به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه»، مرکز اسلامی برزیل در شهر سائو پائولو این کشور از فعالیت های شایانی برخوردار بوده است. حجت الاسلام والمسلمین شیخ طالب الخزرجی که از حدود 30  سال قبل با مهاجرت به برزیل، پایه گذار این مرکز و بسیاری از فعالیت های دینی در آن دیار بوده، در مصاحبه با خبرگزاری حوزه، به تشریح اقدامات خود و وضعیت شیعیان و مسلمانان برزیل پرداخت:

* در این گفت و گو می خواهیم اشاره ای به فعالیت های مرکز اسلامی برزیل و وضعیت مسلمانان آن دیار داشته باشیم. اگر موافق باشید قبل از هر چیز بفرمایید چه شد که به برزیل رفتید و فعالیت های تبلیغی در آنجا را آغاز کردید؟

بنده متولد 1954 میلادی هستم و دروس حوزوی خود را در نجف شروع کردم و مقدمات را فراگرفتم و هنگامی که شرایط برای مبلغان و مسلمانان سخت شد، به سوریه مهاجرت کردیم. پس از شهادت برادر بزرگترم به نام ناصر حسین الخزرجی به دست نظام حاکم در عراق در سال 1979 میلادی به سوریه رفتم و در آنجا در جوار حرم مطهر حضرت زینب(س) ماندم و به تحصیلات خود ادامه دادم و سخنرانی ها، نشست ها و تبلیغات اسلامی هم ادامه داشت. از آنجا چند بار برای تبلیغ به لبنان سفر کردم به ویژه برای تبلیغ ماه محرم. پس از آن به ایران آمدم و در ایران هم تحصیلات خود را پیگیری کردم. از سال 1982 میلادی تا سال 1986 در ایران مشغول تحصیل بودم و هر روز حدود 16 ساعت کار علمی داشتم که به درس و بحث و مطالعه سپری می شد. در سال 1986 با هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی و مؤسسه بلال مسلم برای تبلیغ در شیعیان اثناعشری معروف به خوجه ها به تانزانیا و دارالسلام در آفریقا رفتم. آنها حوزه ای داشتند که فقط نام آن حوزه بود. آن را مرتب نموده و برنامه ریزی کردیم و این اتفاق‌های در سال 1985 یا 86 بود. فقط یک سال آنجا بودم. پس از آن به قم بازگشتم و در مدرسه شهیده بنت الهدی مشغول شدم که حوزه علمیه ویژه خواهران غیر ایرانی است، در آن زمان، آیت الله شیخ محمد مهدی آصفی بر آن اشراف داشت. چند سال هم در آنجا بودم و از نظر متون درسی، برنامه ریزی آموزشی و پذیرش طلاب، برنامه های خوبی انجام گرفت. البته درهای مدرسه به روی بانوان ایرانی هم باز بود و برخی خواهران ایرانی هم به مدرسه می آمدند. ما تلاش کردیم این حوزه را با مؤسس‌های ایرانی و بیوت مراجع مرتبط کنیم چون امکانات اندکی داشتیم و شهریه کمی به طلاب و اساتید پرداخت می کردیم. در سال 1989 با هماهنگی سازمان تبلیغات تهران، آقایان اصغرعلی اوحدی و آیت الله تسخیری و از من خواستند به برزیل بروم. آنها گفتند ما شاهد عملکرد خوب و جدیت شما در آفریقا بودیم و اکنون از شما می خواهیم برای یک سال به برزیل بروید و اگر دوست داشتید می توانید بیشتر هم در آنجا بمانید. همراه خانواده به برزیل رفتم و پس از یک سال به ایران آمدم و هر ماه هم به ایران گزارش می دادم. پس از مدتی آنها گفتند ما می خواهیم شما آنجا بمانید، زیرا مسلمانان آنجا به شما نیاز دارند و برای ما نامه نوشته اند. سپس با آقای سید نور الدین اشکوری هماهنگی های لازم انجام شد. ایشان مسؤول تبلیغ در برزیل بود و از من خواست در مسجد محمد رسول الله(ص) برزیل بمانم.

