به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه» فیلم "محمد" ساخته مجید مجیدی با واکنش های مختلفی در داخل و خارج از کشور مواجه شد؛ برخی نقد و بسیاری تحسین کردند؛ در میان نقدهایی که به این فیلم وارد می شد، برخی دوستانه و دلسوزانه بود اما برخی نقدها، جنس دیگری داشت و شاید اساسا این فیلم را ندیده بودند و صرفا به این دلیل که خاستگاه یک اثر عظیم سینمایی، جمهوری اسلامی ایران است، به مخالفت با آن پرداختند! در عین حال گروه های مختلفی از متفکرین و اندیشمندان جهان اسلام، این اثر بزرگ سینمایی را ستودند.

در همین راستا، برخی از اندیشمندان و شخصیت های شیعه و سنی که به تازگی این فیلم را دیده اند، ارزیابی خود را از فیلم محمد ابراز داشتند.

اندیشمند مصری: مخالفت الازهر وجهی ندارد

توفیق علی وهبه رئیس مرکز عربی تحقیقات و پژوهش های قاهره، نویسنده و محقق اسلامی به سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه گفت: حقیقتا فیلمی تاثیرگذار بود و من در برخی صحنه های آن گریه کردم و کارگردانی و متن خوبی داشت، اما بنده ملاحظه ای دارم که گاه فیلم از مسیر تاریخ خارج می شود و برخی مطالب غیر تاریخی در آن مشاهده می شود که به نظر می رسد این نیز مربوط به نکات فنی کارگردانان باشد که چیزهایی از خارج هم به فیلم اضافه می کنند که البته موجب تقویت جنبه درام فیلم می شود. نکته دومی که می خواهم به آن اشاره کنم مربوط می شود به اعتراض الازهر به نمایش تصویر پیامبر(ص) که این اعتراض در واقع وجهی ندارد، زیرا در فیلم چهره پیامبر(ص) نمایش داده نمی شود و حتی چهره پیامبر(ص) در زمان کودکی نیز سفید و نورانی و به صورت نمادین نمایش داده می شود.

این فیلم هیچ مطلبی خلاف اسلام و سیره پیامبر(ص) نداشت

وی در پاسخ به این سوال که آیا این فیلم می تواند نشان دهنده تصویری واقعی از اسلام برای مخاطبان کشورهای غیر اسلامی باشد گفت: بله و تصویری که این فیلم ارائه می کند تصویری زیبا و واقعی از اسلام است و برای کشورهای غربی و کشورهایی که به اسلام و شیعه و اهل سنت حمله می کنند و در روزنامه های آنها به مقام پیامبر(ص) توهین می شود، اینها باید اسلام واقعی را بفهمند و من در کنفرانس جهانی شورای عالی امور اسلامی در قاهره پیشنهاد کردم علمای اسلامی بیایند و سیره پیامبر(ص) را به زبان این کشورها برای آنها بنویسند تا با اسلام و ارزش های اسلامی و صلح و جنگ از نظر اسلام آشنا شوند و به واسطه همین بی اطلاعی است که کتابی مثل آیات شیطانی در غرب پدید آمد و از آن حمایت شد و مطالب نادرست را به اسلام و پیامبر(ص) نسبت داد و فقط امام خمینی بودکه خون نویسنده این کتاب را مباح دانست و این فیلم در زمینه معرفی اسلام در غرب می تواند بسیار بسیار مفید باشد و در برخی صحنه ها گریه کردم.

توفیق علی وهبه که به تازگی از مشاهده فیلم محمد در تهران بلند شده بود، ادامه داد: دوست دارم این فیلم را ببرم و در مصر منتشر کنم تا الازهر هم آن را ببیند و بگوید چگونه می تواند حرام باشد؟! چون انسان باید اول فیلم را ببیند و بعد فتوا بدهد و در این فیلم هیچ مطلبی خلاف اسلام و سیره پیامبر(ص) ندارد.

فیلم به زبان های مختلف دوبله شود؛ غربی ها استقبال می کنند

دکتر علی رمضان الاوسی، استاد دانشگاه مطالعات اسلامی لندن هم درباره فیلم محمد به خبرگزاری حوزه گفت: این فیلم از چند نظر ممتاز است؛ اول به خاطر استناد آن به منابع تاریخی موثق و معتبر. دوم: اینکه اتفاقات فیلم از نوعی حالت وجدانی و صداقت برخوردار است که مخاطب آن را احساس می کند و انفعال هایی که هنگام پخش فیلم صورت گرفت این را نشان می دهد. به عنوان مثال من یکی از مخاطبانی هستم که نتوانستم خود را کنترل کنم و به گریه افتادم و این به خاطر صداقت موجود در فیلم است و سایر حاضران نیز همین گونه بودند و من امیدوارم این فیلم به زبان های بیگانه به جز فارسی و عربی پخش شود که به نظر من استقبال خوب و زیادی در غرب خواهد شد و چه خوب است ابتدا به زبان های فرانسه و انگلیسی و بعد به زبان های دیگر دوبله شود.

