به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» آیت الله سید محمد رضا امام جزایری فرزند سید محمد علی از سادات جزایری و اصالتا از شهر شوشتر است. وی وقتی دوازده بهار از عمرش می‌گذشت و نوجوانی بیش نبود بر اثر بیماری شبکیه چشم که در آن زمان درمان ناپذیر نبود ولی امروزه درمان پذیر است، نابینا شد. اما نابینایی موجب یاس و نارحتی او نشده، بلکه آن را تقدیر الهی دانسته و تسلیم به قضای الهی و رضای خداوند شد و به حوزه علمیه رفت تا دروس دینی را فرا گیرد.
آیت الله جزایری به دلیل قدرت ذهنی و حافظه مطلوبی که دارد دروس را به خوبی یاد گرفت و توانست به رغم نابینایی و فقدان امکانات در حوزه علمیه مراحل درسی را پشت سر گذارد و به عالی ترین مرحله یعنی درس خارج برسد. دروس خارج فقه و اصول را هم طی کرد و به درجه‌ای رسید که در مسائل موضوعات شرعی و فقهی استاد و صاحب نظر شد.
به مناسبت بزرگداشت و تجلیل از آیت الله امام جزایری و فعالیت‌های وی در عرصه تبلیغ و ترویج فرهنگ اهل بیت(ع)، جمعه شب مراسمی به اهتمام حجت الاسلام و المسلمین شهرستانی نماینده آیت الله سیستانی در ایران و دفتر فرهنگ معلولین در حسینیه شوشتری‌های قم برگزار شد.
در این مراسم علاوه بر آیت الله امام جزایری جمعی از شاگردان وی و روشندلان شهر قم نیز حضور داشتند تا از این عالم جلیل القدر که با توجه به محدودیت‌ها و مشکلات بسیار توانسته درجات عالی علمی را طی کند نیز حضور داشتند.
در ابتدای این مراسم فرزند آیت الله امام جزایری در سخنانی به ویژگی‌های شخصیتی پدرشان اشاره کرد و گفت: آیت الله امام جزایری با توجه به محدودیت‌ها از ابتدا راهی را در حوزه رفت که حتی برای کسانی که شرایط متعارف داشتند نیز مشکل بود.
حجت الاسلام سید مهدی امام جزایری ادامه داد: آیت الله امام جزایری هم به صورت فعال به مساله منبر می‌پرداخت و هم از علم آموزی غافل نبود و توانست به درجات بالای علمی دست یابد.
وی ابراز داشت: آیت الله امام جزایری با اخلاص فراوان برای ترویج فرهنگ اهل بیت(ع) بدون هیچ چشم داشتی تلاش می‌کرد و در کنار آن زحمت‌های بسیاری تا نیمه شب برای علم آموزی می‌کشید.
حجت الاسلام امام جزایری ا بیان کرد: برای آشنا شدن با شخصیت، نکات علمی و مطالب منحصر به فرد آیت الله امام جزایری نیاز است همایش بزرگی گرفته شود تا جامعه با شخصیت این عالم بزرگ بیشتر آشنا شوند.
در ادامه جلسه یکی از شاگردان آیت الله امام جزایری بیان کرد: بهترین بزرگداشت برای یک عالم و شخصیت دینی این است که شاگردان آموزه‌های استاد را که آموزه‌های اهل بیت(ع) است را ترویج و تبلیغ کنند.
حجت الاسلام روشنایی بیان کرد: در روایت داریم هرچه شاگردان بیاموزند و از آن استفاده کنند ثواب آن نیز برای معلم خواهد بود.
وی ابراز داشت: بزرگترین گنجی که از آیت الله امام جزایری به عنوان پدر فرا گرفتیم این بود که از ثمرات ائمه معصومین(ع) دفاع کنیم.
این استاد حوزه با اشاره به روایتی از امام معصوم(ع) در مورد افراد معلول گفت: کسی که یک شب مریض شود و آن مریضی را قبول کرده و شکایت نکند خداوند ثواب 60 سال عبادت را برای او می‌نویسد.
وی ادامه داد: وقتی خداوند برای پذیرش یک شب مریضی این پاداش را می‌دهد برای پذیرش یک عمر محدودیت پاداش بسیار بزرگی را در نظر خواهد گرفت.
در ادامه جلسه دکتر رضوانی یکی از روشندلان حاضر در جلسه در سخنان کوتاهی گفت: جای تاسف دارد که چنین عالم بزرگی در شهر قم زندگی می‌کرد و ما که ساکن این شهر هستیم از حضور وی بی‌اطلاع بودیم.
