خبرگزاری «حوزه»، جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت در میان صد‌ها جشنواره مطرح بین‌المللی یکی از معدود جشنواره‌هایی است که با استراتژی ضدامپریالیستی و ضدصهیونیسم برگزار می‌شود.

به طور میانگین در چهار دوره برگزاری این رویداد سینمایی که دیگر به اتفاقی شناخته شده تبدیل شده، سالانه بیش از ۶۰ سینماگر مستقل از کشور‌های مختلف دنیا در آن حضور یافته اند. یعنی دست کم بیش از ۲۴۰ فیلمساز و مستندساز مستقل از پنج قاره. این در حالی است که در کنار این رقم مطابق آمار اعلام شده از سوی جشنواره مقاومت نزدیک به ۳۰۰ مستندساز و سینماگر جوان از کشور‌های منطقه از جمله: سوریه- یمن- بحرین- افغانستان- لبنان- فلسطین و … نیز همزمان با دوره‌های مختلف برگزاری جشنواره با هدف آموزش و کسب تجربه از سینماگران ایرانی و بین‌المللی حضور داشته‌اند. یعنی در مجموع نزدیک به ۶۰۰ سینماگر مستقل در جشنواره حضور پیدا کردند و با این پایگاه فرهنگی و استراتژیک پیوند خورده‌اند.

هر سال جشنواره‌های زیادی با موضوع و رویکرد‌هایی که به طور کلی یا جزئی، قرابت‌هایی با رویکرد در پیش گرفته شده توسط جشنواره فیلم مقاومت دارد برگزار می‌شوند. جشنواره‌هایی با درونمایه‌هایی که موجب گردهم آوردن آثاری با موضوعات فلسطین، اشغالگری، مقاومت و روایت‌های انسانی از رویداد‌های مختلف می‌گردند. اما شواهد نشان می‌دهد که بسیاری از آنها، در عین داشتن قالب و ظاهری که طرفداری از رویکرد مقاومت را به ذهن می‌آورد، نهایتاً به آثاری ضریب می‌دهند که به هیچ وجه با رویکرد مد نظر در مجموعه جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت هم‌خوانی ندارند.

جشنواره‌هایی که نهایت تلاش آنها، بیان روایت‌های مختلفی است که برای مثال، روایت صهیونیست‌ها از موضوع فلسطین را نیز شامل می‌شود. روایت‌هایی که به بهانه آشنا کردن مخاطب با «تمام» واقعیت، ملغمه‌ای از سره و ناسره را به خورد مخاطب می‌دهند. با در نظر گرفتن همه این موارد نیز جشنواره‌هایی که به طور مداوم در این حوزه برگزار می‌شوند، بسیار کم تعدادند و بسیاری از همان تعداد اندک نیز شامل رویداد‌های در مقیاس کوچک شده و بواقع رویداد‌های محلی هستند. همینطور پررنگ‌ترین وجه در بسیاری از آنها، وجه سرگرمی بوده و برگزار کنندگان می‌خواهند در فضایی آرام، برای نمونه، موضوع زندگی مسالمت آمیز فلسطینی‌ها و صهیونیست‌ها را مطرح کرده و زمینه‌ای برای آشنایی مخاطب با مسائل فرهنگی، چون نوع پوشش، موسیقی و غذا‌های فلسطینیان را فراهم آورند. به این موضوع می‌باید تعطیلی گاه و بیگاه این جشنواره‌ها به دلیل نبود منابع ثابت تامین هزینه‌ها یا تغییر در سیاست‌ها (برای نمونه جشنواره بزرگ فیلم الجزیره که دیگر برگزار نشده و از قطر به بالکان منتقل شده است) را نیز اضافه کرد. همینطور هدف اصلی یا جنبی بسیاری از رویداد‌های گفته شده که با ظاهری موجه برگزار می‌گردند، در نقطه مقابل رویکرد مقاومت قرار می‌گیرد.

قابل ذکر است که سالانه بیش از ده هزار جشنواره فیلم با موضوعات و رویکرد‌های مختلف در دنیا برگزار می‌شود و نیازی به گفتن ندارد که سهم جشنواره‌هایی که قرابتی حداقلی به لحاظ رویکرد با رویکرد جشنواره مقاومت را داشته باشند، بسیار اندک است و متاسفانه با تعطیلی جشنواره مقاومت، عملا هیچ جشنواره فیلم مطرح و ساختارمندی در منطقه ما، برای پیگیری این رویکرد وجود نخواهد داشت، پس شکی نیست که جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت عرصه‌ای است که فیلم سازان انقلابی دنیا از طریق آن می‌توانند در جهان بدرخشند. نکته بعد، این رویداد سینمایی که برآمده از سال‌های آغازین دفاع مقدس است قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی انقلاب اسلامی است. قدمت جشنواره فیلم مقاومت به بیش از سه دهه می‌رسد و این جشنواره یکی از جشنواره‌های جریان ساز سینمایی کشورمان به حساب می‌آید.