سخنرانی در کلیسای سائو پائولو 1999

* نخستین کارهایی که پس از اقامت در برزیل انجام دادید، چه بود؟

اول از همه تکمیل بنای مسجدی را که به آن اشاره کردم، ادامه دادیم. همچنین مدرسه ای برای آموزش عربی، اخلاق، قرآن و حفظ برخی احادیث نبوی شریف تاسیس کردیم و برنامه نماز جماعت، دعای کمیل، توسل و سخنرانی و احیای مناسبت ها و انجام مراسم دفن و ختم مؤمنان را در آنجا داشتیم. به نظرم فعالیت خوبی بود و از خدا می خواهم آن را از ما بپذیرد. پس از آنکه فعالیت ما توسعه یافت و مسلمانان اطراف ما هم بیشتر شدند، احساس کردیم که باید مرکز دیگری برای انجام امور ترجمه تاسیس کنیم، لذا قرار بر این شد تا همین مرکز نیز از لحاظ دینی بر مواد غذایی اشراف داشته باشد تا برخی از مواد غذایی مانند گوشت و مرغ و غیره که به کشورهای اسلامی از جمله ایران صادر می شود و حلال باشند. این مرکز در واقع تنها منبع تامین مالی ما بود. به هر حال این مرکز را در سال 2000 میلادی تاسیس کردیم و فعالیت آن در زمینه ترجمه کتاب‌های اسلامی است و تا کنون حدود پنجاه کتاب منتشر کرده ایم مانند کتاب حقوق زن در اسلام و شیعه در اسلام و رساله حقوق امام زین العابدین(ع) و اقتصادنا و فلسفتنا و... نهج البلاغه و تا کنون نیز مشغول فعالیت هستیم و از محرم تا پایان صفر برنامه داریم. همچنین در ماه رمضان برنامه نماز جماعت، دعای افتتاح و قرائت روزانه یک جزء قرآن کریم را در فعالیت های دینی خود داریم. به هر حال کار ما نیازمند استمرار و پیگیری است. اکنون مؤسسه دیگری به نام موسسه سلام ویژه برزیلی هایی که مسلمان شده اند در ساوپائولو داریم.

اولین نماز عید فطر در مسجد محمد رسول الله - 1990 - سائو پائولو - برزیل

* با توجه به اینکه این موسسه را راه اندازی کرده اید، استقبال برزیلی ها از اسلام چگونه است و به طور کلی ظرفیت های تبلیغی در این کشور چگونه می باشد؟

الحمدلله. استقبال می شود و زمینه خوبی برای تبلیغ اسلام در برزیل وجود دارد. این زمینه نیاز به مراقبت از نهال اسلام در برزیل و آبیاری آن دارد تا قدرتمند شود.

ما تعدادی کتاب به زبان پرتغالی ترجمه کرده ایم. هنگامی که این کتاب را تالیف کردیم، هدف این بود که آن را به دست مسلمانانی برسانیم که اینجا متولد می شوند و در برزیل هستند چون بسیاری از مسلمانان برزیل، اسلام را فراموش کرده اند و حتی زبان عربی، دین و اخلاق خود را هم فراموش کرده اند. و البته این اقدام ما نیز اقدامی ناچیز و اندک است و فرامش نکنیم در کنار ما مؤسساتی هستند که فعالیت آنها از ما بهتر است، مانند جمعیت خیریه اسلامی برزیل که مقرّ آن در مسجد محمد رسول الله(ص) است و همچنین جمعیت های دیگر اسلامی که مشغول تبلیغات و فعالیت اسلامی هستند و هدف آنها حفظ مسلمانان است چون متاسفانه می بینیم برخی از مسلمانان نسل اول اینجا اسلام خود را فراموش کرده اند، بنابراین چه انتظاری می توان از نسل دوم و سوم داشت؟ بدین ترتیب برخی از افرادی که صد سال پیش به برزیل آمده اند، ممکن است فرزندان آنها اطلاع زیادی از اسلام نداشته باشند، چون مثلا به برزیل که می آیند با دختری مسیحی از اینجا ازدواج می کنند و بچه ها هم سر کار می روند و مادرشان آنها را با خود به کلیسا می برد و رفته رفته اسلام فراموش شده. و حوادث بسیاری رخ داده که مثلا یک زن مسلمان شیعه با یک مرد مسیحی ازدواج کرده، این مشکلی بزرگ و مایه تاسف است.

