یکشنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۴ - ۱۸:۲۴
«باقرالعلوم»؛ پایه‌گذار نهضت علمی اهل‌بیت(ع) در عصر انحطاط جامعه اسلامی

حوزه/ حجت الاسلام و المسلمین سید تقی واردی با اشاره به اینکه امام باقر(ع) در اوج انحطاط جامعه اسلامی و تحت فشار شدید خلفای اموی به امامت رسید، گفت: این امام بزرگوار، با تکیه بر نشر معارف حقیقی، پایه‌گذار نهضت علمی بزرگ مکتب اهل‌بیت‌(ع) بود؛ نهضتی که با شکافتن دانش‌ها (لقب باقرالعلوم) و تربیت شاگردان بزرگ، زمینه‌ساز شکوفایی علمی دوران امام صادق(ع) شد.

حجت الاسلام و المسلمین سید تقی واردی از اساتید مدارس علمیه مازندران در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری با تبریک به مناسبت سالروز میلاد مسعود امام محمد باقر (ع) به بیان زندگانی، جایگاه علمی و نقش تاریخی آن حضرت (ع) در گسترش معارف اسلامی پرداخت.

مؤلف کتاب «تاریخ علویان طبرستان» اظهار داشت: امام محمد بن علی بن الحسین (ع)، معروف به امام باقر (ع)، پنجمین امام شیعان و هفتمین معصوم خاندان عصمت و طهارت است که در نخستین روز ماه رجب و به روایتی در سوم صفر سال ۵۷ هجری قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشود. (کشف الغمه، ج ۲، ص ۳۱۸؛ منتهی الآمال ، ج ۲، ص ۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۴۶، ص ۲۱۷؛ زندگانی چهارده معصوم (ترجمه اعلام الوری)، ص ۳۶۸ ؛ مسار الشیعة ، ص ۳۳ ؛ تاج الموالید؛ ص ۳۹)

وی افزود: نام پدر بزرگوارش امام زین العابدین (ع) و مادرش ام عبدالله، فاطمه بنت امام حسن مجتبی (ع) است. بدین لحاظ ایشان هم از جانب پدر و هم از جانب مادر، علوی و فاطمی است و به همین منظور، وی را هاشمی بین هاشمیین، علوی بین علویین و فاطمی بین فاطمیین می گویند. (الارشاد، ص ۵۰۸؛ منتهی الآمال،ج ۲، ص ۸۶؛ وقایع الایام، ص ۱۸۱)

حجت الاسلام و المسلمین واردی خاطرنشان کرد: امام محمد باقر (ع) در محرم سال ۹۵ قمری، پس از شهادت پدر بزرگوارش امام زین العابدین (ع) به مقام منیع امامت نایل آمد. آن حضرت، دارای لقب هایی چون باقرالعلوم، شاکر و هادی است و مشهورترین لقب آن حضرت، "باقر العلوم" یعنی شکافنده دانش می باشد. زیرا وی در عصر خویش تلاش بلیغی در تولید علم و گسترش آن به عمل آورد.

استاد مدارس علمیه مازندران تأکید کرد: امام باقر العلوم (ع) پایه گذار نهضت بزرگ علمی بر اساس مکتب اهل بیت (ع) بود که پس از وی فرزندش امام جعفر صادق (ع) آن را به کمال و تعالی رسانید .کنیه مبارک وی، "ابوجعفر" می باشد. (کشف الغمه، ج ۲، ص ۳۱۸؛ منتهی الآمال، ج ۲، ص ۸۷)

وی یادآور گردید: امام زین العابدین (ع)، با اینکه دارای فرزندانی صالح و دارای فضایل چندی بود، با این حال از میان آنان، فرزند بزرگترش محمدباقر(ع) را به مقام امامت، شایسته دانست و با گفتار و رفتارخود ، وی را به جانشینی خود وامامت شیعیان منصوب کرد.

