به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری حوزه مفسر محترم در اين جلد به مباحثي چون « دستور بسيج براي دفاع از اسلام »، « توبيخ مؤمنان متثاقل »، « استقامت و ايثار ابوذر رحمت الله عليه در راه نَفْر به سوي تبوک »، « ناتواني متخلّفان از زيان رساندن به دين الهي »، « منابع تأمين هزينه جهاد »، « علت تثاقل منافقان در جنگ تبوک »، « حرکت منافقان در مدار بستهٔ شک و ترديد »، « راز سلب توفيق منافقان از حضور در صحنه جهاد »، « خيربودن پيروزي و شهادت براي مؤمنان »، « نعمت بودن مرگ براي مؤمن و کافر »، « نهي از نگريستن به بالا دست در زخارف دنيايي »، « بازگشت به توحيد، تنها راه نجات منافقان »، « جواز مصرف زکات براي آزادي اسيران جنگي »، « شبههٔ تثبيت فقر در اسلام با مسئله زکات »، « جواز دستگردان زکات با اذن ولي مسلمانان »، « راز اصرار قرآن بر افشاي اوصاف و اسرار منافقان »، « وجوب عقلي امر به معروف و نهي از منکر »، « دفاعي بودن جنگ‌هاي پيامبر ص »، « افشاگري خدا از کلام و کار کفرآميز منافقان »، « اسلام در حال فقر و کفر در بي‌نيازي »، « نشانه‌هاي نفاق و اهميت صدق حديث و وفا به عهد »، و بحث‌هاي قرآني، فلسفي، عرفاني و روايي ديگر پرداخته است.
اين جلد ازتفسیر تسنيم مشتمل بر تفسير آيات 38 ـ 79 سورهٴ مبارکه توبه است. اين آيات با فراخواني مؤمنان به نفر نظامي براي دفاع از سرزمين اسلامي آغاز مي‌گردد و آنان را از تمرّد از جهاد و گرايش به زندگي دنيايي منع مي‌کند، زيرا پيامد آن عذاب دردناک آخرت و نابودي در دنياست و در ادامه به پاره‌اي از مسائل جنگ تبوک و اوصاف منافقان و کارشکني‌هاي آنان مي‌پردازد. اين امور عبارت‌اند از:
1. نصرت و ياري مجاهدان؛ چنان‌که پيامبر اکرم(ص) و مصاحب او را در داستان هجرت از مکه به مدينه در غار ثور با جنود نامرئي ياري کرد.
2. بسيج عمومي مؤمنان به جهاد با مال و جان در راه خدا؛ امّا برخي از فرصت‌طلبان در اعزام‌هاي نزديک و پرسود شرکت مي‌کنند و از حضور در نبردهاي دور و پر مشقت مانند جنگ تبوک به بهانه‌هاي واهي و سوگندهاي ظاهر فريبانه طفره مي‌روند، ازاين‌رو به پيامبرش فرمان مي‌دهد که درباره اين گروه تحقيق لازم را به عمل آورد، تا چهره دروغين آن‌ها آشکار گردد.
3. در برابر فرمان الهي به نفر و بسيج عمومي مردم دو گروه مي‌شوند: أ. مؤمنان بي‌درنگ بسيج مي‌شوند و براي جهاد مالي و جاني از پيامبر اکرم اذني نمي‌خواهند. ب. منافقان چون در باطن به خدا و روز قيامت ايمان ندارند، از پيامبر براي تخلّف از جنگ اذن مي‌طلبد، دل‌هاي اين گروه همواره در شک و ريب است و زندگي متحيرانه دارند، هرچند اگر در نبرد هم شرکت کنند با ايجاد دلهره و تشويش اذهان عمومي، خبرچيني، تفرقه‌افکني و شايعه‌پراکني، فتنه بر پا مي‌کنند، چنان‌که پيشينه اين کار را داشتند؛ ليکن خدا علي‌رغم آن‌ها حق را پيروز مي‌گرداند.
4. منافقان برپايه تفکر دنياگرايي از پيروزي مؤمنان ناراحت و از شکست آنان شادمان‌اند، حال آنکه رزمندگان اسلام هدفمند مي‌جنگند و براساس وظيفه مي‌جنگند و تابع نتيجه نيستند، چون يکي از دو «حسني» يعني پيروزي يا شهادت نصيبشان مي‌شود.
5. انفاق مالي منافقان پذيرفته نيست، چون گروهي فاسق و فتنه‌انگيزند و برپايه کفر دروني‌شان نمازشان از روي کسالت و انفاقشان از روي کراهت است، پس هرگز نبايد کثرت اموال و فرزندانشان مؤمنان را به شگفتي آورد، زيرا خداي حکيم اراده کرده که آن‌ها را در دنيا بدين‌وسيله عذاب کند.
6. گروهي از منافقان با طعنه‌زني درباره تقسيم صدقات و غنايم جنگي کارشکني مي‌کنند؛ اگر به آنان چيزي داده شود، خشنود مي‌شوند، وگرنه ناراحت مي‌شوند، حال آنکه بايد به آنچه خدا و پيامبر عطا مي‌کنند، راضي باشند، به همين مناسبت مصارف هشت‌گانه صدقات (زکات) را بيان مي‌کند.
7. گروه ديگري از منافقان با زبان، پيامبر را آزار داده و او را ساده‌لوح و سراپا گوش مي‌خواندند، حال آنکه گوش بودن وي حکيمانه بود، چون قبول و نکولش براساس وحي الهي است. به هر حال، منافقان برپايه صفت دورويي همواره مي‌ترسند که خدا با نزول سوره‌اي از اهداف پليد آنان پرده‌برداري کند و ارتباط سرّي آنان با بيگانگان را آشکار سازد؛ آن‌گاه با تقابلي زيبا ميان صفات منافقان و ويژگي‌هاي مؤمنان هر دو گروه را براي بشريت معرّفي مي‌کند. و در پايان به پيامبرش دستور جهاد با کافران و منافقان را صادر کرده و جايگاه آنان را دوزخ مي‌داند؛ آن‌گاه به گروه‌هاي ديگري از منافقان مي‌پردازد.
به گزارش خبرنگار اسراء نیوز؛ به نقل از سایت پژوهشگاه علوم وحیانی معارج، علاقه مندان جهت تهیه کتاب با مرکز نشر اسراء به شماره تلفن 7-37765356 025 تماس ویا به وب سایت Nashresra.com مراجعه نمایند.