وی بیان کرد: برگزاری این جلسه و آشنایی با شخصیت آیت الله امام جزایری مسئولیت ما نابینایان را بیشتر کرد و به خودمان امیدوار شدیم که می‌توانیم رهروی راه اهل‌بیت(ع) باشیم.
مداحی آقای چراغی یکی از مداحان نابینای قمی یکی دیگر از بخش‌های این مراسم بود.
زندگی نامه
سید محمد رضا امام جزایری در 28 اسفند 1326 در نجف اشرف متولد شد. از کودکی نزد پدر یا معلمین آشنا در خانه به فراگرفتن قرآن و برخی موضوعات دینی می‌پرداخت. وقتی به سن مدرسه رسید مثل دیگر بچه‌ها به کلاس اول رفت. تا کلاس ششم ابتدایی را گذراند و چشمانش مشکلی نداشت. اما دوازده ساله بود که بر اثر انفصال شبکیه، به تدریج نابینا شد و تا 18 سالگی طول کشید تا کاملا نابینا شود. معالجات هم اثری نداشت.
وقتی 13 ساله بود پدر سید محمد رضا و نیز خودش به دلیل علاقه به دروس حوزوی تصمیم می‌گیرند به حوزه علمیه رفته و دروس طلاب را شروع کنند. از این رو سید محمد رضا در سال 1338 در مدرسه کبرای آخوند در بازار حویش در نجف اشرف شروع به تحصیل می‌کند. دوازده سال دروس ادبیات عرب، منطق، فقه و اصول فقه، و کلام را نزد استادان فراگرفت. استادانش در این دوره عبارت بودند از: سید محمد علی آل غفور، سید محمد مروج، سید نجفی معلم و شیخ محمد مراغه‌ای.
مهاجرت به ایران
سید محمد رضا در سال 1350 شمسی همراه خانواده به ایران آمدند. دولت صدام حسین ایرانیان را با ظلم و روش‌های خشونت آمیز از عراق بیرون کرد. حتی کسانی که در عراق متولد شده و پدرشان هم در عراق متولد شده بود اخراج شدند.
سید محمد رضا همراه با خانواده و والدین وقتی به ایران آمدند در خرمشهر مستقر شدند. مردم مذهبی و متدین خرمشهر استقبال مناسبی از آنان داشتند. سید محمد رضا در مدرسه رضویه دو سال، کتاب هایی مثل حاشیه ملا عبدلله، شرح لمعه و اصول فقه را درس می‌داد. یک یا دو درس هم شرکت می‌کرد. یکی از استادانش شیخ عبدلله محمدی بود. اما استادی برای مراحل عالی فقه و اصول در خرمشهر نبود و کسانی مثل سید محمدرضا بیشتر خودشان مطالعه می‌کردند.
وی حدود دو سال یعنی تا سال 51 شمسی در خرمشهر بود و علاوه بر تدریس، منبر و تبلیغ هم داشت و شب‌ها بیشتر در مسجد یزدی‌ها واقع در خیابان ناصر خسرو منبر می‌رفت. البته امام جماعت این مسجد و مدیریت آنجا و پاسخگویی به پرسش‌های شرعی مردم را هم بر عهده داشت. مردم خرمشهر آیت الله امام جزایری را دوست داشتند و علاقه داشتند وی در خرمشهر بماند ولی خودش به دلیل علاقه ذاتی‌اش به درس و بحث و پیشرفت، دوست داشت به شهرهایی مثل قم برود که زمینه رشد و پیشرفت دارد. اگر در خرمشهر می‌ماند از نظر مالی و اجتماعی برایش مناسب بود و زندگی راحتی می‌توانست داشته باشد. ولی به مدارج عالی‌تر درسی و فکری نمی‌رسید. سید محمد رضا عاشق بیشتر دانستن، بیشتر مطالعه کردن و شرکت در درس‌های خارج استادان بزرگ بود. از این رو به رغم خواست عمومی مردم، خرمشهر را به سوی قم ترک کرد.
در قم در عالی‌ترین دروس که درس خارج مشهور است، یعنی درس خارج فقه آیت الله میرزا کاظم تبریزی و خارج فقه آیت الله میرزا جواد تبریزی و خارج اصول آیت الله وحید خراسانی شرکت می‌کرد. از طرف دیگر در حسینیه نجفی‌ها چند درس داشت و به تدریس شرح لمعه، مکاسب، رسائل و کفایت الاصول می‌پرداخت. دو روز آخر هفته هم به منبر اختصاص داشت و در بیوت و جاهایی که دعوت می‌شد منبر می‌رفت.