وی درباره برخی مخالفت ها به ویژه مخالفت مفتی عربستان با این فیلم گفت: طبیعی است که با این فیلم مخالفت هایی هم بشود که البته واقع هم شده و مثلا مفتی عربستان مخالفت خود را اعلام کرده، اما به نظر من این فتوا به دور از تدبر بوده، زیرا اگر این فیلم را می دید چنین فتوایی در تحریم فیلم صادر نمی کرد. نکته دیگر اینکه کاش این فیلم دوبله می شد و به زیرنویس عربی اکتفا نمی شد که در این صورت می تواند یک توفان در سینما و اعتقادات به پا کند.

«محمد» می تواند چهره واقعی اسلام را در اروپا نشان دهد

دکتر الاوسی گفت: بدون تردید این فیلم می تواند چهره واقعی اسلام را به ویژه در کشورهای اروپایی نشان دهد؛ زیرا به نظر من از منابع مکتوبی که در پایان فیلم نمایش داده می شود معلوم می شود که این فیلم از نظر استناد آن محکم است و علما و مراجع و مراکز تحقیقاتی درباره آن نظر داده اند و در نتیجه روایات مورد اتفاق و معتبر مورد توجه کارگردان بوده و به روایات ضعیف و اختلافی توجهی نداشته و در نتیجه این فیلم می تواند یک سند تاریخی و بلکه از مهم ترین و معتبرترین اسناد تارخی به شمار بیاید.

دانش آموخته الازهر: هیچ خلاف شرعی در این فیلم نبود

 دکتر عبدالعزیز العوض، کارشناس و محقق دینی از کشور عمان و دارای دکترای فقه اسلامی از الازهر مصر هم به خبرگزاری حوزه گفت: من این فیلم را پیش از این و بلافاصله پس از ساخت آن نیز دیده بودم و امروز نیز برخی بخش ها را دیدم و بدون تردید باید گفت این فیلم یک اثر بی نظیر در نوع خود است و از جمهوری اسلامی ایران و همچنین سایر کشورهای اسلامی انتظار داریم چنین فیلم هایی در خدمت به دین و ترویج توحید و خداپرستی بسازند، چون ما اگر بخواهیم با گفتمان دینی معاصر همراه شویم چاره ای نداریم جز اینکه چنین فیلم هایی با این کیفیت بسازیم تا این آثار در تلویزیون های اسلامی و غیر اسلامی پخش شود تا همه جهان بفهمند محمد کیست و پیامبر "رحمة للعالمین" کیست و یاران او چه کسانی هستند؟

وی در خصوص برخی مخالفت های دینی با این فیلم گفت: شنیده ام که برخی علما و فقها گفته اند در این فیلم مطالب غیر شرعی و خلاف شرع وجود دارد و ادعا کرده اند که این فیلم نشان دهنده و بیانگر شخصیت پیامبر(ص) نیست. به نظر من هیچ امر خلاف شرعی در این فیلم نبود. من دکترای فقه اسلامی از الازهر مصر دارم و در این فیلم هیچ نکته خلاف شرعی ندیدم.

مبلغ اسلام باید از تکنولوژی و ابزارهای جدید استفاده کند

دکتر عبدالعزیز العوض ادامه داد: چه خلاف شرعی در این فیلم می تواند وجود داشته باشد؟کسی نمی تواند چنین ادعایی بکند، زیرا حلال و حرام شرع معلوم است و کسی نمی تواند افسار گسیخته چیزی را حلال یا حرام بداند. البته چنین افرادی در گذشته هم بودند که می گفتند عکسبرداری از چهره و تلویزیون و رادیو و اینترنت حرام است، اما بعدا معلوم شد همین افراد هم در شبکه های اجتماعی صفحه دارند هم عکس دارند و هم مجله دارند و هم شبکه ماهواره ای دارند! پس چرا انسان حرفی بزند که بعد پشیمان بشود. هنگامی که کسی می خواهد فتوایی بدهد بهتر است ابتدا به قرآن و سنت و اجماع و اجتهاد رجوع کند و فتوای بی اساس صادر نکند.