مشارکت در مراسم تولد حضرت پیامبر سال 2001

* اکنون هم این مشکل وجود دارد؟

در حال حاضر، این مشکل به خاطر فعالیت های اسلامی ما کم شده. ما همچنین پایگاهی اینترنتی به زبان پرتغالی داریم مردم به آن سر می زنند و مطالب آن را پیگیری می کنند. بسیاری از مردم برزیل، مسلمان شده اند و ما آنها را نمی شناسیم و به برکت این پایگاه با احادیث و اسلام آشنا می شوند. از خدا می خواهیم که به ما توفیق دهد.

* در سخنان خود به زمینه مناسب موجود در برزیل برای گرایش به اسلام اشاره کردید. علت این زمینه مناسب چیست؟

برزیلی ها قلب های صافی دارند. آنها در عین حالی که از راه خداوند منحرف هستند، اما انسان های بسته و متعصبی نیستند. انحراف انسان و دوری او از خدا دو نوع است، نوع اول آن از روی عناد، انکار و کفر است که این دسته به سختی تغییر می کنند گرچه محال نیست، اما مشکل است چون عناد و لجاجت دارند. اما گروه دیگری هم منحرف هستند که اکثریت بوده و انحراف آنها از سر سادگی و بی اطلاعی و فضای عمومی است. اگر ما با این افراد صحبت کرده و تصویر زیبای اسلام را به آنها نشان دهیم و با ارزش ها، اخلاق اسلامی و احترام به انسان و مخالفت اسلام با نژادپرستی و برابر انسان ها آشنا شود تحت تاثیر قرار می گیرد. اکنون در آمریکا در ورودی برخی هتل ها و رستوران ها نوشته شده که ورود سیاهپوستان ممنوع است. این در واقع واکنش های منفی مردم را در پی دارد. البته نژادپرستی در برزیل وجود نداشته و همه ملت ها در برزیل زندگی می کنند و مشغول کار هستند اما چنین مسائلی هم گاهی مشاهده می شود از سوی دیگر می بینید یکی از ارزش های اسلامی این است که با نژادپرستی مخالف بوده و برای انسان و حقوق انسانی و حتی برای حیوانات ارزش قائل است. آنها هنگامی که با ارزش های این دین عظیم مواجه می شوند متاثر شده و من همیشه گفته‌ام که ما باید در مورد مطالبی صحبت کنیم که موجب ایجاد محبت نسبت به اسلام و خداوند متعال شود.

سخنرانی در مجلس شورای شهر سائو پائولو 1998

* در ابتدای سفر شما به برزیل چه تعداد شیعه در سائوپائولو زندگی می کردند؟

تعداد آنها الان زیاد شده، در آن زمان تنها یک قصاب بود که گوشت حلال می فروخت، اما اکنون تعداد این قصاب های حلال زیاد شده. در سال 1989میلادی حجاب در خیابان ها ضعیف و کمرنگ بود، اما الان زیاد به چشم می خورد و بسیاری از زنان با حجاب شده و اوضاع فرق کرده است. قبلا در بسیاری از خانه ها تصاویری بود که زیبنده نبود، اما اکنون می بینیم در برخی خانه ها آیات قرآن نصب می کنند. احیای مناسبت ها مؤثر است. اکنون رستوران ها و فروشگاه های حلال ایجاد شده و در مناسبت های دینی مجالس زیادی داریم و مثلا در ایام محرم صدها نفر در مسجد محمد رسول الله(ص) جمع می شوند و در مرکز اسلامی و اماکن دیگر هم به همین ترتیب.

