به گزارش خبرگزاری «حوزه» از اصفهان، آیت الله سید ابوالحسن مهدوی، عضو خبرگان رهبری، در جلسه کرسی آزاداندیشی «ولایت فقیه مطلقه یا مقیده؟» که از سوی دبیرخانه کرسی های آزاداندیشی و نظریه پردازی حوزه علمیه اصفهان و همکاری مدرسه علمیه اباصالح المهدی(عج) برگزار شد، اظهار داشت: بر خلاف ظاهر این مسئله که بحث کلامی و استدلالی به نظر می آید، یک مسئله فقهی است که هر شخص باید به رساله مرجعش مراجعه و طبق فتوای ایشان عمل کند.
وی در ادامه به تبیین دلیل این که این یک مسئله فقهی است پرداخت و اظهار داشت: کسانی که می گویند مطلقه یا مقیده، در واقع به سراغ ادله رفته اند و بررسی کرده اند، گاهی به نظرشان رسیده دلیلی که ولایت را برای یک مجتهد اثبات می کند، آن دلیل می گوید که مجتهد جای امام زمان(عج) نشسته با تمام اختیاراتی که امام زمان(عج) دارند، بنابراین وقتی با تمام اختیارات شد نتیجه می شود مطلقه.
عضو خبرگان رهبری ادامه داد: برخی دیگر می گویند این چنین نیست و دلیلی که ولایت فقیه را اثبات می کند، اثبات نمی کند که فقیه نائب مناب امام زمان(عج) در تمام شئون است و در حکم به قدر متیقن عمل می شود، یعنی در آن مقداری که مجتهد از امام زمان(عج) یقین نیابت دارد و در آن مقداری که شک می کند، اصل عدم جاری می شود و می گوید اجازه ندارم.
وی برای توضیح مسئله به مثالی اشاره کرد و گفت: مرحوم سید شفتی(ره) که قبر ایشان در مسجد سید اصفهان قرار دارد و همزمان با مرحوم کلباسی(ره) بودند و هر دو عالم بزرگ شهر بودند و در عین حال مرحوم کلباسی احتیاط می کردند که من نمی دانم در خرج کردن پول امام زمان(عج) ولایت دارم که پول شخصی امام زمان(عج) را خرج کنم و پول ها را جمع می فرمودند. وقتی مردم پول را می آوردند، می گرفتند که مردم بری الذمه شوند ولی پول را خرج نمی کردند، و می فرمودند وقتی امام زمان(عج) آمدند پول را به خودشان می دهم.
نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری افزود: حال یا در زمان غیبت یا ظهور به خودشان باید بدهم خرج کنند. اتفاقاً انگار مصلحت بود این پول جمع بشود و انگار که خود امام زمان(عج) می خواستند که چنین زمانی این پول هزینه شود. مصادف شد با قحطی طوری که مردم پول یک نان نداشتند و از گرسنگی داشتند می مردند، سید شفتی(ره) در آن زمان در همین محله مسجد سید بودند و مطلع می شوند که مرحوم کلباسی(ره) مقدار زیادی از سهم امام زمان(عج) نزدشان موجود است. به آقای کلباسی(ره) می گویند شما مرا مجتهد می دانید یا نه؟ جواب می دهند بله، سید شفتی(ره) می گویند تمام سهم امامی که نزد شما موجود است را بیاورید و به من بدهید. ایشان هم تمام پول ها را می دهند به سید شفتی(ره) و یک نفس راحتی می کشند که این بار مسئولیت از دوش ایشان برداشته شد. جناب سید(ره) هم از همان محله عبدالرزاق تا مسجد سید همه پول ها را تقسیم می کنند و جان صدها نفر را نجات می دهند.
استاد حوزه علمیه اصفهان با تأکید به این که این فرق عقیده دو مجتهد است که یک مجتهد می گوید من نمی دانم و خرج نمی کند و دیگری می گوید اگر امام زمان(عج) الآن بودند حتماً همین کار را می کردند و پول را خرج می نمودند، اظهار داشت: حال سئوال این است که اگر شما آن جا بودید می توانستید آخوند کلباسی(ره) را مجبور به خرج کردن کنید و ایراد بگیرید که شما ولایتتان مطلقه است باید خرج کنید. چراکه مسئله کلامی است و بایستی به اجتهاد خویش عمل نماید. مسلماً خیر، از آن طرف نمی توانستید به سید شفتی(ره) اعتراض کنید آقا ولایت شما مطلقه نیست و حق ندارید پول ها را خرج کنید. آن جا هم نمی توانستید چنین کاری انجام دهید چرا که بحث فقهی است و در بحث فقهی مجتهد، آن چه اجتهاد می نماید طبق آن فتوا می دهد و در رساله خویش می آورد و شما که مقلد هستید وظیفه دارید طبق فتوای مرجعتان عمل نمایید.
