یعنی علی علیه‌السلام هنگامی که وارد میدان می‌شد و با دشمن روبه‌رو می‌گشت، از او دست نمی‌کشید تا آنکه آنان را زیر پای خود در هم می‌شکست و نابود می‌کرد. در برابر دشمنان هیچ‌گاه تسلیم نمی‌شد و از آنان بیم نداشت.

سپس می‌افزایند: «وَ یخْمِدَ لَهَبَهَا بِسَیفِهِ»؛ یعنی شعله‌های آتش جنگ را که دشمنان می‌افروختند، با شمشیر خود خاموش می‌کرد.

در پایان می‌فرمایند: «مَکدُوداً فِی ذَاتِ اللَّهِ»؛ این تعبیر از زیباترین و عمیق‌ترین تعابیر عربی است که معادل دقیقی در زبان فارسی ندارد.

معنای آن چنین است که علی علیه‌السلام هرگاه پای کار خدا و دفاع از حق در میان بود، بی‌هیچ درنگ و ملاحظه‌ای وارد میدان می‌شد، هیچ نیرویی را برای خود نگه نمی‌داشت و از هیچ رنج و زحمتی فروگذار نمی‌کرد.

هر سختی را به جان می‌خرید و هر فداکاری را در راه خدا با تمام وجود می‌پذیرفت.

این تعبیر در احادیث متعددی از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله درباره امیرالمؤمنین آمده است؛ از جمله در روایات شیعه و سنی نقل شده است که فرمودند:

«عَلِی مَمْسُوسٌ فِی ذَاتِ اللهِ»، یا در بیانی دیگر: «علیٌّ خَشِنٌ فِی ذَاتِ اللهِ»؛ یعنی علی در راه خدا صلب، استوار و بی‌امان است.

در این‌جا نیز فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها با تعبیر «مَکْدُودٌ فِی ذَاتِ اللهِ» می‌فرمایند که امیرالمؤمنین علیه‌السلام هرگاه وظیفه‌ای الهی پیش می‌آمد، از خود هیچ دریغی نداشت و تمام توان خویش را در راه خداوند صرف می‌کرد.

برای شنیدن و دانلود صوت اینجا را کلیک کنید