این اندیشمند عمانی خاطر نشان کرد: این فیلم می تواند تصویری نمونه و زیبا از اسلام واقعی ارائه کند. الان غربی ها در اروپا و آمریکا پیشرفت کرده اند اما آیا این کشورها امروز قبول می کنند پای منبر یک مرد روحانی و معمم بنشینند یا به او اجازه فعالیت در کشورهای خود را می دهند؟ آنها اصلا دوست ندارند تبلیغات اسلامی به غرب برسد. پس مبلغ اسلام باید از تکنولوژی و ابزارهای جدید برای تبلیغ اسلام استفاده کند تا تاریخ صحیح پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) و اصحاب  پیامبر(ص) را از کتب معتبر به مردم معرفی کند

مردم جهان این فیلم را ببینند تا حقیقت اسلام را درک کنند

محمد امین، هماهنگ کننده ارشد اتحادیه امت اسلامی، اهل بنگلادش و ساکن مسکو نیز درباره فیلم «محمد» گفت: فیلم فوق العاده‌ای است. ما از گذشته نیاز زیادی به ساخت چنین فیلم‌هایی داشته‌ایم. اما امروز خوشحالیم که فیلم در اینجا، در این کنفرانس به نمایش گذاشته شد. این فیلم دوره واقعی اسلام است و  نشان می‌دهد که اسلام چگونه شروع شده است، چگونگی به دنیا آمدن حضرت محمد (ص)، مادر، خانواده و شهر او را نمایش می‌دهد. لازم است تا مردمی که  به حضرت محمد (ص) عشق می‌ورزند و اسلام را دوست دارند، به تماشای این فیلم بپردازند. آن‌ها باید داستان واقعی اسلام را بدانند. به نظر من بهتر است این فیلم به زبان‌های مختلف مانند اسپانیایی، فرانسه، انگلیسی و دیگر زبان‌ها  ترجمه شود تا مردم بتوانند حقیقت اسلام را درک کنند.

فیلم فوق العاده و جذابی بود

وی با انتقاد صریح از مخالفت عربستان با این فیلم گفت: عربستان سعودی عقیده خودشان را دارند. آن‌ها جنگ‌های زیادی در دنیا راه انداخته‌اند و مردم را می‌کشند. گروه‌های سلفی و جنگ با تروریسم و چیزهای دیگر. اما به نظر من مسئله نشان دادن چهره (حضرت محمد) و چیزهای دیگر اهمیتی ندارد. البته در این فیلم چهره پیامبر نشان داده نشده اما من به شما بگویم حتی اگر نشان داده می شد، مردم به چهره نگاه نمی‌کنند، بلکه داستان را تماشا می‌کنند. آن‌ها داستان حضرت محمد (ص) را می‌بینند. چهره‌ها فقط تصویر هستند. این یک فیلم است که توسط بازیگران بازی شده است. ما همه می‌دانیم که پیامبری که در فیلم نشان داده شده واقعی نیست، اما داستانی که تماشا می‌کنیم واقعی است. و ضروری است که ما داستان آن را بدانیم. به همین دلیل به نظر من فیلم فوق العاده‌ و جذابی بود.

اندیشمند هندی: از نظر ساختار و محتوا، عالی بود

محمد صالح از اندیشمندان هند نیز به خبرگزاری حوزه گفت: این فیلم درباره کودکی و نوجوانی حضرت محمد بود. مردم به راحتی می‌توانند این فیلم را بفهمند. فیلم زندگی آخرین پیامبر (پیامبر اسلام) را پیش از رسیدن به مقام پیامبری به نمایش گذاشته بود. کسانی که قادر به خواندن کتاب‌ نیستند خصوصا کودکان، به جای خواندن کتاب، می‌توانند این فیلم را تماشا کرده و تاریخچه اسلام را یاد بگیرند.

وی ادامه داد: تماشاگران با تماشای این فیلم می‌آموزند که پیامبر اسلام چه روحیه ای داشت که بر اساس آن و به کمک یارانش، اسلام را گسترش داد و این فیلم به ما می آموزد که چگونه  سرانجام در سایه ایمان پیروز می‌شویم. این فیلم علاوه بر محتوا، از نظر ساختاری نیز عالی و فوق العاده بود. بعضا در فیلم از انیمیشن هم استفاده شده بود و به نظرم گرفتن این گونه‌ها صحنه‌ها در فیلم سخت بوده و مشکلات زیادی برای ساختن چنین صحنه‌هایی وجود دارد.

گفتگوها: حسن صدرایی عارف