وی در ادامه برای توضیح مسئله به مثال دیگری اشاره کرد و افزود: امام خمینی(ره) قبل از این که ولایت را مطلقه بدانند، آن را مقیده می دانستند، سئوال ما این است که وقتی که ولایت را محدود می دانستند بین سال 30 الی 40 شمسی، اعتقاد به ولایت مطلقه نداشتند و مثلاً اجازه جهاد ابتدایی را به مجتهد نمی دادند. وقتی در بحث حکومت اسلامی در عراق وارد شدند به این نتیجه رسیدند که مجتهد، ولایت مطلقه دارد و حتی اجازه جهاد ابتدایی را هم دارد. شما اگر دهه 30 بودید و حضرت امام(ره) می فرمودند من اجازه جهاد ابتدایی ندارم، شما می توانستید بگویید نخیر ولایت شما مطلقه است و مثلاً دستور جهاد بدهید؟ یقیناً نمی شد. این دیگر جای بحث ندارد. عکس این مسأله، در سال چهل به بعد فرض کنید حضرت امام(ره) با نظر ولایت مطلقه دستور جهاد می دادند شما می توانستید استنکاف بکنید و بگویید حضرت امام(ره) چنین اجازه ای ندارند؟ مسلماً چنین اجازه ای نداشتید.
آیت الله مهدوی در ادامه با بیان این که در مقیده بودن هم بعضی فقط در وجوهات و بعضی دیگر در جهاد ابتدایی مقیده می دانند، شما از هر مرجعی که می خواهید تقلید کنید باید از مرجع خودتان تقلید کنید، اذعان داشت: اگر مردم احساس می کنند در چنین بحثی فرد استدلال گر از جواب دادن فرار می کند، دلیلش این است که نمی دانند. بایستی به همین صورت برایشان توضیح داده شود.
نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان رهبری خاطرنشان کرد: وقتی در مورد افعال الهی بحث می شود، بحث کلامی است و آن جایی که بحث در مورد وظیفه مکلف است فقهی می شود.
وی با بیان این که بحث ولایت فقیه ذوجنبتین است، اظهار داشت: در هر دو جهت پیرامون آن بحث می شود، آن جایی که در مورد این که خدای متعال برای مجتهد جامع الشرایط ولایت قرار داده یا خیر؟ می شود بحث کلامی که هم در آیات متعدد قرآن کریم مثل آیه 55 سوره مائده و آیه 59 سوره نساء و آیه 67 سوره مائده و آیه 3 سوره مائده و هم در روایات در جلد 18 وسائل الشیعه از صفحه 98 به بعد 48 روایت را مرحوم شیخ حر عاملی بیان می کند که بعض آن ها اثبات ولایت از جانب خدا برای فقیه است.
آیت الله مهدوی تصریح کرد: حضرت امام(ره) که قائل به ولایت مطلقه هستند در دلیل کلام خویش می فرمایند "معنا ندارد که مجتهد ولایتش مطلق نباشد، چون منجر به تعطیلی بعضی از احکام الهی می شود و آن وقت بایستی بگوییم بعضی احکام الهی از جمله جهاد ابتدایی و تشکیل حکومت در زمان غیبت تعطیل است به خلاف زمان ظهور که باب آن احکام باز است.
نماینده مردم اصفهان در مجلس خبرگان در پاسخ سئوال یکی از حضار مبنی بر این که اگر با توصیف شما از ولایت مطلقه و مقیده، مجلس خبرگان، کسی را انتخاب کرد که قائل به ولایت مقیده باشد، مشکل پیش می آید، گفت: اولاً بایستی دید در چه جهت آن فقیه قائل به ولایت مقیده است، یک وقت در عزل و نصب قاضی است که به مشکل برخورد می کند. مجلس خبرگان هم از اوّل او را به عنوان رهبر انتخاب نمی کند. وقتی کسی خودش می گوید من صلاحیت اداره کشور را ندارم، خبره هم او را انتخاب نمی کند. منتها به این مطلب بایستی توجه داشت که اگر یک رهبری ولایت را مقید در مثلا خرج وجوهات دانست یا مثلا در ازدواج دختر که ضرر به حکومت نمی زند، مشکلی نیست باید دید که در چه ناحیه ای مقید است. اگر در ناحیه ای بود که ضرر به حکومت می زد، اهل خبره او را انتخاب نمی کنند.
