به گزارش سرویس علمی و فرهنگی خبرگزاری حوزه، حضرت آیت الله مظاهری در نوشتاری به تند خویی و آثار منفی آن  در روح  انسان و روابط اجتماعی پرداخته اند . 

*فشار قبر

يکي از گناهان در اسلام که موجب فشار قبرمي‏باشد، تندخويي است. و اين گناه غالباً گناهان بزرگي را به دنبال دارد، نظير غيبت و زخم زبان، تهمت و فحش و ناسزا؛ بلکه تندخويي گاهي موجب قتل نفوس و اتلاف اموال و جرح و کتک  نیز مي‏شود.

*اقسام تند خویی

* تندخويي که از صفت رذيله‏اي نظير تکبر و عجب و غضب و مانند اين‌ها سرچشمه مي‏گيرد؛ و اين قسم از تندخويي علاوه بر اين که گناه است، رفع سرچشمه‌ي آن يعني تکبر و عجب و غضب و مانند اين‌ها نيز از اوجب واجبات است.

* تندخويي که از کمون ذات سرچشمه بگيرد؛ به اين معني که تندخويي او از ملکه ای در نفس او برمي‏خيزد در حالي که متکبر نيست و عجب ندارد و تسلّط بر اعصاب دارد. واين قسم از تندخويي نظير قسم اول است که علاوه بر گناه تندخويي، رفع آن ملکه ورذيله از اوجب واجبات است.

* تندخويي که از زبان بد شخص سرچشمه مي‏گيرد نه از رذيله‏اي از رذايل؛ و اين قسم از تندخويي علاوه بر فشار قبر ممکن نيست انفکاک از گناهان بزرگ داشته باشد؛ زيرا مردم از شخص تندخو مي‏ترسند . سرزنش و ديگر معاصي ، لازمه‌ي زبان اوست وچه بسا اعمال خوب او به واسطه‌ي آن تندخويي حبط و نابود مي‏شود؛ مثلاً با زحمت و مشقّت همسر و اولاد خود را در رفاه قرار مي‏دهد و در آسايش آنان مي‏کوشد، ولي با تندخويي، اجر او که ثواب مجاهد در راه خداست، حبط مي‏شود؛ چنان که اجر او نزد عيالش نيز حبط مي‏گردد. و خلاصه‌ کلام اين که ‏تندخو مطرود نزد خداوند متعال و نزد مردم حتّي عيالش مي‏باشد.

*توبه تند خویی

در توبه‌ي تندخويي علاوه بر پشيماني از گذشته و تصميم بر ترک آن در آينده، بايد از کسي که با او تندخويي نموده، عذرخواهي کند؛ و علاوه بر همه‌ي اين‌ها بايد با اين رذيله مبارزه کند تا ريشه‏کن شود.

*ملازمت تند خویی با گناهان دیگر

اگر تندخويي از ملکه و يا از زبان بد سرچشمه نگيرد، در صورتي که ملازم با گناهي باشد نظير غيبت يا سرزنش يا آزرده خاطر نمودن شخصي و يا سردکردن محيط خانه و مانند اين‌ها، حرام است؛ و اگر ملازم با هيچ گناهي نباشد، نظير کسي که اعصاب او ضعيف است و با تندي حرف مي‏زند، گرچه حرام نيست ولي سزاوار نيست مؤمن چنين باشد؛ زيرا خوش‌رويي و خوش‌زباني از علامات مؤمن است.

*تندخویی جائز

اگر مصلحت اهمي پيش بيايد که مقدم بر مفسده  تندخويي شود، نظير تندي با فاسق براي نهي از منکر بعد از آن که تلطّف و مهرباني نسبت به او  سودي نداشت، آن تند خويي جايز بلکه در بعضي از موارد واجب مي‏شود.