به گزارش خبرگزاری«حوزه»، به نقل از دبیرخانه دومین همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی، سید مرتضی موسویان  رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به نخستین همایش سواد رسانه‌ای که سال گذشته برگزار شد، اظهار کرد: سال گذشته چهار نشست تجربه‌نگاری داشتیم که مستندات آن کمک بسیاری به افرادی کرد که می‌خواستند به عرصه تولید محتوای فرهنگی دیجیتال ورود پیدا کنند.

وی با بیان اینکه «ارتباط نزدیکی میان مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال و دبیرخانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات وجود دارد»، گفت: معتقدم که بسیاری از مردم هنوز به حقوق خودشان آگاهی ندارند و نمی‌دانند چطور باید احقاق حق کنند. متاسفانه الان کمتر از ۵۰ درصد از نهادهایی که از لحاظ قانونی امکان انتشار اطلاعات را دارند هنوز در این جریان شرکت نکرده‌اند که امیدواریم در آینده این اتفاق رخ دهد.

موسویان با بیان اینکه «شبکه ملی فرهنگ نیز می‌تواند به فعالیت‌های کسب و کار دیجیتال، کمکم کند»، یادآور شد: امروز شاهدیم که نزدیک به ۲ هزار شغل در زمینه کسب و کارهای دیجیتال ایجاد شده است که میانگین سنی این افراد از ۲۵ سال بیشتر نیست؛ افرادی که برخلاف سن کمی که دارند در قراردادهای بزرگ شرکت می‌کنند.

وی با اشاره به اهداف تعریف شده برای دومین همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی، خاطرنشان کرد: ما وظیفه خود می‌دانیم که سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی را آموزش بدهیم و در این همایش‌ها بتوانیم افراد نخبه، علاقه‌مند و فعال این عرصه را جذب کنیم تا به نمایندگی از مردم، دغدغه‌ها و نیازهای این حوزه را مطرح کنند. نتیجه این فرایند می‌تواند به افزایش سواد رسانه‌ای عموم مردم کمک کند. خوشبختانه قدم‌های زیادی در این راستا برداشته شده است؛ به عنوان مثال طرح پروژه فرهنگ‌یار یکی از این اقدامات به حساب می‌آید که تاکنون حدود ۳۵ هزار نفر به آن پیوسته‌اند.

رئیس مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال تسهیل دریافت مجوز انتشار محتوای فرهنگی دیجیتال برای افزاد حقیقی را یکی دیگر از اقدامات این مرکز برشمرد و گفت: در گذشته دریافت مجوز انتشار محتوای فرهنگی فضای مجازی برای افراد حقیقی چندان کار ساده‌ای نبود، ولی در حال حاضر به سبب تغییراتی که چند سال اخیر در این مرکز صورت گرفته، این فرآیند آسان شده است و هم‌اکنون نزدیک به ۷۰۰ نفر این مجوز را دریافت کرده‌اند.

موسویان با بیان اینکه «ما در کشورمان هنوز کار شبکه‌ای را همانند کار گروهی نمی‌دانیم»، گفت: بسیاری از دانش‌آموخته‌های ما در حوزه نرم‌افزار برای پروژه‌های خارج از کشور کار می‌کنند. باید بدانیم اینکه پروژه‌ای بتواند افراد را از ملیت‌ها و مهارت‌های مختلف را گرد هم جمع کند، نیازمند بلوغی است که ما هنوز در کشورمان به آن دست نیافته‌ایم.

محمدصادق افراسیابی، رییس انجمن سواد رسانه‌ای و دبیر کل دومین همایش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی با موضوع خانواده نیز در سخنانی اظهار کرد: در سال ۹۵ نخستین همایش برگزار شد و ما تأکید داشتیم که نتایج این همایش مستندسازی شوند. در نتیجه نتایج این همایش در سه کتاب «سواد رسانه‌ای و مسئولیت اجتماعی» (دو جلد) و کتاب «تحقیقات برگزیده همایش» منتشر شد.

وی محور اصلی دومین همایش سواد رسانه‌ای را موضوع خانواده برشمرد و اعلام کرد که این همایش از ۱۲ تا ۱۴ آبان‌ ماه با تأکید بر رویکردهای آموزشی، شناختی و تربیتی در دو بخش علمی ـ پژوهشی و تجربی ـ کاربردی برگزار می‌شود.

افراسیابی همچنین با اشاره به برنامه‌های جانبی این همایش کارگاه‌های آموزشی، نشست‌های تجربه‌نگری، میزگردهای علمی و نمایشگاه دستاوردهای حرفه‌ای را از دیگر برنامه‌های دومین همایش سواد رسانه‌ای برشمرد.

