خبرگزاری «حوزه» - در آستانه چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، در گفت و گو با خانم دکتر خدیجه جلالی، مدیر مجتمع آموزش علوم اسلامی کوثر به نقش زنان در انقلاب اسلامی و جایگاه کنونی آنان در جامعه پرداخته است.
متن این گفتگو را در ادامه می خوانید:
* ماهیت حضور زنان در دوران پیش از انقلاب را چگونه ارزیابی می کنید؟
ابتدا بهتر است تاریخچه ای از جایگاه زنان قبل از اسلام بگوییم تا وارد بحث بشویم. براساس شواهد تاریخی زن قبل از اسلام در محرومیت و انزوای فرهنگی و اجتماعی بوده است. اسلام برای شخصیت زن جایگاه برابری با مرد ایجاد کرد و با توجه به روحیه و اقتضائات مخصوص به زنان به آن ارزش والایی بخشید. البته برابری زن و مرد با مسئله حقوق و تکالیف و جایگاه اجتماعی متفاوت است.
با آمدن اسلام، تعصبی که میان مردم بود کم کم از میان رفت. همین تعصب قبل از انقلاب اسلامی نیز در میان جامعه رواج داشت و هر فعالیتی که زنان در سطح جامعه انجام می دادند به آن ها به عنوان یک کالای جنسی توجه می شد و چیزی بیشتر از آن نبود اما پس از انقلاب زیر سایه عنایات امام خمینی و توجه ایشان به جایگاه اجتماعی و فرهنگی زنان تحولات عمیقی اتفاق افتاد. نگاه اسلامی و منطقی رهبران دینی به جامعه زنان در طول این سالیان به خصوص نگاه و اندیشه امام خمینی و مقام معظم رهبری بسیار اثرگذار بوده است و باعث شده زنان بتوانند در حوزه های متفاوت رهبری توانمند باشند.
* نگاه امام خمینی به زنان در مسیر رشد وتعالی جامعه را چگونه می بینید؟
حضرت امام جمله ای در این زمینه دارند و می فرمایند؛ بانوان ثابت کرده اند که می توانند پیشاپیش نهضت حرکت کنند و نقش مهمی را ایفا کنند و برای آتیه کشور ما پشتوانه قوی هستند.
این جایگاه رهبری زنان را در دوران انقلاب و جنگ شاهد بودیم و در کنار آن هویت جدیدی برایشان ایجاد شد. همین تغییر باعث تشکیل الگویی برای هویت دهی به زنان شد.
امام خمینی باز صحبتی در این خصوص دارند که اگر این انقلاب هیچ دستاوردی هم نداشته باشد اما همین که این تحول روحی در زنان ایجاد شده است، کفایت می کند.
* در عرصه های بین المللی بازتاب حضور زنان انقلابی را چگونه ارزیابی می کنید؟
امروزه در عرصه های متفاوت بین المللی مانند عرصه های علمی، ورزشی، پژوهشی و هنری؛ زنان ایرانی بسیار موفق عمل کرده اند و راه برای رشد و دستیابی به اهداف شان فراهم شده است. همچنین دیگر زنان خودشان برای رسیدن به حقوق خود در سطح ملی و بین المللی اقدام می کنند تا تعریف جدیدی از خود ارائه بدهند.
مقام معظم رهبری نکته های مهمی در این زمینه دارند برای مثال یکی از دستاورد های انقلاب؛ حضور بانوان فرهیخته و نخبه علمی و اجتماعی و پرورش زنان صاحب نظر در حساس ترین مسائل جامعه است.
* آیا پس از پیروزی انقلاب زنان توانستند به اهداف و حقوق خود دست پیدا کنند و مشکلات آنان حل شد؟
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، زنان در دوران جنگ نقش بسیار کلیدی داشتند. با کمک هایی که در پشت جبهه و حتی خود جبهه های جنگ انجام دادند و نقش یک حامی قوی را برای همسران و پسران خود داشتند. پس از دوران جنگ نیز حضور تشکیلاتی که زنان انقلابی در بسیج و جهاد سازندگی داشتند و حضور موثرشان در اردوهای جهادی و فعالیت های مداوم آن ها که گاهی نیز به چشم نمی آید.
این مسئله که آیا تمامی مشکلات رفع شده است یا خیر را نمی توان به صورت قطعی پاسخ داد. به صورت طبیعی همیشه مشکلات متعددی در سطح کشور وجود داشته و به فراخور زمان مسائل دیگری نیز مطرح می شود اما همان طور که گفته شد این تحول روحی که در زنان ایجاد شد خود عاملی است که می تواند زمینه ساز بهبود وضعیت زنان در کشور باشد. هم چنین پس از انقلاب دیدگاه های فمنیستی نیز عرصه ظهور و بروز را داشته اند و حتی میتوان گفت که گاه زیاده خواهی و نظردهی در مورد جایگاه اجتماعی زنان، خود نشانه پویایی و خودآگاهی بانوان نسبت به خودشان است.
امروزه بانوان از امنیت بالایی در جمهوری اسلامی برخوردارند و حتی با وجود حجاب که عده ای فکر می کنند که حجاب مانع بسیاری از فعالیت ها می شود اما زنان با حفظ آن ثابت کرده اند که می توانند در بسیاری از عرصه ها صاحب نظر و الگو باشند و آن نگاه و فهم غلط به زنان را نیز تغییر دادند نگاهی که صرفا ذی نفع بودن مردان را نشان می داد.
* با ادامه روند توسعه و مشارکت زنان در اجتماع در آینده چه تصوری از حضور زنان می توانیم داشته باشیم؟
همان طور که شاهد هستیم روز به روز حضور اجتماعی زنان در جامعه بیشتر و عمیق تر خواهد شد مانند بالا رفتن تعداد بانوان شاعره، محقق، هنرمند و... البته در طول این سالیان با توجه به توطئه و کارشکنی های دشمنان همچنان عنصر خانواده در جامعه اسلامی با قوت پابرجاست و زنان انقلابی با توجه به روحیات و حقوق و تکالیف مخصوص به خود هم در عرصه جامعه موفق عمل کرده اند و هم به عنوان همسر و مادر توانسته اند اساس و محیط خانواده را حفظ کنند.
بحث اشتغال که مسئله مهمی برای بانوان امروزی است و مقام معظم رهبری نیز در این زمینه نگاه خیرخواهانه ای دارند و می فرمایند که بحث تحصیل و اشتغال برای بانوان که برنامه ریزی می شود باید با خصوصیات روحی و حفظ مَحرم و نامحرمی متناسب باشد و هم چنین به کار زن در خانه ارزش گذاری شود و خانه داری و همسری و مادری امری ننگ شمرده نشود.
خبرنگار: فاطمه اسماعیلی
