به گزارش خبرگزاری حوزه، مجموعه درآمد یک طلبه، اگر تنها به درس و تبلیغ و پژوهش بپردازد، مخارج زندگی در سطح متوسط و عادی در جامعه را کفاف نمی‌دهد. از این رو برنامه‌ای در مرکز خدمات حوزه‌های علمیه در حال اجرا است که خانواده‌های طلاب را با برخی مهارت‌های درآمدزا که در شأن خانواده روحانیت هم باشد، آشنا کند. این مهارت‌ها حتی اگر درآمدی هم برای خانواده نداشته باشد، دست کم هزینه خانوار را کم می‌کند. مهارت‌های فنی همچون خیاطی، چرم دوزی، فناوری، عرصه‌های فرهنگی و مانند آن، زمینه اشتغال خانواده طلاب را فراهم می‌کند.
برای آشنایی با فعالیت‌های مرکز خدمات در این زمینه گفت و گویی با حجت الاسلام و المسلمین علائیان مدیر کل معیشت و توانمندسازی مرکز خدمات انجام داده‌ایم:
در ابتدا بفرمایید هدف از راه‌اندازی اداره کل معیشت و توانمندسازی در مرکز خدمات چه بود؟
همانطور که استحضار دارید در سنوات قبل در مرکز خدمات، معاونت «خدمات رسانی» وجود داشت. در سال‌های اخیر با توجه به شرایط اقتصادی کشور و تغییر و تحولاتی که در رویکرد مرکز خدمات و در حوزه خانواده پیش آمد، لازم بود یک معاونت مجزا هم در امور فرهنگی و خانواده دیده شود؛ لذا با تدبیری که همکاران در معاونت برنامه‌ریزی داشتند، در مرحله اول معاونت خانواده و امور فرهنگی ایجاد گردید و بخش رفاهی از این معاونت جدا شد. از سوی دیگر با توجه به مشکلات معیشتی طلاب، بنا شد بخش دیگری از مأموریت‌های این معاونت در حوزه معیشت شکل بگیرد؛ لذا اداره کلی با عنوان اداره کل معیشت و توانمندسازی راه‌اندازی شد و در آن علاوه بر مسائل پیشین، بحث توانمندسازی خانواده طلاب هم در دستور کار قرار گرفت.
- برنامه‌های این اداره کل چیست؟
عمده فعالیت این اداره کل خصوصاً از نیمه دوم ۹۷ به بعد در حوزه توانمندسازی خانواده بوده است. بخشی از کار هم به فروشگاه مربوط است. در گذشته یک فروشگاه فیزیکی در قم بود و بعدها البته در تهران، اصفهان و مشهد هم دنبال شد؛ اما با توجه به اینکه طلبه‌ها در اقصی نقاط کشور به تأمین کالاها و وسایل ضروری زندگی نیاز جدی داشتند، فروشگاه را در قالب فروشگاه مجازی پیگیری کردیم و الآن این فروشگاه مجازی در سراسر کشور در دسترس همه طلبه‌ها است.
- به توانمندسازی و تولید کالا اشاره داشتید. بیشتر توضیح بدهید.