رئیس انجمن سواد رسانه‌ای با تأکید بر افزایش اهمیت سواد رسانه‌ای در جامعه اظهار کرد: ما به دنبال این هستیم که هر رویدادی که در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رخ می‌دهد پیوست سواد رسانه‌ای داشته باشد؛ البته در این جریان، معاونت سینمایی نیز ما را همراهی کردند و در جشنواره فیلم فجر امسال پیوست رسانه‌ای داشتند. امیدواریم سایر نهادهای دیگر همانند معاونت مطبوعاتی نیز به این جریان بپیوندند.

وی برگزاری همایش‌های سواد رسانه‌ای را در استان‌های مرکزی، گلستان، خراسان شمالی، سمنان، خوزستان، کرمان و تهران را از دیگر اقدامات این انجمن در راستای ترویج سواد رسانه‌ای برشمرد و با تأکید بر لزوم آموزش سواد رسانه‌ای به مدیران روابط عمومی و مسئولان از برگزاری نشست‌هایی در برخی از استان‌ها خبر داد.

همچنین حسن خجسته، دبیر شورای سیاست‌گذاری همایش و عضو هیات علمی دانشگاه صداوسیما در سخنانی به تفاوت میان شبکه‌های اجتماعی داخلی و خارجی پرداخت و علل عدم استقبال مردم از شبکه‌های پیام رسان داخلی را مورد نقد و بررسی قرار داد.

وی اظهار کرد: طبیعتا افراد انتخاب می‌کنند به سراغ شبکه‌هایی بروند که مزیت بیشتری داشته باشد. ما در ایران دانش رسانه‌های اجتماعی را نداریم و بیشتر درک فنی داریم. باید به این نکته توجه کرد که پس از گذراندن مراحل فنی مرحله درک اجتماعی در طراحی شبکه‌های اجتماعی بسیار حائز اهمیت است. این در حالی است که به مرحله دانش اجتماعی در طراحی شبکه‌های اجتماعی داخلی توجه چندانی نشده است.

خجسته فردگرایی، کاربرمحوری، داشتن محتوا با ویژگی‌های خاص و مبتنی بر تجارت بودن را از ویژگی‌های اصلی شبکه‌های اجتماعی خارجی برشمرد و یادآور شد: این در حالی است که جامعه ما اساسا جمع‌گراست. به عنوان مثال ما به عنوان عضوی در خانواده بسیاری از کارها را که می‌خواستیم انجام ندادیم یا بالعکس، بنابراین جامعه ما نیاز به شبکه‌های اجتماعی جمع‌گرا و کاربرانی با احساس مسئولیت دارد.

این مدیرسابق رادیویی خاطرنشان کرد: محتوا در فضای مجازی به سه طبقه اصلی امور جاری (۹۵ درصد) و در صد کمی اخبار و حوادث و لایه باریکی امور برنامه‌ریزی شده تقسیم می‌شود. در این میان امور جاری نیز خود به سه لایه مهم سرگرمی و حرف‌های سطحی (۹۰ درصد)، درصد کمی امور کاربری و درصدی اطلاعات خاص طبقه‌بندی می‌شود.

خجسته با اشاره به بخش محتوایی طراحی و تولید رسانه‌های اجتماعی داخلی تأکید کرد: ما باید در فضای مجازی رسانه‌ای تولید کنیم که جمع‌گرا باشد، کاربری با احساس مسئولیت داشته باشد، با تغییراتی در سطح محتوا همراه باشد و بتواند از توان تجاری خود نیز استفاده کند. ضعف اساسی ما فهم فلسفه وجود رسانه‌های نوین است که تا آن را درک نکنیم نمی‌توانیم به راه حل درستی نیز در این باره دست پیدا کنیم.

بهاره نصیری، دبیر علمی همایش و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نیز در سخنانی درباره افزایش واژه اطلاعاتی به همایش انجمن سواد رسانه‌ای و موضوع خانواده پرداخت و گفت: این واژه اطلاعات بیشتر معنای مفهومی دارد تا سخت‌افزاری. به طور کلی در آموزش و پرورش بحث سواد رسانه‌ای با وجود برخی از نواقص در حال انجام است و همچنین آموزش عالی نیز در دانشگاه علمی ـ کاربردی رشته‌ای را با این عنوان تصویب کرده است. انجمن‌های سواد رسانه‌ای نیز به این موضوع کمک می‌کنند اما در این میان خانواده‌ها همچنان مغفول واقع شدند.

نصیری افزود: در حال حاضر شکافی میان آموزش‌های رسمی با رویکرد خانواده‌ها وجود دارد که باعث ایجاد تضاد و تناقض در میان کودکان و نوجوانان می‌شود. همین موضوع باعث شد تا ما در دومین همایش سواد رسانه‌ای بحث فرهنگ‌سازی برای والدین را مطرح کنیم.