مهم‌ترین مطلبی که جشنواره مقاومت را از دیگر جشنواره‌های رنگارنگ داخلی و حتی بین‌المللی ممتاز و منحصربفرد می‌سازد رویکرد‌ها و نگاه استراتژیکی است که این حرکت دنبال می‌کند تا جایی که هویتی فراتر از یک فستیوال متداول پیدا کرده و به نهالی بدل شده تناور، رشد یابنده و پویا. یا نهادی جریان‌ساز و حرکت آفرین که نقشی اجتماعی در مقیاس گسترده را پیگیری می‌‌کند و در سال‌های اخیر با جذب سینماگران مستقل دنیا و حمایت از جریان سینمای انقلابی منطقه به یک پایگاه فرهنگی نزدیک شده است.

دست گذاشتن روی حساس‌ترین و ملموس‌ترین موضوعات ملی و بین‌المللی بی واهمه از ملاحظات و مصلحت اندیشی‌های کاسبکارانه سیاسی، فراگیری گستره مفاهیم عام‌تر مقاومت، دعوت و مشارکت فیلمسازان صاحب نام دنیا و منطقه همچون: مایکل مور، الیور استون، نجدت انزور، باسل الخطیب، عماد برناد و ده‌ها سینماگر دیگر- اهتمام ویژه به موضوع شهدای مدافع حرم، نکوهش تروریسم و صهیونیسم، توجه به بیداری اسلامی و مسائل اخلاقی و ارزشی و نقد امپراطوری رسانه‌ای نظام سلطه این جشنواره را واقعی‌تر، به جبهه فرهنگی نظام و انقلاب بدل کرده و با تحرک و روحیه فعالی که در ساختار و محتوای آن دیده می‌شود پا به پای میادین و سنگر‌ها به پایگاه فرهنگی جبهه مقاومت شبیه شده است.

در دنیایی که در جشنواره‌های مختلف بین‌المللی جایی برای فیلمسازان ارزشی- انقلابی و مستقل نیست جشنواره مقاومت می‌تواند تریبونی برای معرفی و دیده شدن آثار این دسته از فیلمسازان باشد تا به واسطه آن سینماگران دیگر هم تشویق شوند تا به این سمت روی آورند و مجالی شود برای فیلمسازانی که در حوزه مقاومت فعالیت می‌کنند و در سایر جشنواره‌ها که سیاست‌گذاری‌های خاص خود را دارند به آن‌ها فرصت هنرنمایی داده نمی‌شود.

وقتی کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی دنیا در پوشش توسعه صنعت سرگرمی سازی پیچیده‌ترین انتظارات سیاسی و امنیتی غرب را تأمین می‌سازند و بسترساز و پیاده نظام تفکر استعماری هستند و وقتی فستیوال‌های پرهیاهو و پر زرق و برق در صدد سوددهی رندانه گرایشات سینمایی به سمت اندیشه جهانی سازی و امحای هویت‌های ملی ملت‌های مستقل حرکت می‌کنند جایگاه و رسالت جشنواره‌ای مانند مقاومت سخت و سنگین‌تر می‌شود؛ و بی‌دلیل نیست که از قلب آمریکا و اروپا هم فیلمسازان مستقل آثارشان را از مسیر فراخوان‌ها به این جشنواره ارسال می‌کنند. تقویت جشنواره فیلم مقاومت و استمرار آن باعث می‌شود خیلی از فیلم سازان مستقل و ضد استعمار در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین که جایی در جشنواره‌های بین المللی غرب ندارند به این جشنواره بیایند و به پایگاهی برای تبادل نظر و اندیشه این فیلمسازان مستقل تبدیل شود.

اخیراً یکی از سیاسیون در همین رابطه تعبیری جالبی به کار برده است به این مضمون؛ اگر ما پنجره‌ای رو به جهان باز نکنیم دیگران این پنجره را باز می‌کنند مثل این کاری که تا به امروز انجام داده اند. آن‌ها از طریق «کن» و «اسکار» ارزش‌های خودشان را به کشور‌های جهان سوم و ایران تحمیل می‌کنند ما هم باید انسان‌های آزاده و مستقل را پیدا کنیم و تریبونی برای آن‌ها شویم. پس جشنواره مقاومت می‌تواند همان تریبون و همان پنجره‌ای به جهان خارج باشد از دریچه سینما.

داود کنشلو