تروما چه آثاری در زندگی دارد؟

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه،کارگاه تخصصی «سفری از زخم تا رهایی» در مدرسه علمیه ریحانه الرسول(س) برگزار گردید. در این کارگاه، دکتر نیلوفر صدری، به تعریف و تبیین انواع تروما و تأثیرات عمیق و بلندمدت آن، به‌ویژه «ترومای پیچیده» پرداخت.

صدری به تعریف تروما پرداخت و گفت: تروما یعنی تجربه یک یا چند رویداد بسیار دردناک و طاقت‌فرسا که فراتر از توانایی فرد برای کنار آمدن باشد. به بیان ساده‌تر، زمانی که یک واقعه آنقدر سخت یا شوک‌آور است که ذهن و بدن نمی‌توانند آن را به طور عادی پردازش کنند و اثر آن به صورت ماندگار در روان و جسم فرد باقی می‌ماند موجب بروز تروما در شخص می شود.

وی در بخش عمده این کارگاه به معرفی و بررسی«ترومای پیچیده» اختصاص داد و تاکید کرد که این نوع تروما، عمیق‌ترین نوع تروماست که به مرور زمان و در روابطی که قرار بوده امن باشند (مانند خانواده، مراقبین و شرکای عاطفی) رخ می‌دهد.

استاد حوزه و دانشگاه در تعریف ساده‌تر افزود: ترومای پیچیده زمانی شکل می‌گیرد که کودک برای مدت طولانی در محیطی زندگی می‌کند که به جای امنیت، ترس، تحقیر یا بی‌ثباتی عاطفی در آن حاکم است. نتیجه این است که فرد می‌آموزد دنیا مکانی ناامن است و خودش ارزش دوست داشته شدن ندارد.

صدری ادامه داد: برخلاف تروماهای تک‌رویدادی مانند تصادف یا بلایای طبیعی،ترومای پیچیده دارای ویژگی‌هایی مانند: تکرارشونده و مداوم است، منشأ بین‌فردی دارد، در دوران رشد کودک یعنی زمان شکل‌گیری مغز و شخصیت رخ می‌دهد و به همین دلیل اثرات آن بسیار گسترده و عمیق‌تر است. از جمله مصادیق این نوع تروما می‌توان موارد سوءاستفاده جسمی یا جنسی مکرر، بی‌توجهی و غفلت عاطفی مداوم، تحقیر، تهدید یا شرم‌دهی پیوسته، زندگی با والدین معتاد، خشمگین یا دارای اختلالات روانی وشاهد خشونت خانگی بودن اشاره کرد.

وی اظهار کرد: افراد دارای تجربه ترومای پیچیده، اغلب در بزرگسالی با چالش‌های متعددی از جمله: دشواری در اعتماد به دیگران،حساسیت شدید نسبت به طرد شدن، نوسان بین دو حالت «نیاز به صمیمیت» و «گریز از رابطه» برای جلوگیری از آسیب، عزت نفس پایین، دشواری در تنظیم هیجانات مانند نوسان بین بی‌حسی و خشم شدید و علائم جسمانی مانند دردهای مزمن بدون دلیل پزشکی مشخص روبرو هستند.

استاد حوزه و دانشگاه، به تأثیرات فیزیولوژیک تروما نیز پرداخت و تشریح کرد که چگونه تروما باعث قفل شدن سیستم عصبی در حالت «بجنگ، بگریز یا فلش» می‌شود، سطح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول به طور مزمن بالا می‌ماند، مرکز ترس مغز (آمیگدال) بیش‌فعال شده و عملکرد بخش منطقی مغز (قشر پیش‌پیشانی) تضعیف می‌گردد.

در پایان این کارگاه، صدری بر امکان بهبودی و التیام زخم‌های ناشی از تروما تأکید و راهکارهای متعددی را معرفی کردند، از جمله: افزایش آگاهی و تفکیک تروما از استرس عادی، درک چگونگی ذخیره شدن تروما در بدن، انجام تمرین‌های ساده برای آرام‌سازی سیستم عصبی، تمرین‌های مراقبه و ذهن‌آگاهی، جستجوی حمایت حرفه‌ای مانند روان‌درمانی تخصصی که می تواند برای افراد راهگشا باشد.

این کارگاه با استقبال و پرسش و پاسخ فعال شرکت‌کنندگان به پایان رسید و مقرر شد دوره‌های تکمیلی در این زمینه در آینده نزدیک برگزار گردد.

انتهای پیام