موضوع توانمندسازی خانواده برای بزرگ‌ترهای ما بیشتر ملموس است. قبل از انقلاب در خانواده‌ها مرسوم بود که خانم خانه کارهایی را در منزل انجام می‌داد که هم کمک خرجی برای خانواده بود، هم سطح هزینه‌های خانوار را پایین می‌آورد. مثلاً خانم‌ها خودشان خیاطی می‌کردند، لباس‌های بچه‌ها و خانواده را می‌دوختند یا قالیبافی می‌کردند، یا صنایع‌دستی تولید می‌کردند. خود طلبه‌ها هم همین طور. علمای بزرگ ما در کنار تبلیغ و تدریس، به اشتغال نه تنها برای درآمد که به عنوان امر مطلوب شارع، توجه می‌کردند. در تاریخ داریم که وجود نازنین امام صادق یا امام باقر علیهما السلام با این که نیاز مالی نداشتند و سطح زندگی این دو امام بزرگوار از دیگر ائمه بالاتر بوده، ولی باز می‌بینید در باغ، بیل دست می‌گیرند، کار کشاورزی انجام می‌دهند. چون نفس کار کردن مطلوب است و این سیره علمای ما هم بوده است. بعد از انقلاب شرایط و برنامه‌هایی پیش آمد که ما کم‌کم از این مهم فاصله گرفتیم و عملاً خود طلبه کاملاً از این امر، منفک شد و خانواده طلبه هم به همین شکل. در این سال‌های اخیر مقام معظم رهبری که بحث اقتصاد مقاومتی را مطرح فرمودند و جامعه را به رونق تولید داخلی و استفاده از ظرفیت‌ها توجه دادند، ما این سؤال را از خود کردیم که نقش ما در این شعار سالی که مقام معظم رهبری مطرح می‌کنند، چیست؟ امسال که سال رونق تولید است تا پایان سال چه کاری باید انجام دهیم؟
خانواده حوزه، در پایان سال به عنوان یک جامعه الگو باید بگوید در سال اقتصاد مقاومتی، برای تحقق این شعار واقعاً چه کاری کرده است؟ به هر حال نگاه مردم همچنان به روحانیت است و ما در این عرصه باید پیشگام باشیم.
الحمدلله از وقتی مرکز به این امر ورود کرد شاهد بودیم خیلی از طلبه‌ها و خانواده‌های آنها با توجه به فرمایش مقام معظم رهبری از قبل آتش به اختیار شروع کرده‌اند و کارهای خیلی خوبی هم در کشور انجام شده که بعضاً هم صدا و سیما از نوع سبک زندگی طلبه‌ها و کارهایی که در مناطق روستایی و شهری انجام می‌دهند، مصاحبه‌هایی گرفته و مستندهایی را پخش کرده است. ما هم با این نگاه وارد عرصه رونق تولید شده‌ایم و امسال با تشکیل قرارگاه جهادی حضرت خدیجه (سلام الله علیها) به عرصه تولید ورود کردیم. این نام‌گذاری به چند دلیل انجام شد. یکی اینکه حضرت خدیجه یک خانم اهل اقتصاد و از تجّار معروف و موفق مکه بودند. نکته دوم اینکه بخش قابل توجهی از موفقیت پیامبر صلی الله علیه و آله، مدیون ثروت و ایثار حضرت خدیجه (سلام الله علیها) بود و نکته مهم تر اینکه ایشان همسر پیامبر بودند و جامعه هدف ما هم در این طرح، خانواده طلبه‌ها هستند. اشاره‌ای هم بکنیم به مظلومیت حضرت خدیجه به عنوان ام‌المؤمنین که ما نتوانستیم حق ایشان را ادا کنیم، لذا نام مبارک ایشان را تبرکاً و تیمناً روی قرارگاه جهادی گذاشتیم تا از کارهای اداری فراتر باشیم و بتوانیم از همه ظرفیت‌ها در قرارگاه استفاده -کنیم.
- حالا چرا قرارگاه؟ مگر نباید نهاد مشخصی در مرکز خدمات، برای پیگیری امور معیشتی و توانمندسازی وجود داشته باشد؟
ما این را از فرمایش مقام معظم رهبری الهام گرفتیم! ایشان در دیدار با مسئولین کشوری به ایجاد قرارگاه اشاره کردند. ما هم روی همین فرمایش مقام معظم رهبری تمرکز کردیم. ایشان فرمودند قرارگاه، مرکز فکر و عمل است؛ یعنی اینکه: ۱- از دستگاه‌های مختلف بهره می‌گیرد برای اجرای آن هدفی که ترسیم شده، ۲ - مرکز فکر است و باید فکر کند. ۳ - مرکز عمل است. یعنی باید دستور داده شود، پیگیری شود و مهم‌تر اینکه نتایج کار دیده شود. بر این مبنا بود که ما بحث قرارگاه جهادی را مطرح کردیم و مبنای کار جهادی هم مشخص است.
