به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری«حوزه»، تغییرات جدید صورت گرفته در پست های رده بالای عربستان به دستور پادشاه این کشور، تحلیل های فراوان و متفاوتی را به دنبال داشته و در این میان برخی بر این باورند که این تغییرات موجب بیمه کردن خاندان حاکم و نوعی انتقال قدرت از نسل دوم و رو به موت آل سعود به نسل سوم و جوان می باشد و در مقابل این نظریه تحلیل دیگری وجود دارد که این اقدام را فقط نوعی تلاش ملک سلمان برای منحصر کردن پادشاهی در خاندان و فرزندان وی می دانند. ترجمه متن این تحلیل از پایگاه العهد لبنان بدین شرح است:
به قدرت رساندن محمد بن سلمان
به نظر می رسد تغییرات صورت گرفته به دستور ملک سلمان فقط اقدامی برای بالا آوردن فرزند خود «محمد بن سلمان» و نزدیک ساختن او به ولایت عهدی باشد تا بدین ترتیب پس از مرگ وی، فرزندش ولیعهد شاه بعدی باشد و اشتباه ملک عبدالله پادشاه قبلی را مرتکب نشود؛ چرا که ملک عبدالله در آماده سازی فضا برای جانشینی پسرش ناکام بود و اکنون فرصت و شانس متعب برای رسیدن به پادشاهی همچون شانس یکی از شهروندان عادی عربستان می باشد.
مجموعه این اتفاقات نشان می دهد که توجه ها به سوی محمد بن سلمان معطوف شده؛ کسی که وزیر دفاع و فرمانده عملیات "عاصفة الحزم" و حملات احتمالی آینده علیه یمن می باشد. وی همچنین رئیس اداره ملکی، رئیس شورای امور اقتصادی و توسعه و همچنین عضو شورای سیاسی و امنیتی بوده و آخرین پست او نیز جانشین ولی عهد است.
شاید اکنون نگران ترین مردم عربستان از تغییرات صورت گرفته کسی باشد که بهترین پست به او رسیده، یعنی ولیعهد کنونی محمد بن نایف که پیش از این جانشین ولی عهد بود و اکنون به ظاهر در دالان رسیدن به تاج و تخت پادشاهی پس از مرگ عمویش ملک سلمان قرار دارد، با توجه به سن و سال ملک سلمان و بیماری های متعدد وی از جمله آلزایمر، هر لحظه نیز احتمال مرگ وی می رود.
موضع متزلزل ولی عهد کنونی
بن نایف اکنون حق دارد نگران باشد چون "مقرن" نیز زمانی فکر می کرد جایگاه او به عنوان ولی عهد ثابت و تضمین شده است که ناگهان در یک شب از دایره بازی خارج و از منصب خود برکنار شد و این گونه اعلام شد که این برکناری بنا به درخواست خود او صورت گرفته، اما بسیاری از ناظران داخل و خارج عربستان باور ندارند که مقرن چنین درخواستی داشته از جمله "مجتهد" تحلیلگر مشهور عربستان که دو روز پیش از این تغییرات از برنامه برکناری ولی عهد سابق پرده برداشت و گفته بود: مقرن بن عبدالعزیز از سوی یکی از رقبای قدرتمند خود تحت فشار است تا برکناری خود را از ولایت عهدی اعلام کند تا پادشاه مجبور نشود خودش وی را از ولایت عهدی برکنار سازد.
به نظر می رسد مقرن هم پس از مرگ ملک عبدالله به این سرنوشت راضی است؛ چرا که اکنون حامی خود را از دست داده است.
اینها اتفاقاتی است که برای مقرن بن عبدالعزیز رخ داده؛ کسی که تاریخ زیادی در اطلاعات و سیاست عربستان دارد و در شورای بیعت نظام سعودی جایگاهی قابل توجه دارد به گونه ای که اعضای شورای بیعت درباره او گفته اند؛ تغییر و تبدیل مقرن در هیچ شرایطی و توسط هیچ شخصیتی جایز نیست و همین شخصیت اکنون به صورتی تحقیر آمیز از کار بر کنار شد و با این حال اوضاع محمد بن نایف چه خواهد بود که ملک سلمان پسر بیست ساله خود را جانشین او کرده است؟
فروپاشی خاندان حاکم
نکته قابل توجه در این میان این است که تغییرات صورت گرفته در عربستان نشان می دهد، حکومت به سوی حکومت زمام داری جوانان در حال حرکت است نه به سوی تغییر حکومت و نظام.
آیت الله العظمی امام سید علی خامنه ای(دام ظله) نیز در سخنرانی مهم خود در مورد تجاوز عربستان به یمن، حاکمان عربستان را گروهی از جوانان بی تجربه توصیف کرد.
سایمون هندرسون محقق مرکز تحقیقاتی واشنگتن نیز از این عبارت برای عنوان مقاله خود در مرکز تحقیقات استراتژیک واشنگتن استفاده کرده و می گوید منظور امام خامنه ای(دام ظله) از این تعبیر بیش از همه متوجه محمد بن سلمان می باشد.
محمد بن سلمان اکنون قوی ترین شخصیت نظام عربستان است. هندرسون در همین مقاله می گوید در بیشتر کشورهای منطقه فرمانده ارتش یا وزیر دفاعی که نتواند به نتیجه روشنی دست یابد، به یک قربانی سیاسی تبدیل می شود.
مقصود این محقق آمریکایی از این جمله به طور طبیعی شکست روشن عربستان در تجاوز به یمن به رهبری محمد بن سلمان است.
وی می افزاید: اگر چنین اتفاقی در عربستان رخ ندهد و عربستان به شکست قطعی در یمن برسد، ملک سلمان با فشار امرا و شاهزادگان بزرگ روبرو خواهد شد.
در اینجا این پرسش پیش می آید که این تغییرات در قلب آل سعود از هم پاشیده ختم به خیر خواهد شد؟ و آیا محمد بن سلمان دیگر رقبا را نیز از سر راه خود بر خواهد داشت؟ یا اینکه این اقدام باعث خواهد شد شاهزادگان متضرر جبهه مخالفی تشکیل دهند و ناگهان اوضاع به هم بریزد و آل سعود از درون از هم بپاشد و مرحله جدیدی در تاریخ جزیره عربی آغاز شود؟
ترجمه: سید احمد احمدزاده