وی دومین همایش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی را فرصت مناسبی برای تجربیات افراد در این حوزه برشمرد و یادآور شد که مجموع این اطلاعات می‌تواند به بانک اطلاعاتی عظیمی در حوزه سواد رسانه‌ای تبدیل شود.

همچنین سمانه ناظریان، دبیر شورای فرهنگی و اطلاع‌رسانی همایش در سخنانی ضمن درخواست از رسانه‌ها برای افزایش تعامل با انجمن سواد رسانه‌ای در راستای انعکاس اخبار این همایش و انجمن اظهار کرد که این انجمن بدون رسانه‌ها معنایی ندارد.

وی افزود: تمام دنیا با مشکل سواد رسانه‌ای مواجه هستند و به همین خاطر می‌توان با تبادل تجربیات و در ادامه بومی‌سازی آن‌ها براساس معیارهای ایرانی-اسلامی از آن‌ها بهره برد. در همین راستا رایزنی‌هایی با نهادهای مختلف صورت گرفته است که امیدواریم بتوانیم از آن‌ها بهره‌ ببریم.

سیدتقی کمالی، دبیر شورای برنامه‌ریزی و تنظیم فرایندهای همایش نیز در سخنانی نقطه قوت دومین همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی را دانش و برنامه‌ریزی مطالعه شده دانست و یادآور شد: دوره اول این همایش در سطح ملی برگزار شد و در این دوره قرار است در سطح بین‌المللی برگزار شود. می‌توان گفت که روند برگزاری این همایش‌ها با فرایند تکاملی همراه بوده است.

وی با بیان اینکه آگاهی‌بخشی، اعتمادافزایی، بومی‌سازی و سیاست‌گذاری در همایش دوم مورد توجه قرار گرفته است، ادامه داد: البته گستره بین‌المللی بسیار وسیع است و حضور موثر در این عرصه نیازمند زمان است. 

خسرو سلجوقی نیز در سخنانی با اشاره به موضوع خانواده که برای دومین همایش بین‌المللی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی انتخاب شده است، توضیح داد: مناسب‌سازی فضای مجازی برای کودکان (از صفر تا ۱۸ سال) از دغدغه‌های اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محسوب می‌شود. در این راستا برگزاری این همایش با موضوع خانواده یکی از اقداماتی است که در این باره قرار است انجام شود.

سلجوقی ادامه داد: ما باید بتوانیم خانواده‌ها را آگاه کنیم تا بدانند چه میزان اطلاعاتی را باید مصرف کنند. این موضوع باید از سطوح پایین و در سنین مختلف آموزش داده شود. البته آنقدر این فضا امکان ظرفیتی دارد که ما می‌توانیم برای هر فرد آموزشی جداگانه داشته باشیم و در واقع رویکرد اصلی ما این است که به جای آموزش‌های رده‌بندی شده در گروه‌های سنی به سمت آموزش‌های فردی برویم.

وی همچنین با اشاره به تأثیر تنظیم بازار عرضه و تقاضا در افزایش سواد رسانه‌ای اظهار کرد: یکی دیگر از اهداف برگزاری دومین همایش سواد رسانه‌ای تنظیم بازار عرضه و تقاضا است. ما باید نه تنها بازار را از تولیدات داخلی سیراب کنیم بلکه باید مخاطب را نیز به خرید این محصولات ترغیب کنیم. در حال حاضر محتواهای خوبی تولید شده‌اند اما بازار و مشتری آن‌ها را نشناختند. امیدواریم با افتتاح رسمی شبکه ایران کالا این مشکل نیز تا اندازه‌ای برطرف شود.

سلجوقی وجود خلأ‌هایی در حوزه مشاوره و متخصصین عرصه سواد رسانه‌ای را از مشکلات این حوزه برشمرد و یادآور شد که باید هر چه سریع‌تر به این مشکل رسیدگی شود.

وی همچنین با تأکید بر لزوم آموزش سواد رسانه‌ای به کارکنان دولتی خاطر نشان کرد: در بعضی از کشورها کارکنان دولتی هر سال آزمون می‌دهند و اگر نتوانستند نمره مورد نظر را کسب کنند باید بازآموزی شوند. این موضوعی است که در کشور ما درباره آن تعلل شده است و امیدواریم شورای عالی فضای مجازی و سازمان اداری استخدامی به این موضوع رسیدگی کنند.

دومین همایش بین المللی سواد رسانه ای و اطلاعاتی با موضوع خانواده به عنوان نهاد بنیادین اجتماعی با هدف تبیین نقش و جایگاه مهم خانواده در عصر اطلاعات و جامعه شبکه‌ای با تاکید بر رویکردهای آموزشی، شناختی و تربیتی در دو بخش علمی ـ‌ پژوهشی و تجربی ـ کاربردی از ۱۲ تا ۱۴ آبان ماه سال آینده همزمان با روز فرهنگ عمومی برگزار می‌شود.