- قرارگاه یک اسم جدید است برای پیگیری برنامه‌های سابق یا اینکه برنامه مشخص، متفاوت و جدیدی را در دستور کار دارید؟
در ابتدای سال برنامه‌ای را آماده کردیم و مطالعاتی انجام دادیم. بخشی از مطالعه ما به داشته‌ها و مشاهده‌های میدانی مربوط بود. اسناد مختلفی را در زمینه رونق تولید، تولید و اشتغال مطالعه کردیم. آنچه در کشور تدوین شده بود و آنچه در مرکز خدمات از اسناد بالادستی بود مطالعه شد. مصاحبه‌هایی هم خود دوستان زحمت کشیدند گرفتند. از سایت‌ها و برنامه‌های صدا و سیما هم استفاده کردیم و در نهایت یک برنامه عملیاتی در حوزه قرارگاه حضرت خدیجه برنامه‌ریزی کردیم. رویکرد مرکز خدمات در این قرارگاه، برنامه‌ریزی، نظارت، هدایت‌گری، تسهیل گری و حمایت گری است. ما به هیچ عنوان نمی‌خواهیم تصدی‌گری کنیم. یعنی نمی‌خواهیم کار به جایی برسد که اگر خانواده طلبه در عرصه‌ای ورود کرد، به ما تکیه بدهد و اگر مرکز خود را کنار کشید، آن خانواده زمین بخورد. او باید بتواند روی پای خودش بایستد و مرکز خدمات نیز در نقش خود حمایت کند.
- جامعه هدف قرارگاه چه کسانی هستند؟
عمده توجه و تمرکز مرکز خدمات در قرارگاه جهادی حضرت خدیجه، خانواده طلبه است. خود آقایان طلبه شئونشان مشخص است: تحصیل، تدریس، تبلیغ، تحقیق و پژوهش. الحمدلله مرکز مدیریت حوزه درباره اشتغال طلاب، یک سند بسیار خوب و جامعی را نوشته‌اند و شئونی که یک طلبه می‌تواند در آن مشغول به کار شود، درج شده است. البته به این معنا نیست که ما این جامعه هدف را کنار گذاشته باشیم! به هر حال طلبه‌ها مشغول تبلیغ در روستاها و نواحی کوچکی هستند که بخش عمده‌ای از تولید را در کشور بر عهده دارند. ما خودمان را موظف می دانیم که این قشر از طلاب را با هماهنگی همکاران خود در سازمان تبلیغات که متولی روحانیان مستقر هستند و معاونت تبلیغ که طرح هجرت را تمشیت می‌کنند و همکارانمان در قرارگاه آبادانی و پیشرفت، حمایت کنیم. همه این هدف را دنبال می‌کنیم که وقتی طلبه‌ای به روستایی رفته و نقش امامت آنجا را بر عهده می‌گیرد علاوه بر هدایت‌های معنوی، رسیدگی به امور عبادی مردم را به عهده بگیرد. همچنین در کنارش مردم را در عرصه تولید تشویق و راهنمایی کند و بین دستگاه‌های دولتی و روستا و بخش‌های شهرستان رابط شود تا بتواند این نقش را خوب ایفا کند و آموزش‌های لازم را بدهد و ما شاهد مهاجرت معکوس از شهرها به روستاها باشیم.
همانطور که ائمه علیهم‌السلام در حوزه اقتصاد و خانواده ورود داشتند طلبه باید در همه بخش‌ها امام آن منطقه باشد، نه صرفاً سه وعده نماز بخواند و تمام! ما باید طلبه را از این حالت خارج کنیم. در این زمینه تجربیات خیلی خوبی وجود دارد، مطالعات خوبی شده و ما این تجربه را در چندین روستا داشتیم و الآن مهاجرت معکوس در آنها اتفاق افتاده و تولید و درآمد داشته‌اند. حتی مردم مؤسسات خیریه‌ای راه‌اندازی کرده‌اند و به امور خیر هم می‌رسند. به نظرم این یکی از بخش‌های مهم کار است گرچه معتقد نیستیم که طلبه از شئون اصلی خودش خارج شود.
