بی‌توجهی جریان روشنفکری نسبت به سنت‌های اصیل ایرانی

به گزارش خبرگزاری حوزه، محمد قائم‌خانی طی سخنانی در نشست تخصصی نقد نوشت با عنوان "خلقیات ما ایرانیان" که به مناسبت سالروز درگذشت سیدمحمدعلی جمالزاده، نویسنده و داستان‌نویس معروف ایرانی به همت رسانه فکرت برگزار شد، با اشاره به اهمیت آثار برجای مانده از او ابراز داشت: نام سید محمدعلی جمالزاده برای بسیاری از اهالی ادبیات نامی آشناست، چرا که او را که نویسنده و مترجم بوده و کارهای پژوهشی و نقد ادبی نیز انجام می‌داده در واقع بنیان‌گذار داستان‌نویسی نوین در زبان فارسی دانسته و حتی برخی پدر داستان کوتاه ایرانی توصیف کرده اند.

وی افزود: به جرأت می‌توان گفت او عرصه‌ای جدید در داستان‌نویسی ایران به وجود آورد و خود نه‌تنها پیشگام این عرصه بود که آثاری درخور نیز پدید آورد. البته باید توجه داشت که جمال زاده انسان عجیبی است و به نوعی شروع جریان داستان مدرن ایران را به او نسبت می‌دهند.

این پژوهشگر همچنین گفت: جمالزاده در کتاب معروف خود با عنوان" خلقیات ما ایرانیان "به نکاتی اشاره می کند که بعد از چاپ این اثر مورد توجه قرار می گیرد و حتی برخی جریان های روشنفکری نیز به این قضیه ورود می کنند، با این حال باید توجه داشت که جریان روشنفکری تمایل ندارد که آثار جمال زاده خوانده شود.

قائم‌خانی ادامه داد: جریان روشنفکری می خواهد چنین القا کند که سرآغاز نویسندگی در ایران با صادق هدایت بوده است. جمال زاده نسبت به سنت های ما نگاه متعادل‌تری دارد، در حالی که هدایت دشمن سنت های ایرانی است و پروژه روشنفکران نیز نابودی و از بین رفتن سنت های ایرانی بوده است، بر این اساس باید گفت توجهی که جمالزاده به ایران و سنت‌های ایرانی دارد، مورد خواست و علاقه جریان روشنفکری نبوده و نیست.

وی خاطرنشان کرد: با وجود اهمیت آثار جمالزاده می بینیم که رویه جریان روشنفکری در خصوص ایشان، بایکوت آثارش است و به نظر بنده، محمدعلی جمالزاده، نویسنده مهمی است که آثارش آن طور که باید و شاید خوانده نشده است.

این نویسنده و پژوهشگر همچنین یادآور شد: کتاب" خلقیات ما ایرانیان" به قلم جمالزاده گرچه در سال ۱۳۴۳ نوشته شد اما درسال ۱۳۴۵ انتشار یافت. این کتاب در واقع یک اثر انتقادی راجع به رفتار ایرانیان است که نظرات تنی چند از اروپایی ها را نسبت به مردم ایران بازنشر می‌کند.

وی افزود: در این کتاب هدف نویسنده عمدتاً آن بوده که بگوید نقاط ضعف و قوت ما از نگاه غیر ایرانی ها کدام است. در مجموع این کتاب به ما ایرانی‌ها عادت‌های خوب و بد مان را با بیان طنزی تلخ با رویکردی انتقادی به وقایع مملکت در دوران پهلوی نشان داده است. مهم ترین ویژگی کتاب این است که به خوبی خصوصیات اخلاقی ایرانی ها را بدون تعارف با ما در میان گذاشته است.