به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» حجت الاسلام والمسلمین عباس کعبی در مراسم رونمایی از کتاب «ماهیت و الزامات فقه پیشرفت» که در بخش حوزوی بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برگزار شد، اظهار داشت: این کتاب با همکاری مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) و پژوهشگاه فقه نظام به عنوان کار مشترک منتشر شد اما اصل کتاب پایان نامه ای بوده در حوزه فلسفه فقه مربوط به گروه فلسفه.
وی ادامه داد: نویسنده در این کتاب از ابتدا دغدغه فقه پیشرفت را داشته و لذا کتاب موفقی است که می تواند مقدمه و مدخلی باشد برای کلان پروژه فقه پیشرفت.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: سه نوع نگاه به فقه می توانیم داشته باشیم که عبارت اند از فقه تبیین، فقه تطبیقی و فقه نظام.
وی با بیان اینکه فقه تبیینی فقهی است که بیانگر مسائل فرعی فقهی است، تصریح کرد: بعد از پیروزی انقلاب وارد عرصه جدیدی از فقه شدیم که نام آن را فقه تطبیقی می گذاریم که این به معنای فقه خلاف و به معنای تطبیق مسائل حقوقی و مسائل فقه اسلامی نیست.
حجت الاسلام و المسلمین کعبی افزود: مجلس شورای اسلامی قوانینی را تصویب می کند و این قوانین به شورای نگهبان ارجاع داده می شود و فقهای شورای نگهبان در آن جا به استنباط فقهی بر نمی پردازند، بلکه موضوعات تصویب شده مجلس را بر اساس فقه بررسی می کنند و شیوه کار ان ها ماهیت استنباطی ندارد بلکه ماهیت تطبیقی دارد.
وی ادامه داد: ما در این 40 سال، دستاورد خوبی از لحاظ انطباق فقه با مقتضیات زمان بر اساس مصوبات مجلس اسلامی و دیدگاه های فقهای شورای نگهبان داشتیم و داریم، اما این کافی نیست، چون در فقه تطبیقی کار تأسیسی و ایجادی صورت نمی گیرد.
عضوم مجلس خبرگان رهبری گفت: بر این اساس باید منتقل شویم به مرحله دیگری از فقه به نام فقه نظام که این فقه موضوعات و مسائل خود را بر اسساس تحولات اجتماعی مشخص می کند و بر اساس نظامات اسلامی و پایه فلسفه فقه و با نگاه فقه پیشرفت استنباط می کند.
وی عنوان کرد: فقه پیشرفت دارای این پیش فرض است که فقه اسلامی تمدن ساز است و می تواند جوامع را به پیشرفت و توسعه و تمدن برساند.
حجت الاسلام والمسلمین کعبی افزود: اگر بر اساس سیر تاریخی 40 ساله بخواهیم صحبت کنم شاید قانون اساسی جمهوری اسلامی یکی از دستاورد های فقه پیشرفت اهل بیت(علیهم السلام) است و این قانون توسط فقهای بزرگ استنباط شده است.
وی با بیان اینکه قانون اساسی ساخت جامعه بر مدار فقه با نگاه پیشرفت حائز اهمیت است، ابراز داشت: آیا در فقه دستاوردی به نام پیشرفت می توانیم داشته باشیم که پاسخ مثبت است و ادله اربعه از کتاب سنت و عقل و اجماع در وجوب پیشرفت دلالت می کند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه با اشاره به اینکه خدا پیشرفت را از ما مطالبه کرده و باید به این سمت حرکت کنیم، گفت: اگر آیه «هُوَ الَّذِی اَرْ‌سَلَ رَ‌سُولَهُ بِالْهُدَی وَ دِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَ‌هُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَ لَوْ کَرِ‌هَ الْمُشْرِ‌کُونَ» درنظر بگیرید نشان می دهد غلبه بر دین غلبه در همه ابعاد است و بر اساس حق و عدل باید اتفاق افتد و الزامات ایه همان پیشرفت است.
وی افزود: پایه های استنباط فقه پیشرفت سه عنصر است که عبارت اند از: اجتهاد متناسب با مقتضیات زمان، استفاده از علوم و فنون وتجارب پیشرفته بشری و تلاش برای پیشبرد این تجربه ها و قاعده نفی سلطه.
حجت الاسلام والمسلمین کعبی با بیان اینکه این گونه نیست که فقه پیشرفت در تعارض با تجربه های پیشرفته بشر باشد، توضیح داد: فقه اسلامی فقه زنده، فقه متحرک و جریان ساز است.
وی افزود: رسالت این کتاب تبیین ماهیت و الزامات این فقه پیشرفت بر پایه بحث های های فلسفه فقه و اصول فلسفی است؛ لذا این کتاب مدخلی است برای فقه پیشرفت است و این تحقیقات نشان آن است حوزه و پژوهش های ان نیز زنده و بالنده است.
عضو خبرگان رهبری گفت: لازم است تا ساختار، محتوا و نظامات فقه پیشرفت و علوم انسانی مرتبط با فقه پیشرفت مورد بازکاوی و تحقیق قرا بگیرد.