- پس شما برای سه دسته از جامعه هدف، برنامه دارید. خود طلبه، همسر طلبه و فرزندان طلبه. در مجموع برای اشتغال‌زایی طلاب چه فکری کرده‌اید؟
قرار نیست ما برای خود طلبه در حوزه اشتغال کاری انجام بدهیم. مرکز خدمات در این زمینه با مرکز مدیریت حوزه همکاری می‌کند البته در شئونی که خود طلبه دارد مثل مربی مهدهای قرآن و کودک، معلمی، حوزه‌های عقیدتی سیاسی و دانشگاه‌ها و نیازهایی که در بخش‌های مختلف به روحانی وجود دارد. نگاه مرکز خدمات بیشتر به مبلغین است تا با همکاری چند نهاد دیگر، نقش هدایتی روحانیت را در رونق تولید، تقویت کند. درصدد هستیم وقتی طلبه برای دوره‌های آموزشی به قم می‌آید یا در مراکز استانی تجمعی هست، آموزش‌هایی را در همین راستا و در کنار دیگر تخصص‌ها و مهارت‌های تبلیغی ببیند تا مجهز باشد و بتواند در این حوزه ورود صحیح و درستی داشته باشد.
- برنامه‌ریزی شما برای همسر طلاب در این زمینه چیست؟
به هر حال خانه در اختیار همسر طلبه است. ما هزینه‌هایی در زندگی داریم؛ فرض بفرمایید فرزند این خانواده می‌خواهد به مدرسه برود و احتیاجاتی دارد، تهیه برخی از ملزومات زندگی هم هزینه دارد. بنا بر این ما در این بخش، دو حرکت مهم را مد نظر داریم: ۱- مدیریت اقتصاد خانواده ۲- ایجاد و توسعه مشاغل خانگی.
موضوع اقتصاد خانواده را تحت عنوان مدیریت هزینه‌های زندگی مطرح می‌کنیم. خانواده طلبه با آموزش‌های مختلف اساتید مجرب، می‌تواند هزینه‌های زندگی را تا حد زیادی پایین بیاورد. مثلاً در حوزه انرژی، استفاده از برق بین ساعت ۱۲ شب تا ۷ صبح به طور تقریبی تا حدود یک دهم برابر می‌تواند هزینه را کاهش بدهد. این را خیلی از خانواده‌ها نمی‌دانند. ماشین لباسشویی یا اتو که مصرف بالایی دارند را ساعت هشت و نیم شب که اوج مصرف است، استفاده می‌کنند و چند برابر هزینه، بار زندگی می‌شود. اگر این کارها را بعد از نماز صبح انجام بدهند، هزینه‌های زندگی بهتر مدیریت می‌شود. مثال دیگر آشنایی با شگردهای تخفیف فروشگاهی است. مثلاً یک فروشگاه کالایی را با ۲۰ درصد تخفیف می‌فروشد در حالی که ۴۰ درصد این کالا شیشه و آب است و تنها ۶۰ درصد آن، محصول اصلی است و به راحتی می‌شود این محصول را در خانه با هزینه ای بسیار پایین‌تر تولید کرد. در گذشته خانواده‌ها این کارها را انجام می‌دادند، ولی متأسفانه الآن حتی در روستاها به جای استفاده از محصولات ارگانیک ماست محلی، پنیر محلی و تخم مرغ، کالاها را از فروشگاه روستا تهیه می‌کنند! یعنی در محل تولید اصلی این محصولات ما گرفتار خرید محصولات کارخانجات هستیم. لذا مدیریت هزینه زندگی بخش مهمی از مباحث خانواده طلبه و همسر طلبه است.
در حوزه مشاغل خانگی هم ما از میان شغل‌های مختلفی که در کشور از سوی وزارت تعاون و رفاه و امور اجتماعی یا کمیته امداد احصا شده، در گام نخست حدود ۷۰ شغل خانگی را احصا کردیم که با شأن و منزلت خانواده طلبه، سازگار هستند. فهرست این مشاغل را به استان‌ها ابلاغ کردیم و هر استان با توجه به شرایط جغرافیایی و اقلیمی و بر اساس آمایش منطقه‌ای، ممکن است ۱۰ تا ۳۰ شغل را بر پایه شاخص‌ها، مناسب ارزیابی نموده و حمایت‌های لازم را پیگیری کند.
