به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین محمّدجعفر طبسی در یادداشتی به موضوع محدثه بودن حضرت فاطمه معصومه (س) پرداخت که بدین شرح است:

دهم ربیع‌الثانی بنا به نقلی سالروز رحلت بانوی بزرگ اسلام، حضرت فاطمه‌معصومه(س) سلام‌الله علیها است.

بانویی که در زیارت‌نامه او این جمله آمده است: «إنّ لک عندالله شأنا من الشأن» (بحارالانوار، ج۹۹، ص۲۶۷)

به قدری مقامش رفیع و بلند است که زبان از بیان آن عاجز است.

در این یادداشت کوتاه نیم‌نگاهی به جنبه محدّثه بودن او خواهیم داشت. در زمینه نقل حدیث فقط سه حدیث از آن حضرت(ع) نقل شده که همه آنها مرتبط با امامت و ولایت اهل‌بیت(ع) است.

۱ـ جناب جزری ‌شافعی (م ۸۲۳ ق) در کتاب أسنی‌المطالب فی مناقب سیدنا علی‌بن أبی‌طالب(ع)، ص۵۰، حدیثی را از فاطمه ‌زهرا (س) نقل می‌کند که در سلسله سند آن حضرت فاطمه‌معصومه(س) وجود دارد که آن حضرت فرمود: «أنسیتُم قول رسول‌الله(ص) یوم غدیر خم؟ من کنتُ مولاه فعلیّ مولاه و قوله(ص) أنتَ منّی بمنزلة هارون من موسی(علیهماالسلام)؟» «آیا این سخن رسول‌خدا(ص) در روز غدیر را فراموش کرده‌اید که فرمود: «هر کس مولا و سرپرست اویم پس علی(ع) مولای اوست؟ و این سخنشان درباره علی(ع) : «منزلت تو نسبت به مانند جایگاه هارون(ع) است نسبت به موسی(ع)؟»  این دو حدیث منقول از حضرت فاطمه(س) هر دو متواتر و صحیح است؛ اما حدیث اوّل را رسول‌خدا (ص) در روز غدیر خم فرمودند و جناب ذهبی(م۷۴۸ق) ـ‌که ناقد حدیث است‌ـ ‌در کتاب سیراعلام‌النبلاء، ج۵، ص۴۱۵، و ج۸، ص۳۳۵ درباره آن می‌گوید: «إنّه حدیث حسن عالٍ جدًّا و متنه متواتر. الحدیث ثابت بلاریب» و همین مقدار بیان در صحت صدور حدیث از زبان رسول‌اکرم(ص) کفایت می‌کند؛ اما حدیث «منزلت» که حضرت فاطمه‌معصومه(س) ناقل آن است، فوق حد صحّت و تواتر است.

حدیثی است که جناب حاکم‌حسکانی حنفی (سده پنجم) درباره سندش گفته است: «شیخ ما «ابوحازم» می‌گوید: من این حدیث را از پنج‌هزار سند استخراج کردم» (شواهدالتنزیل، ج۱، ص۱۹۵؛ اثبات‌الوصیة، از این نگارنده)  

۲ـ جناب ابی‌محمّد جعفربن احمدبن علی قمی(معاصر شیخ صدوق(ره)) در کتاب «المسلسلات»، ص۱۰۸ به سندی که در آن حضرت فاطمه‌معصومه(س) وجود دارد، نقل می‌کند: «فاطمه‌زهرا (س) فرمود: «از رسول‌خدا(ص) شنیدم که فرمود: «وقتی در شب معراج به آسمان برده شدم، به بهشت وارد شدم و قصری از مروارید سید و درخشان مشاهده کردم. دری داشت که بر آن پرده‌ای درخشنده و مزیّن به مروارید و یاقوت آویزان بود. هنگامی که سرم را بالا بردم، دیدم بر آن در نوشته شده است: لا إله إلّا الله محمّد رسول‌الله، علیّ ولیّ‌الله...»(لمّا أسری بی إالی‌السماء ...)

در اینجا بیان دو مطلب لازم است:

نخست آنکه حضرت معصومه(س) یکی از راویان احادیث «امامت» و «فضائل» امیرالمؤمنین علی(ع) بوده‌اند.

ایشان احادیث «غدیر»، «منزلت» و «معراج پیامبر(ص)» را نقل کرده‌اند. متأسّفانه شخصیت حدیثی این بانوی عظیم‌الشأن(س) در محافل علمی مورد بحث و بررسی دقیق قرار نگرفته است.

ایشان (س) با سه امام معصوم(ع) رابطه نسبی داشته‌اند (دختر امام‌کاظم(ع)، خواهر امام ‌رضا(ع) و عمه امام‌جواد(ع)) و بی‌تردید از فیوضات علمی این سه امام (ع) بهره‌ها برده‌اند.

دوّم اینکه گرچه احادیثی که از طریق حضرت فاطمه‌معصومه(س) به دست ما رسیده، بسیار کم است، اما باید توجّه داشت به برکت حضور ایشان در شهر «قم»، افرادی به این سرزمین آمدند که حامل علوم آل‌محمّد(علیهم‌السلام) و نشر دهنده آثار نبوی(ص) بودند.

دانشمندان برجسته و محدّثان پرآوازه‌ای مانند: احمدبن محمّدبن عیسی اشعری قمی، زکریابن آدم قمی، ابراهیم بن هاشم و فرزندش علی‌بن ابراهیم قمی، علی‌بن‌بابویه و فرزندش شیخ صدوق(ره)، محمدبن قولویه قمی و ... که هر کدامشان نقش ارزنده و سهم فراوان در نقل و نشر احادیث معصومان(ع) داشته‌اند. بدون تردید حضور این اکابر فقط به خاطر وجود حضرت فاطمه‌معصومه(س) در این شهر بوده است.