* گفتید که بیداری اسلامی بر مردم برزیل هم تاثیر گذار بوده است، به طور ویژه پیروزی انقلاب اسلامی تا چه میزان در برزیل تاثیر گذار بوده است؟

تاثیرات زیادی داشته است. مردم اینجا و حتی برخی مسلمانان قبلا نمی دانستند قبله کدام طرف است، اما اکثریت مردم اینجا با اسلام آشنا هستند.

دیدار و ارایه گزارش فعالیتهای مرکز اسلامی برزیل به آیت الله نوری همدانی - قم - ایران - 1998

* از کجا معلوم که اینها تاثیرات انقلاب اسلامی بوده است؟

تاثیر این گونه است که وجود یک عالم در منطقه و سخنان وحدتی و جاذب او در مورد اسلام، باعث می شود این دین به شکل چشمگیری تحکیم و منتشر شود و تاثیر گذار باشد. میهمانانی که از جمهوری اسلامی ایران به برزیل می آیند و در مراسم ها شرکت می کنند باعث شده تا تاثیر خوبی درباره جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی از خود به جای بگذارند زیرا افکار معمولا منتشر می شود و همه می فهمند که شخصیتی به نام امام خمینی(ره) علیه طاغوت و کفر و برای برقراری اسلام و ارزش های انسانی و اسلامی قیام کرده. اینها باعث ایجاد امید در انسان ها می شود . تصویری زیبا از اسلام می سازد. اکنون بسیاری از جوانان تصاویر امام خمینی(ره) را در خانه های خود دارند و این گونه مسائل علامت های بیداری اسلامی است.

من گاهی اوقات با این لباس در خیابان قدم می زنم و برخی در خیابان صدا می زنند خمینی خمینی. ما هنگامی که در نمایشگاه بین المللی کتاب در ساو پائولو شرکت می کنیم، آنجا تصاویر و سخنان امام خمینی(ره) را منتشر می کنیم و اینها تاثیر گذار بوده و مردم متاثر می شوند، نه تنها در آمریکای جنوبی بلکه در جاهای دیگر نیز به همین شکل است.

* اکنون آماری از شیعیان برزیل دارید؟

تعداد تمام مسلمانان برزیل تقریبا500 هزار نفر است و شیعیان هم تقریبا یک پنجم این جمعیت هستند که متعلق به کشورهای مختلفی مانند سوریه، لبنان، عراق و ایران می باشند. تعداد آنها در تمام برزیل تقریبا صدهزار نفر است و تمرکز اصلی آنها در سائوپائولو و فوز دو ایگواسیو در جنوب برزیل است.

دیدار و ارایه گزارش فعالیتهای مرکز اسلامی برزیل به آیت الله بشیر نجفی - نجف - عراق 2008

* جنوب برزیل هم مرکز اسلامی دارد؟

نه آنجا حمعیت خیریه دارد.

* برنامه شما به طورخاص برای شیعیان سائوپائولو چیست؟

احیای مناسبت های مانند شهادت های ائمه که موجب جمع شدن پیروان اهل بیت(ع) در سائائولو می شود و برنامه دیگر ما ترجمه کتاب های اسلامی و نشر مقالات کوچک و توزیع آنها میان مسلمانان است.