- برای آموزش خانواده طلاب، با نهادهای دیگر مانند فنی و حرفه‌ای هم همکاری دارید یا مستقل عمل می‌کنید؟
ایجاد قرارگاه برای استفاده از ظرفیت‌های موجود بود و نیازی نبود ما خودمان در حوزه آموزش، فعالیتی را شروع کنیم. ظرفیت‌های بسیار خوبی الآن در کشور وجود دارد. مثلاً در حوزه فنی و حرفه‌ای از کلاس‌های این سازمان استفاده می‌کنیم تا جایی که امروز خیلی از مهارت آموزان خودشان مربی فنی و حرفه‌ای شده‌اند. یعنی خانمی که رفته آموزش خیاطی دیده و همه مراحل را طی کرده، دوره مربی‌گری را هم گذرانده و مجوز مربی‌گری خیاطی در فنی و حرفه‌ای دارد در همین سازمان مشغول به فعالیت می‌شود که خود تولید شغل است. آموزش‌های مجازی هم امروزه ابزار مهمی است که از آن بهره می‌بریم. البته این را هم عرض کنم که ما به صرف این که یک نفر برود آموزش ببیند اکتفا نمی‌کنیم؛ بر اساس همان سیاست، حمایت و هدایت و تسهیل گری مسیر را کنار هم جلو می‌بریم. یعنی تا فرد به یک شغل پایدار خانگی و درآمد نرسد او را رها نمی‌کنیم. برای مرکز خدمات مهم است که این آموزش، عملیاتی بشود. الآن در کشور شرایط خوبی در حوزه‌های تسهیلات برای بحث مشاغل خانگی داریم. البته هر شغل خانگی هم لزوماً به تسهیلات نیاز ندارد.
- در خبرها گاهی می‌خوانیم که در فلان استان، قرارگاه راه‌اندازی شد. دقیقاً این قرارگاه‌های استانی چه وظیفه‌ای دارند؟
عرض کردم ما با هدف تصحیح نگرش خانواده‌ها در حوزه اقتصاد زندگی و هزینه‌کرد بهینه و رسیدن به درآمد و مدیریت آن، به این عرصه ورود کردیم. قرارگاه مرکزی در ستاد است و قرارگاه‌های عملیاتی در مراکز استانی تعریف شده که یک شورای مشورتی دارد و مسئولان استانی و شهری در آن عضو هستند و همان طور که برای سایر اقشار و اصناف آن منطقه تدبیر می‌کنند، بخش ویژه‌ای را با هدف الگوسازی از میان خانواده طلاب، حمایت می‌کنند. بعد از این که قرارگاه در استان شکل گرفت وارد بخش‌های انگیزشی می‌شویم. ابتدا این انگیزه باید در خانواده طلبه ایجاد بشود. سپس آمایش مشاغل خانگی منطقه هم در آن شورا انجام می‌شود. مشاغلی که مورد نیاز استان است و قابلیت تولید و عرضه دارد و مطابق شأن خانواده است، احصا می‌شود و خانواده‌ها در قالب کانون و هسته، مدیریت می‌شوند. کانون‌ها در قرارگاه جهادی، جغرافیا محور هستند. مثلاً در پردیسان قم که بیشتر خانواده‌های طلبه حضور دارند یا در شهرک مهدیه، کانون‌های ما شکل می‌گیرد. هسته‌ها هم مشاغل محور هستند مانند هسته خیاطی، هسته صنایع دستی، هسته ویراستاری و هسته داستان نویسی. انواع و اقسام مشاغل در یک استان تحت عنوان هسته تعریف می‌شود و می‌تواند بین ۷ تا ۳۰ نفر عضو داشته باشد.