مدیریت مشکلات
در قم باید بیشتر مطالعه می‌کرد و بیشتر نیاز به کتاب صوت داشت، لذا چند دستیار داشت و به آنان دستمزد می‌پرداخت. از این رو مخارجش چند برابر یک طلبه و روحانی عادی بود، ولی هدایا و مبالغی که پس از منبرها پرداخت می‌شد، برای این هزینه‌ها می‌پرداخت. بعضی از وقت‌ها چهار نفر دستیار داشت و تامین هزینه آنها واقعا دشوار بوده، ولی به دلیل پشتکار و درایت و تدبیر منزل یا مدیریت اقتصادی امور و نیز قناعت کردن، توانست بر همه مشکلات فائق آید.
سید محمد رضا اولین شخصی است که از فناوری جدید و دستگاه ضبط و پخش صوت استاده کرد. در آن زمان در حوزه‌های علمیه و حتی شهر نجف و قم استاده از این دستگاه‌ها متعارف نبود. مهم تر اینکه با کار کردن هزینه خرید دستگاه و خرید نوارهای گران قیمت آن را فراهم می‌آورد.
تدریس درس خارج
آیت الله امام جزایری از سال 74 تدریس درس خارج و تدریس تفسیر قرآن کریم را آغاز کرد و هم اکنون حدود بیست سال است و در این زمینه تلاش می‌کند. یعنی عالی‌ترین دوره آموزشی در حوزه علمیه را مدیریت می‌کند.
وی در سال 92 تصمیم گرفت از قم به نجف اشرف باز گردد. یعنی بعد از 42 سال که در ایران بود مجددا عزم نجف اشرف کرد. البته سال درسی را در نجف اشرف هستند و تابستان‌ها به قم می‌آیند. در طول سال درسی حسینیه آیت الله امام جزایری در قم توسط پسرشان مدیریت می‌شود و برنامه‌هایی دارد. با امسال سه تابستان است که به ایران تشریف می‌آورند.
آیت الله امام جزایری جهت تدریس روزانه تمام منابع مرتبط و دیدگاه‌های علما و فقیهان قدیم و جدید را مطالعه کرده و با دست پر به ارائه درس می‌پردازد. لذا برای هر درس جند نفر متون را برایشان قرائت می‌کنند. یا از کتب صوتی موجود استفاده می‌کند.
روش آیت الله امام جزایری در ارائه مطالب مانند استادش به ویژه آیت الله خویی است. یعنی ابتدا مسئله را طرح سپس دیدگاه‌های فقها را بیان و در ادامه مستندات و ادله را نقادی و در نهایت نظریه خودش را بیان می‌کند. اگر شاگردان نظر مخالفی دارند همانجا مطرح و مباحثه بین استاد و شاگرد جریان پیدا می‌کند.
الگو بودن
شخصیتت‌هایی مثل سید محمدرضا که با تلاش و کوشش به مدارج عالی درسی و معنوی رسیده و توانسته‌اند بر مشکلات غلبه کرده و قائق آیند، می‌توانند الگوی مناسبی برای فرزندان مسلمان و شیعیان باشند. افرادی دارای نوعی از معلولیت با الگوگیری از سید محمد رضا و امثال او و توجه به تجربیاتش می‌توانند به مدارج عالی در همه زمینه‌ها دسترسی پیدا کنند. به شرط اینکه خودشان بخواهند و اراده و اهتمام داشته باشند. البته پشتکار اهمیت فوق العاده‌ای نیاز دارد و لازم است تنبلی را کنار گذاشته و با ایمان به هدف و اتکا بر خداوند تلاش کنند. اما آنچه بیش از دیگر عوامل موثرتر و مهمتر است، ایمان و توکل یعنی اعتماد قلبی و درونی به خداوند است. در این صورت انسان بدون ترس از رها شدن در سختی‌ها و با اعتقاد به اینکه امدادهای غیبی در هر وضعیت پشتیبان او است راهش را ادامه می دهد.
آیت الله امام جزائری در خانواد ای با امکانات اندک و ضعیف بود، از این رو نمی‌توانست امکانات مورد نیاز برای تحصیل خود را به راحتی تهیه کند؛ زیرا تحصیل نابینایان چند برابر افراد عادی هزینه می‌طلبد. وی مجبور بود کار کند و هزینه تحصیل خود را کسب و سپس به تحصیل ادامه دهد. اما مثل بعضی‌ها نگفت کار نیست یا در کاری تبحر ندارد، بلکه در همان رشته خودش یعنی فرهنگ شیعی، در رشته تبلیغ کار کرد و با تلاش فراوان به جایی رسید که سخنرانی‌های جذاب برای عموم داشت و همه او را دعوت می‌کردند.
این نکته که هر نابینا می‌تواند شرایط موجود را به نفع خود مدیریت کند و از این طریق به اشتغال و درآمد برسد، درس سودمندی است که می‌توان از آیت الله امام جزایری آموخت.
انتهای پیام/313/30