* بازتاب کار ترجمه شما در فضای برزیل و میان نخبگان آن چگونه بوده است؟

البته کار ما در حد ضعیف بوده و البته علاقه مردم برزیل هم به کتاب کم است و بیشتر کتاب داستان و تصاویر دوست دارند، اما نباید فراموش کنیم که اینجا اساتید و جوانان با فرهنگ و دانشگاه ها هم هستند که از این کتاب ها استفاده می کنند و ما هم تمام کتاب های ترجمه شده خود را روی پایگاه اینترنتی در دسترس عموم قرار داده ایم و هر بازدید کننده ای می تواند به تمام کتاب ها دسترسی داشته باشد.

سفر دکتر ولایتی به مسجد محمد رسول الله سال 1994 - سائو پائولو - برزیل

* ظاهرا شما در برزیل مرکزی به نام نظارت حلال دارید و همان طور که میدانید بخش قابل توجهی از گوشت وارداتی ایران از برزیل می باشد. این بخش چه فعالیتی دارد؟

البته اکنون این بخش صادرات گوشت به کشورهاس مسلمان دیگر  غیر از ایران را زیر نظر دارد که آنها با ما تماس می گیرند و بر این قضیه نظارت می کنیم و افراد قابل اعتمادی را می فرستیم، اما ایران خود مؤسسه ویژه ای برای این امر دارد. این مساله بسیار مهم بوده و نیاز به دقت و پیگیری دارد و انسانی که برای نظارت می رود باید دقیق باشد. عالمی که برای نظارت بر گوشت می رود باید بین خود و خدا به وظیفه خود عمل کرده و کوتاهی نکند. این نیازمند مراقبت و ترس از خداوند است. هر تن، هزار کیلو است و هر کیلو گوشت را ده نفر می خورند و هزار کیلو را ده هزار نفر استفاده می کنند. حال ببینید هزار تن را چند نفر می خورند. اگر این همه مسلمان حرام بخورند چه کسی مسؤول است؟ کسی مسؤول است که از اینجا رفته، مراقبت نگرده و سهل انگاری کرده است. پس این کار، وظیفه ای حساس است که باید مؤسسه ای که مسؤول این امر می باشد نظارت دائمی و لحظه به لحظه داشته باشد.

* ما شاهد فعالیت مجموعه های اسلامی از سایر مذاهب در برزیل نیز هستیم. ارتباط شما با این گروه ها چگونه است؟

الحمدلله روابط خوبی داریم و تلاش می کنیم مشکلات را حل کنیم. همه ما در برزیل در غربت و اقلیت هستیم تعداد تمام مسلمانان برزیل حدود یک میلیون است و این در مقابل دویست میلیون چیزی نیست. برزیل هشت میلیون و پانصد هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و کشور بزرگی است.

* دیده ام که شما با مسیحیان برزیل هم رابطه دارید.

بله آنها عرب زبان های مسیحی هم هستند که با آنها رابطه داریم. آنها کلیسا دارند و گاهی اجتماعات مشترک شکل می گیرد.

محرم سال 2014 (3)

* اکثریت مسلمانان برزیل از چه کشوری هستند؟

بیشتر مسلمانان آنجا لبنانی و سپس از سوریه هستند، اما فعالیت لبنانی ها بیشتر است و آداب و سنن خود را نیز حفظ می کنند.

* پیش بینی شما از اوضاع آینده مسلمانان برزیل چیست؟

به نظر من اسلام و فعالیت اسلامی در برزیل آینده خوبی دارد، البته به شرط آنکه به فعالیت خود ادامه دهیم و آن را تقویت کنیم و توسعه دهیم وگرنه اگر قرار باشد به همین منوال ادامه پیدا کند ضعیف است و امکانات ما کم است. ما نیازمند کار بیشتر و توسعه فعالیت و جذب مردم برزیل هستیم. مردم برزیل قلب های پاکی دارند و اگر فعال باشیم آینده خوبی قابل تصور است. از خدا می خواهیم که اسلام همیشه قوی و قدرتمند باشد.

گفت و گو: حسن صدرایی عارف