به گزارش سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری«حوزه» کتاب مبانی و معيارهای جرح و تضعيف در نزد قدمای شيعه اثر علمی مهدي غلامعلي درگروه علمی: حديث، درايه و رجال است که در هفدهمین همایش کتاب سال حوزه به عنوان اثربرگزیده انتخاب شد.
پرسش مهم این پژوهش آن است که رجالیان متقدم، با چه مبانی و معیارهایی به جرح یا تضعیف راویان پرداخته اند؟ با کشف این مبانی و معیارها، می توان شیوه و روش جرح و تضعیف متقدمان و اندیشه رجالی آنان را به دست آورد. تحقیق حاضر، کوشیده است با بازخوانی کتا بهای رجالی متقدم، مجموعه الفاظ تضعیف را گرد آورده و پس
از بررسی تطبیقی آنها، مبانی و معیارهای تضعیف راوی را آشکار کند.
رجالیان متقدم آنچه را که در «فرایند حدیث » و «اطمینان به صدور روایت » از ناحیه «راوی » خلل ایجاد می کرده است، سبب تضعیف راوی دانسته اند. بر این اساس، متقدمان از سه مبنای اصلی در ارزش گذاری راوی بهره برد ه اند: «ضعف حدیث پژوهی « ،» فساد مذهب » و «کاستیهای فردی و شخصیتی ».
طبق مبنای «ضعف حدیث پژوهی »، ده معیار را می توان در سه بخش «ضعف در اسناد « ،» ضعف در نگاشته » و «ضعف در حدیث شناسی راوی » دسته بندی کرد.
این ده معیار عبارت اند از: روایت از ضعفا، روایت از مجاهیل و اعتماد به مراسیل، تخلیط، وضع، دس و تدلیس
در کتب، ناشناخته بودن اثر، ضعف محتوایی یک اثر، ضعیف الحدیث بودن راوی و ناقل روایات شاذ و مفرد.
متقدمان، بر اساس مبنای «فساد مذهب »، گروهی از راویان را منحرف غیر امامی دانسته و آنان را معرفی کرده اند. این دسته از راویان عبار ت اند از: «کیسانی « ،» زیدی ،» «بتری « ،» ناووسی « ،» فطحی « ،» واقفی « ،» غالی » و «عامی .» معیارهای مربوط به «کاستیهای فردی و شخصیتی » در دو بخش ویژگیهای رفتاری و خَلقی قابل دسته بندی است که عبارت اند از: کذب، شرب خمر، همکاری با ظالمان،