- این کانون‌ها و هسته‌ها چگونه تشکیل می‌شوند و چه کاربردی دارند؟
خانواده‌های طلبه که وارد قرارگاه جهادی می‌شوند در رشته‌ای که علاقه دارند، عضو هسته می‌شوند. هسته‌های شغلی هم ذیل کانون‌های جغرافیایی فعالیت می‌کنند. در هر کانون یک راهبر داریم که فردی است جهادی و دارای اطلاعات و اشراف کافی به منطقه و خانواده طلاب و مشاغل. این راهبر شبکه‌ای را که از مجموع هسته‌ها در قالب یک کانون ایجاد کرده مدیریت می‌کند. خانواده طلبه در رشته مورد علاقه خود دوره‌های آموزشی مقدماتی، تکمیلی و آموزش مکمل را می‌گذراند. مثلاً اگر فرد در هسته خیاطی، آموزش مقدماتی نازک دوزی دیده، در دوره تکمیلی ژورنال شرکت می‌کند و بعد وارد آموزش مکمل در حوزه بازار و خرید و فروش، بازاریابی، آشنایی با ظرفیت‌ها و نیازها و مباحث مالیاتی و ... می‌شود. این هسته‌ها هم‌افزایی هم دارند. یعنی یک نفر در هسته خیاطی ممکن است برش، یک نفر دوخت، یک نفر بسته بندی و یک نفر امور بازار را انجام بدهد. کانون‌ها هم در کشور به صورت یک شبکه به هم پیوسته دیده شده‌اند. الآن کانون‌های ما در مشهد با کانون در همدان ارتباط دارند و ممکن است محصولی که در همدان تولید می‌شود در مشهد عرضه گردد. کار دیگر قرارگاه، جمع‌آوری بانک‌های اطلاعاتی از کارآموزان، مربیان، کارآفرینان و اساتیدی است که الآن مشغول به فعالیت در این عرصه هستند. قرارگاه از ظرفیت های درون استانی و برون استانی استفاده و فعالیت‌های زنجیره‌ای را دنبال می‌کند.
ـ می‌شود گفت بعد از ایجاد انگیزه و آموزش و تولید، مهم‌ترین کار، عرضه محصولات است. در این باره چه تمهیداتی اندیشیده شده؟
در استان‌ها نمایشگاه‌های فصلی و مناسبتی برگزار می‌شود. مثلاً در ایام دهه فجر نمایشگاهی از تولیدات خانواده طلاب برگزار می‌شود. در اکثر استان‌ها این نمایشگاه‌ها برگزار شده است و یا در حال برگزاری است. استقبال از این نمایشگاه‌ها بسیار خوب بوده است و وقتی مردم تولیدات خانواده طلاب را مشاهده می‌کنند انگیزه‌ای برای آنها ایجاد می‌شود و الگو می‌گیرند چون برای آنها جالب توجه است که خانواده‌های طلبه در این عرصه‌ها این اندازه موفق عمل کرده‌اند.
ـ جدا از توصیفاتی که از این کار داشتید گزارشی دارید که مشخص شود چه برنامه‌هایی تاکنون عملیاتی شده و چه برنامه‌هایی برای آینده در دستور کار دارید؟
بله! گام نخست قرارگاه را تا شهریور ۹۹ تدوین کرده‌ایم. بخش اول گام نخست از شهریور ۹۸ تا آذر ۹۸ بود که این مرحله با موفقیت به پایان رسید. در این مرحله ۷۰ کانون در کشور با ۲۱۷ هسته و حدود ۷۰۰ نفر عضو ثبت شده است. دوره‌های مختلفی در حوزه‌های رایانه، تولید سنگ‌های قیمتی، چرم‌دوزی، بافندگی، رشته‌های خیاطی، صنایع دستی، فیلمنامه‌نویسی و تدوین، ترجمه و ویراستاری برگزار شده است. این را هم باید عرض کنم که بعضی از استان‌ها سریع‌تر عمل کردند و در این ۳ ماهه رشد خوبی داشتند. همچنین دوره‌های تربیت مربی مهدهای قرآن و مهدهای کودک و دوره مهارتی تربیت مربی در کشور برگزار شده است. جالب است بدانید که در این ۳ ماه حدود ۵۰۰ مربی مهارتی و معارفی در کشور آموزش دیده‌اند و در برخی از استان‌ها موفق شدند مراکزی تأسیس و از خانواده طلبه‌ها به کارگیری کنند. همچنین در حدود ۶۰۰ نفر خانواده خود اشتغال از همان آتش به اختیارها که عرض کردم، در کشور شناسایی کردیم. حدود ۱۰۰ نفر کارآفرین هم شناسایی شده‌اند. در این سه ماه ۳۳ نشست مدیریت هزینه در استان‌ها برگزار شده است و حدود ۳۸۰۰ نفر در این دوره‌ها شرکت کردند و آموزش‌های لازم را دیدند. ۲۷ نمایشگاه در کشور برپا شد که بخشی در هفته کارآفرینی اتفاق افتاد. حدود ۲۰۰ نفر هم موفق شدند تسهیلات مشاغل خانگی بگیرند.
- در دوره دوم چه برنامه‌ای دارید و تا چه زمانی است؟
بخش دوم را از ۱۵ دی ۹۸ تا پایان ۱۵ اردیبهشت ۹۹ دیده‌ایم؛ یعنی با توجه به تعطیلات نوروز و دهه فجر و ایام فاطمیه، این بخش را ۴ ماهه طراحی کردیم و امیدواریم ان شاءالله در پایان جدول زمان‌بندی شده، شاهد تحقق برنامه‌های قرارگاه در حوزه رونق تولید به همت خانواده طلبه‌ها باشیم.
- گفتید گام نخست تا پایان شهریور ۹۹ خواهد بود یعنی ۴ ماه بعد از مرحله دوم. چشم‌انداز شما چیست؟ یعنی پایان شهریور ۹۹ قرار است چه اتفاقی بیفتد؟
در گام نخست با نگاه تشکل محور، بخش زیادی از کانون‌ها و هسته‌ها ایجاد و سازمان‌دهی می‌شود و در همه استان‌ها، بانک اطلاعاتی از کارآفرینان برتر، افراد خود اشتغال، اساتید، مربیان، راهبرها، و مشاوران ایجاد و تکمیل می‌گردد.
آموزش‌ها در انواع مختلف آن برنامه‌ریزی شده و فرایند ۳۰ شغل خانگی مشخص و تدوین می‌گردد. ظرفیت سازمان جهت استفاده حداکثری مشخص می‌شود و به لطف الهی بخشی از نرم‌افزار جامع توانمندسازی و خود اشتغالی آماده می‌گردد. البته قابل ذکر است که فعالیت‌های جاری به شکل جدی در حال پیگیری خواهد بود.
- بی‌تردید نقش مراکز و نهادهای حوزوی دیگر در امور رفاهی و معیشتی طلاب مؤثر است. مرکز خدمات برای هماهنگی با این نهادها چه جلسات و تفاهم‌نامه‌هایی داشته است و ثمره آن چه بوده است؟
در این مدت تفاهم‌نامه‌های خوبی میان مراکز حوزوی به امضا رسیده است. مرکز خدمات با سازمان تبلیغات، مرکز مدیریت، بنیاد برکت، کمیته امداد، جامعه المصطفی العالمیه و نهادهای حوزوی و غیر حوزوی همسو تفاهم‌نامه‌های خوبی در این زمینه امضا کرده است و از ظرفیت‌های علمی، فکری و اجرایی یکدیگر داریم استفاده می‌کنیم. همه به این نتیجه رسیده‌اند که موازی کاری به صلاح حوزه نیست. خصوصاً با شرایط فعلی که در اقتصاد کشور داریم. الحمدلله همه مجموعه‌ها با اتحاد و هماهنگی خوبی در حال فعالیت هستند و جلسات مختلفی دارد برگزار می‌شود. نمونه آن در حوزه مشاغل روستایی است که عرض کردم.
- آیا تاکنون از خود طلاب برای ارائه راه‌کارهای تجربی تأمین درآمد متناسب با زی طلبگی و یا ایده پردازی در رویدادهای شتابی، دعوت یا فراخوان شده است؟
این که یک رویداد تعریف کنیم و دعوت کنیم خیر! اما در قالب مصاحبه با طلاب کارآفرین و ایجاد جلسات مشورتی که در این مدت کوتاه شناسایی کردیم، بله. این مسئله مهم را در ابلاغ مرحله دوم از گام نخست به عنوان یک تکلیف مستقل به مراکز استانی و عملیاتی قرارگاه ارسال نموده‌ایم که به طور طبیعی در پایان ابلاغ سوم به طور تمام اتفاق خواهد افتاد. از این فراتر به صورت فراخوان عمومی، ایده، طرح و تجربیات طلبه‌ها را جمع آوری خواهیم کرد.
- الآن یک خانواده طلبه که این مصاحبه را می‌خواند و به یکی از این فعالیت‌ها علاقه دارد، چه کار باید بکند؟
ما هنوز در بخش نرم‌افزار، مشکلاتی داریم و نتوانستیم از طریق سامانه سخا این خدمت را در اختیار خانواده طلبه‌ها قرار بدهیم. ان شاءالله به زودی این کار به سرانجام خواهد رسید، اما تا آن وقت خانواده‌ها می‌توانند هم با تماس تلفنی با مراکز استانی و معاونت‌های فرهنگی و معیشت استان و هم حضوری، ارتباط بگیرند و از آموزش‌هایی که در هر استانی برگزار می‌شود آگاه بشوند. ضمن این که در پرتال مرکز هم صفحه معیشت و توانمندسازی را راه‌اندازی کردیم که تقریباً در این صفحه شمایلی از زحمات دوستان در استان‌ها برای همه قابل رؤیت است مثل خبرهای دوره‌های آموزشی، نمایشگاه‌هایی که در کشور برگزار شده و دوره‌های مدیریت هزینه.
ـ نکته‌ای هست که در مورد قرارگاه و کانون‌ها و هسته‌ها نگفته باشید؟
لازم است این نکته را عرض بکنم که به هر حال ما در ابتدای راه هستیم و امیدواریم که بتوانیم یک قدمی را در این زمینه و در راستای فرمایش مقام معظم رهبری برداریم. تقاضای من این است که هم نهادهای همسو در این زمینه به ما کمک کنند و هم خانواده‌ها در این عرصه ورود کنند. انگیزه‌مند باشند و مطمئن باشند مرکز خدمات نیز در کنار آنها خواهد بود و از آنها حمایت خواهد کرد.
- درباره فروشگاه توضیح بیشتری بدهید! الآن فروشگاه فیزیکی هم برقرار است یا به فروش مجازی تبدیل شده است؟ استقبال طلاب چطور بوده است؟
همکاران ما در اغلب استان‌ها خصوصاً استان‌های بزرگ که شرایط ایجاب می‌کند با متدینین و افرادی که فروشگاه-های بزرگ لوازم خانگی دارند، قراردادهایی امضا کرده‌اند که طلبه‌ها هم از تخفیف و هم از تقسیط کالا بهره‌مند شوند. با توجه به اینکه فروشگاه مجازی در سراسر کشور در دسترس همه طلبه‌هاست و آنها می‌توانند به سامانه سخا مراجعه و آیکن فروشگاه را فعال کنند و از غرفه‌هایی که عمدتاً از برندهای لوازم‌خانگی ایرانی است خرید کنند. الحمدلله استقبال از فروشگاه مجازی بیشتر است، به ویژه که ارسال رایگان کالا به منزل دارد.
همچنین اضافه کردن دو قسمت دیگر به نرم افزار فروشگاه مجازی در حال پیگیری است. یکی عرضه کالاهایی که در حوزه توانمندسازی خانواده تولید می‌شود و بخش دیگر ارائه خدمت است. مثلاً طلبه یا خانواده او وکیل است یا ممکن است پزشک باشد، مهندس باشد و یا حتی خیاط باشد و خدمتی را می‌تواند ارائه کند. می‌خواهیم خط سوم فروشگاه مجازی مرکز خدمات را در اختیار این دوستان قرار دهیم که خدمات‌شان را به اطلاع جامعه هدف برسانند تا دوستان طلبه ما بتوانند از آن استفاده کنند.
