به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، در گذشته در کاروان های زیارتی، اربعین علمای سرشناسی چون: آیت الله کمپانی، میرزای نایینی و سید محسن امین شرکت می کردند و ضمن دیدار با عشایر ، عزاداری و مرثیه خوانی هم صورت می گرفت که هم به نوعی تبلیغ اسلام و شیعه بود و هم فرهنگ سازی برای اجتماعات شیعی.

از دیر باز، برای زیارت کربلا و امام حسین(ع) همواره موانعی وجود داشت و حکومت های مختلف، گاهی با آب بستن و تخریب قبر امام حسین،  گاهی با قطع یک دست از زائران و ... مانع این امر می شدند. دزدان و حرامیان سر گردنه ها نیز به اذیت و آزار این زائران می پرداختند؛ اما «این حسین کیست که عالم همه دیوانۀ اوست...».

امام صادق (ع) فرموده اند: «هر کس به قصد زیارت امام حسین، پیاده از خانه اش خارج شود، خداوند در مقابل هر گام، برای او حسنه ای می نویسد و گناهی از او می زداید». لذا سنت پیاده¬روی به قصد زیارت امام حسین از زمان ائمۀ معصوم تا کنون استمرار داشته و اجر بی شماری برای آن نقل شده است. علامه مجلسی در جلد 98 بحارالانوار  و  فاضل دربندی، در کتاب اسرار الشهاده، احادیث فراوانی برای ثواب زیارت امام حسین، آن هم با پای پیاده نقل کرده-اند.

فاضل دربندی در اسرار الشهاده می نویسد: «این پیاده بودن یا به جهت فقر زائر است که نشان می دهد این زیارت برخاسته از شوق و محبت است. یا به جهت آن است که زائر، خود را در برابر سلطان اقلیم جوانمردی و خورشید سپهر عصمت و شهادت، کوچک می شمارد و در راه او، رنج سفر پیاده را بر خود هموار می کند و هر دوی این ها ارزشمند است... ».

  در عراق، از سال ها پیش و از گذشته های دور، رسم بر این بوده که هیئت ها، دسته ها و کاروان های کوچک یا بزرگ در روزها و مناسبت های خاصی، از بصره و بغداد و بیشتر از نجف اشرف، با پای پیاده عازم زیارت سیدالشهدا، حضرت اباعبدالله الحسین می شدند؛ این پیاده روی به ویژه در ایام زیارتی خاص، مثل نیمه شعبان، اول رجب، عاشورا و نیز اربعین، بیشتر و پرشکوه تر بوده است و زائران، اغلب مسیر کنار فرات را انتخاب می کرده اند که از نجف تا کربلا چند روزی به طول می انجامید.

در طول این مسیر 80 کیلومتری، ایستگاه ها و موکب هایی وجود دارد که معمولا عشایر از  پیاده روندگان استقبال و پذیرایی می کنند و حتی امروزه با گسترش امکانات، این خدمت رسانی به زوار، شکل های جدیدی به خود گرفته؛ نظیر ماساژ پاها و پاشویه کردن و ... . در گذشته در این کاروان های زیارتی، علمای سرشناسی چون: آیت الله کمپانی، میرزای نایینی و سید محسن امین شرکت می کردند و ضمن دیدار با عشایر ، عزاداری و مرثیه خوانی هم صورت می گرفت که هم به نوعی تبلیغ اسلام و شیعه بود و هم فرهنگ سازی برای اجتماعات شیعی.

در ایام حکومت رژیم بعثی صدام، با توجه به ممنوعیت ها و محدودیت های رژیم بعث، هر سال این پیاده روی ها در جادۀ فرعی و کنار شط فرات، گسرش یافت و کم کم این همایش پرشکوه، رنگ مبارزه به خود گرفت و یک بار نیز در روزهای نزدیک به اربعین سال 1397ق (حدود 40 سال پیش)، به دستور صدام، بعثی ها این همایش پرشکوه شیعه را به خاک و خون کشیده، تعداد زیادی از زائران امام حسین را در کربلا به شهادت رسانده و قسمت هایی از حرم امام حسین و حضرت عباس را با تانک تخریب کردند.

خوشبختانه طی تعاملات بین دو دولت جمهوری اسلامی ایران و عراق، چند سالی است این سنت نیکو به اجرا در آمده و عاشقان حرم حسینی، از جای جای ایران و عراق، خود را به نجف می رسانند و از آنجا تا کربلا را با پای پیاده و در امنیت کامل طی می کنند. جالب تر آن که در این بین، اطفال، معلولان و پیران نیز به چشم می خورند ! و ... زهی سعادت و اقبالشان !

امید که این حرکت سازنده و این اجتماع چند میلیونیِ شیعیان، ضمن آن که نمایشی از عزت و اقتدار شیعه گردد، مکتب، هدف و راه امام حسین را - که «هیهات منا الذله» و آزادی و آزادگی است- بیش از پیش بشناساند... .

ان شاءالله .  

 مهدی محدثی