به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی، امروز در مراسم آغاز نهمین دوره دروس مدرسه عالی تفسیر قرآن با ذکر این مطلب که علم تفسیر منحصرا در نزد ائمه(ع) است گفت: این مساله در روایات تصریح شده است ولی متاسفانه این مساله آنگونه که باید و شاید در تحقیقات حوزوی منقح نمی شود.

این استاد  حوزه علمیه بیان کرد: حوزه باید نسبت به تفسیر جلوه و بروز جدیدی پیدا کند و سیاستگذاری‌های اساسی و افق روشنی را ترسیم کند.

رئیس مرکز فقهی آئمه اطهار(ع) افزود: علم تفسیر قرآن در اختیار ائمه طاهرین(ع) است؛ در روایات هم تعبیر به تفسیرالقرآن داریم و هم تعبیر به تاویل از سوی ائمه(ع) و ائمه مصداق راسخون در علم ذکر شده‌اند.

آیت الله فاضل لنکرانی با ذکر این مطلب که قرآن و تفسیر آن بر هفت وجه است که برخی ذکر و برخی نیز ذکر نشده است تصریح کرد: روایتی در پاسخ این پرسش که آیا علم برخی ائمه(ع) از دیگران بیشتر است وجود دارد که امام در پاسخ فرمودند، بله علم برخی بیشتر است، ولی در تفسیر قرآن و بیان حلال و حرام ائمه(ع) به طرز یکسان عالم هستند، ولی در علم به جزئیات و علوم و ... اختلاف بوده است.

این استاد حوزه علمیه عنوان کرد: یک سوال مطرح است که آیا تاویل و تفسیر در روایات دو عنوان است یا یک عنوان؛ به نظر می رسد که یک تعبیر مطرح است و روایات تاویل و تفسیر را در این زمینه یکی گرفته‌اند؛ در روایتی از امام باقر بیان شده است که از ایشان دو سؤال شد و حضرت از همین آیه دو سؤال مختلف را پاسخ داد و فرمود که قرآن بطنی دارد و هر بطن آن نیز بطنی و تفسیر قرآن از عقول عادی مردم بسیار دور است.

وی افزود: از این روایت استفاده می شود که سیاق در قرآن قرینیت ندارد، برخلاف نظر علامه طباطبایی که با هنرمندی تمام دنبال درست کردن سیاق در آیات هستند ؛تاویل و تفسیر در اختیار ائمه(ع) است و بدون ایشان ما چیزی به عنوان تفسیر نمی‌توانیم داشته باشیم، البته این بحث مطرح می شود که تقسیم تفسیر به روایی، عقلانی و انواع دیگر تفاسیر آیا درست است یا نه، زیرا حقیقت تفسیر منحصر به ائمه است.

آیت الله فاضل لنکرانی یادآورشد: این سوال نیز مطرح است که آیاتی را که ما از ائمه مطلبی در مورد آن نداریم چگونه باید با آن تعامل و رفتار کنیم ؛علامه طباطبایی معتقد است که خبر واحد در غیر احکام حجیت ندارد به همین دلیل ایشان ابتدا تفسیر آیه را انجام داده و در نهایت به روایت می‌پردازد که این نظر بر خلاف اصولیون است که خبر واحد را در تاریخ و تفسیر و ... حجیت می‌دانند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه با تاکید بر لزوم تحقیق در این مسئله عنوان کرد: اگر برحسب روایات و آیات تفسیر و تاویل مربوط به ائمه(ع) است در جایی که روایت داریم باید با کمک روایت به سراغ قرآن برویم البته این به معنای آن نیست که هر چه روایت مانند روایت مربوط به وضو و جبیره و ... بیان کرده‌اند تفسیر قرآن است زیرا حکم از ظاهر آیات نیز مستفاد است.

وی با طرح این سؤال که اگر ائمه روایتی در مورد آیه‌ای بیان نکرده‌اند می‌توانیم در آن تدبری داشته باشیم؟ ادامه داد:  برحسب آیات قرآن همه بشر مامور به تعقل و تدبر و تفکر در آیات قرآن هستند البته مراد ترجمه تحت‌اللفظی آیه نیست بنابراین اگر امر به تدبر را در نظر بگیریم تمام چیزی که از غیرمعصومین در برداشت، آیات مطرح می شود اگر طبق قواعدی باشد تحت عنوان تدبر در قرآن قرار می‌گیرد.

استاد حوزه علمیه تاکید کرد: بر این اساس نام بسیاری از کتبی که عنوان تفسیر گرفته است باید بگوییم تدبر در قرآن است زیرا تفسیر مخصوص ائمه(ع) است.

وی با اشاره به مرز میان تدبر و تفسیر و تفسیر به رای بیان کرد: در روایت بیان شده است که هر فردی که قرآن را به رای خود تفسیر کند جایگاهش در دوزخ است ولی در تدبر و تفسیر ثواب هم ذکر شده است.

آیت الله فاضل لنکرانی با بیان اینکه تفسیر در حوزه حرکت خوبی را آغاز کرده و دروس و مراکز تخصصی تفسیری رشد دارند تصریح کرد: مجمع عالی تفسیر باید سیاستگذاری اصلی روند تفسیری را در حوزه انجام دهد و در آینده تفسیر و تدبرها و استادان برجسته تفسیری به جامعه ارایه کند.

وی با بیان اینکه تفاسیر اهل سنت در کنار تفاسیر ما ارزش عالمانه‌ای ندارد تاکید کرد: مجمع باید به صورت هدفمند در باب تفسیر کار کند، لذا طلاب دانش اصول را باید به صورت قوی بیاموزند تا بتوانند از آن کمک بگیرند.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)تاکید کرد: کسی که مبنای قوی اصولی نداشته باشد نمی‌تواند تدبر و تفسیر قرآن داشته باشد و همین عدم تسلط سبب برداشت‌‌های ناصوابی می شود که خطرناک است وگرنه اگر مفسر بداند تمام آنچه در قرآن آمده به عنوان قضایای حقیقیه مطرح است باید برخورد درست‌تری داشته باشد.

استاد حوزه علمیه عنوان کرد: هر آنچه شارع در آیات الاحکام مانند ارث و ... به عنوان قانون بیان کرده است قابل تغییر نیست؛ اما متاسفانه دوری مسئولان و جامعه از قرآن منجر به زمزمه تغییر احکام شده است از این رو در حوزه باید مفسران برجسته ای تربیت شوند که از قرآن به جمیع جهات دفاع کنند و جلوی تفسیر به رای را بگیرند.

آیت الله فاضل لنکرانی یادآورشد: باید جلوی استفاده‌های ذوقی از قرآن گرفته شود متاسفانه گاهی در صدا و سیما هم برخی افراد قرآن را به صورت ذوقی تفسیر می‌کنند.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) با بیان اینکه باید از مرجع بزرگ گذشته مانند آیت‌الله العظمی گلپایگانی تجلیل کرد ادامه داد: مراجع ما همیشه به مسئله تفسیر اهتمام داشته‌اند؛ مرحوم والد ما هم در درس و هم در جلسه خصوصی اشک می‌ریخت و می‌گفت از آرزوهای من این بود که یک دوره تفسیر بنویسم ولی این توفیق را نیافتم البته تفسیر سوره حمد را هم نوشتند اما برای ادامه کار موفق نشدند.

آیت الله فاضل لنکرانی بیان کرد: امام خمینی(ره) وقتی به مباحث آیات الاحکام رسیده است در برخورد با آیات غوغا کرده و در حاشیه مکاسب نیز نکات دقیقی از آیات استنباط شده که در تفاسیر نمی‌بینیم.