حجت الاسلام و المسلمین واردی گفت: أبان بن عثمان از امام جعفرصادق (ع) روایت کرد: جابر بن عبدالله انصاری روزی بر امام علی بن الحسین (ع) وارد شد و در نزد ایشان، فرزند خردسالی را دید. از آن حضرت پرسید: این چه کسی است؟ امام زین العابدین (ع) فرمود: ایشان فرزندم و صاحب امر (امامت) پس از من، محمدباقر است. (اثبات الهداه، ج ۳، ص ۳۴)

وی افزود: امام محمد باقر (ع) هنگامی امر امامت را بر عهده گرفت که جامعه اسلامی به خاطر بی کفایتی خلفای بنی امیه و رقابت قدرتمندان دستگاه خلافت و وزیران و حاکمان آنان، به انحطاط کشیده و هر روز نسبت به ارزش های والای اسلامی فاصله می گرفت و تفکرات و شبهات مغرضان و دشمنان اسلام، ایمان و عقیده مسلمانان را تضعیف و بی بنیه می نمود.

مؤلف کتاب تاریخ علویان طبرستان تأکید کرد: امام باقر (ع) به مانند پدر گرامی اش امام زین العابدین (ع)، در محدودیت و مراقبت کامل خلفای بنی امیه و عاملان آنان، به ویژه حاکمان مدینه منوره قرار داشت و زمینه هیچگونه انجام اقدامات سیاسی برای ایشان فراهم نبود .بدین لحاظ تلاش های خویش را در امور فرهنگی و علمی مبذول داشت تا جامعه اسلامی را از درون بازسازی و آگاهی و ایمان مسلمانان را تقویت نماید. بدین جهت نخستین حوزه های علمی اسلامی را بر مبنای کلامی و فقهی مکتب اهل بیت (ع) پایه گذاری و شاگردان فراوانی را با این مکتب حیات بخش آشنا کرد.

وی بیان کرد: عالمان، فقیهان و مفسران بزرگ در برابر آن حضرت سر تسلیم فرود می آوردند و ایشان را مدح و ستایش می کردند. عبدالله بن عطاء مکی روایت کرد: هرگز علما را در نزد کسی کوچکتر و بی بنیه تر ندیدم، آن مقداری که آنان را در نزد ابی جعفر، محمدباقر(ع) می دیدم. همچنین وی گفت: حکم بن عتیبه با آن کثرت علم و جلالت شأن که در نزد مردم داشت، هرگاه در نزد محمدباقر(ع) قرار می گرفت، چنان می نمود که طفل دبستانی است که در نزد آموزگار خویش نشسته است. (تاج الموالید ، ص ۳۹ ؛ وقایع الایام، ص ۱۸۲؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۳۱۹)

کارشناس امور دینی اظهار داشت: جابربن عبدالله انصاری روایت کرد که پیامبراکرم (ص) به وی فرمود: ای جابر! امید است در دنیا آن قدر بمانی تا فرزندی از فرزندانم را که از اولاد حسین (ع) است دیدار نمایی. نام وی محمد است "َیَبْقَرُ عِلْمَ الدینَ بَقَراً"؛ معارف دینی را تماما می شکافد. پس هرگاه وی را ملاقات کردی، سلام مرا به وی برسان. (الارشاد ص ۵۰۹؛ وقایع الایام ص ۱۸۲)

وی افزود: امام محمد باقر (ع) در ایام امامت خویش با پنج تن از خلفای اموی معاصر بود. آنان عبارتند از : ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز، یزید بن عبدالملک و هشام بن عبدالملک . (تاج الموالید ، ص ۴۱) آن حضرت از همه آنان، غیر از عمر بن عبدالعزیز، فشارهای فراوانی را متحمل شد و سرانجام در ۵۷ سالگی به وسیله زهری که ابراهیم بن ولید بن عبدالملک، حاکم مدینه به دستور هشام بن عبدالملک به ایشان خورانیده شد، در هفتم ذی حجه و به روایتی در ربیع الاول و یا ربیع الاخر سال ۱۱۴ قمری به شهادت رسید و در قبرستان بقیع، در جوار قبر شریف پدرش امام زین العابدین (ع) و عمویش امام حسن مجتبی (ع) به خاک سپرده شد.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha