به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام مجید فولادی در ۱۲ جلسه در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) به بیان احکام بهداشت و درمان پیرامون ویروس کرونا پرداخته است که بخش اول آن بدین شرح است:
مقدمه
یک سال از شیوع جهانی ویروس منحوس کرونا می گذرد و ایران اسلامی همانند دیگر کشورها درگیر این ویروس شد و حوادث تلخ و شیرین فراوانی به وقوع پیوست که برگ دیگری به تاریخ این کشور افزود.
جانفشانی مدافعان سلامت، حضور فعال و گسترده طلاب جهادی در کنار مدافعان سلامت، سیل کمک‌های مؤمنانه جامعه دینی به آسیب دیدگان این حادثه، از حوادث شیرین این دوران بود. همان گونه که دست های پیدا و پنهان عوامل نفوذی گسترده در راستای هدف قرار دادن نهادهای دینی که باعث کرونا هراسی، قم هراسی و دین گریزی عده ای شد، از حوادث تلخ این دوران بود.
اما آن چه قابل تـأمل و توجه فراوان است، غافلگیری و انفعالی عمل کردن نهادهایی است که انتظار می‌رفت با درایت و بصیرت در برابر هجمه های گسترده عناصر نفوذی داخلی و شبکه های اجتماعی و مجازی خارج از کشور، به وظایف ذاتی خود عمل کنند و ابهامات فراوان عموم مردم را برطرف و راه صحیح را در هجوم این شبهات آشکار سازند. هرچند گذشت زمان ابعاد دیگری از زوایای پیدا و پنهان این دوران را برای همگان آشکار خواهد ساخت.
در نوشتار پیش رو که قسمت‌هایی از بیان احکام در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها را بازنویسی نموده است، به دنبال بررسی ویروس کرونا و رابطه آن با احکام اسلامی و معارف دینی هستیم تا به یاری خداوند متعال برخی از ابهامات جامعه دینی کشور را برطرف نموده و نقش فعال دین را جایگزین انفعالی عمل کردن نماییم. ان شاءالله.
جلسه اول: بهداشت اسلامی و تفاوت انسان مسلمان و غیرمسلمان
یکی از موضوعات در احکام اسلام، مسئله بهداشت و درمان است. با نگاهی اجمالی به رساله توضیح المسائل، احکام و مسائل بهداشت و نظافت را از ابتدا تا انتهای رساله مشاهده می‌کنیم. مسئله مطهرات ده گانه، پاک کننده های شرعی، شناخت آلودگی‌ها و نجاست های یازده گانه، طهارات سه گانه مثل وضو و غسل، و گذشته از این مسائل، مسئله عبادات و نماز که مربوط به بهداشت روان و روزه و احکام و آداب خوردنی ها و نوشیدنی ها و...که مربوط به بهداشت جسم و صحت و سلامتی جسم است، همگی باعث طهارت های ظاهری، باطنی، جسمی، روحی و معنوی انسان می شود، تا آنجا که گفته می شود رساله توضیح المسائل یک کتاب طبی و بهداشتی جامع است.
حضرت آیت الله بهجت رحمةالله علیه می فرمودند: کسانی که عمر های طولانی داشته و دچار بیماری های مختلف نشدند، به دستورات شرع مقدس اسلام عمل می کردند. (توصیه های پزشکی عارفان جلد اول صفحه ۱۰)
بنابراین یک انسان با ایمان و عمل کننده به دستورات شرعی ذاتاً پاک است، پاک خور است و زندگی همراه با نظافت و بهداشت و به دور از آلودگی ها و نجاست ها دارد همان‌گونه که یک انسان غیر مسلمان هرچند ظاهری فریبنده داشته باشد، اما یک زندگی آلوده به انواع نجاست ها را دارد و از طهارت های شرعی و اسلامی دور است.
با توجه به شیوع بیماری کرونا در جهان و بررسی آماری متوجه می‌شویم که یکی از علت های مرگ و میر بالا در کشورهای غربی به ویژه آمریکا به گفته ساکنان این کشورها زندگی آلوده به نجاست ها و کثافت ها و جاهل بودن به طهارت های شرعی است، همان‌گونه که یکی از علل کمی تلفات در کشور ما که قرنطینه های سخت گیرانه کشورهایی مانند چین را هم نداشته، زندگی همراه با طهارت و عمل نمودن به دستورالعمل‌های بهداشتی اسلام است نه فقط پروتکل های غربی.
جلسه دوم: مصادیق طهارت و بهداشت
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: بنی الاسلام علی النظافة. بنیان اسلام بر اساس نظافت و بهداشت بنا شده است. حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام نیز فرمودند: الطهور نصف الایمان طهارت نیمی از ایمان است. آیات و روایات فراوانی در خصوص بهداشت فردی خانوادگی و اجتماعی وارد شده که تمام مسائل مربوط به بهداشت جسم، بهداشت لباس، بهداشت دهان و دندان، بهداشت ناخن و موهای بدن، حتی مسائل مربوط به سرویس های بهداشتی را بیان کرده است.
بدن و لباس و مکان یک انسان با ایمان که روزی چند نوبت در برابر خداوند متعال برای عبادت می ایستد، باید از هر نوع نجاست و آلودگی پاک باشد، هم چنان که روح معنوی و باطن او نیز از نجاست های باطنی با انجام غسل پاک می شود. خوردنی ها و نوشیدنی های یک فرد با ایمان نیز از خباثت ها و نجاست های ظاهری و باطنی پاک است و دو ویژگی مهم حلال و طیب را نیز دارد. مکان عبادات و زیارات نیز از ویژگی مهم طهارت برخوردار است.
فقهای عظام در رساله های توضیح المسائل می فرمایند: نجس کردن مسجد و فرش های آن و نیز حرم های مطهر و شریف حرام است و اگر آلوده به نجاست شدند، تطهیر و پاک نمودن آن واجب است.
حتی اگر انسان در بین نماز متوجه شد که مسجد نجس شده است در صورتی که وقت نماز توسعه دارد، واجب است نماز را بشکند و به طهارت و پاکی مسجد اقدام کند.
بنابراین مکان های مذهبی، مساجد و حرم های مطهر، حسینیه ها و هیئات مذهبی، نسبت به اماکن عمومی و مراکز تفریحی بسیار پاک تر، تمیز تر و خوشبوتر است و هنگام شیوع بیماری های عمومی هیچ لزومی به تعطیلی و بسته بودن این مراکز نور و با طهارت نیست.
ضمن آن که در روایات آمده است و پیامبر اکرم الله علیه و آله و سلم فرمودند: هنگام نزول بلا ها اهل مساجد و حرم ها در امان هستند. (مستدرک الوسائل جلد ۳ صفحه ۳۵۶)
جلسه سوم : ابعاد مختلف طهارت و بهداشت در اسلام
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: النظافة من الایمان و الایمان مع صاحبه فی الجنة. بحارالانوار جلد ۵۹ صفحه ۲۹۱.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: نظافت و بهداشت جزء ایمان است و ایمان همراه با صاحبش در بهشت خواهند بود.
طهارت و بهداشت در اسلام بسیار جامع و کامل و فراتر از مسائل ظاهری است و به ابعاد گوناگون جسم و روح و روان انسان و جامعه توجه دارد
انواع طهارت در آموزه های دین شامل طهارت فقهی که مربوط به بهداشت جسمی است و مصادیق مختلف آن در بهداشت فردی، بهداشت تغذیه، بهداشت مسکن، بهداشت محیط زیست و حتی بهداشت مربوط به نگهداری حیوانات می باشد.
نظافت و بهداشت اعتقادی و فکری شامل زدودن شک و تردید و شبهه و خرافات از ذهن و فکر انسان است. طهارت در بعد اخلاقی که مربوط به بهداشت روح و روان است به معنای برطرف نمودن صفات رذیله مانند: کبر، کینه، سوء ظن، بخل، حسد و...از وجود انسان است.
هنگام شیوع بیماری به خصوص بیماری های اپیدمی و عمومی، رعایت طهارت و بهداشت فقهی که در احکام اسلام به آن اشاره شده است، باعث پیشگیری اولیه از بروز بیماری خواهد شد و انجام عبادات، دعا، توسل و زیارت ها که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد، باعث پیشگیری ثانویه از بروز بیماری خواهد شد، و هنگامی که انسان دچار بیماری می شود، مجموعه طهارت و بهداشت و پاکیزگی و نظافت جسمی، روحی و روانی باعث بهبودی سریع تر و کامل‌تر بیماری خواهد کرد.
اما متاسفانه امروزه با شیوه غلط اعلام آمار لحظه به لحظه فوتی های کرونایی که رسانه ملی هم به آن دامن می زند، ممکن است تا حدودی موفق به پیشگیری اولیه از وقوع بیماری شوند، اما این کار سلامت و امنیت روانی فرد و جامعه را مختل می سازد و باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری ها خواهد شد و حتی بهبود بیماری را دشوار و در برخی موارد غیر ممکن می سازد. تعدادی از کسانی که فوت کرده اند نه به خاطر بیماری کرونا که در اثر اضطرابات شدید و استرس فراوان فوت کرده اند.
ان شاءالله خداوند متعال فهم در علم و بصیرت در عمل را به همه ما عنایت کند. و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین.
جلسه چهارم: عظمت دستورالعمل‌های بهداشتی اسلام و مقایسه آن با پروتکل های غربی
پیامبر اکرم الله علیه و آله و سلم فرمودند: ان الإسلام نظیف فتنظفوا فانه لا یدخل الجنة الا نظیف / مفاتیح الحیات صفحه ۱۱۴
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: اسلام دین پاکیزگی است پس شما هم خود را پاکیزه کنید که بهشت جایگاه افراد پاکیزه است.
در خصوص بهداشت اسلامی عرض شد که طهارت و بهداشت در اسلام، تمامی ابعاد زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی انسان را در بر گرفته و مصادیق مختلف و انواع متنوعی دارد.
با شیوع بیماری کرونا در جهان بسیاری از کشورها نوعی شیوه نامه های بهداشتی را برای خود تصویب کردند و سازمانهای بهداشتی جهانی نیز پروتکل های بهداشتی خود را ارائه دادند.
با نگاهی به طهارت و بهداشت اسلامی متوجه می شویم که دستورالعمل های بهداشتی اسلام بسیار کامل تر و پیشرفته تر از پروتکل های بهداشتی غربی است که برخی از امتیازات و ویژگی‌های دستورالعمل های بهداشتی اسلام بیان می شود:
۱. احکام و مسائل بهداشتی اسلام متصل به منبع وحی الهی است و برگرفته از آیات قرآن و روایات چهارده معصوم علیهم السلام است در حالی که پروتکل های بهداشتی غرب ساخته دست بشر و به ویژه یهودیان است.
۲. دستورالعمل های بهداشتی اسلام ثابت و تغییر ناپذیر است و در همه زمان ها قابل طرح و عمل می باشد، نه فقط در زمان شیوع بیماریهای عمومی، اما پروتکل های بهداشتی غرب بر اساس آزمون و خطاست و هر از چند گاهی تغییر می کند.
۳. دستورالعمل های بهداشتی اسلام سابقه و تجربه ۱۴۰۰ ساله دارند در حالی‌که پروتکل های بهداشتی غربی سابقه بسیار کمی دارند.
۴. دستورالعمل‌های بهداشتی اسلام به تمامی ابعاد ظاهری، باطنی و بعد مادی، معنوی، جسمی و روحی انسان توجه دارد، ولی پروتکل های بهداشتی غربی تنها توان نظر به برخی از مسائل مادی و ظاهری را دارد.
۵. دستورالعمل‌های بهداشتی اسلام بدون کم‌ترین آسیب و مطابق عقل و خرد و فطرت انسان هستند، در صورتی که پروتکل های بهداشتی غربی معمولا آسیب‌های فراوانی به جسم و روح انسان و حتی محیط زیست وارد می سازند.
به عنوان مثال استفاده از وایتکس برای ضدعفونی کردن بیمارستان ها و یا مسئله ضدعفونی کردن محیط زیست و معابر عمومی که در ابتدا اجرا شد و بعد آسیب های آن مطرح و از برنامه حذف شد.
ان شاءالله بتوانیم با عمل صحیح به دستورات دین مبین اسلام، احکام دین را به جهانیان عرضه کنیم و مصداق این شعر نباشیم که: آن‌چه خود داشت زبیگانه تمنا می‌کرد!
جلسه پنجم : حکم حکومتی ممنوعیت استفاده از واکسن های خارجی
در کتب فقهی دو موضوع در باب اجتهاد و تقلید مطرح می شود:
۱. فتوای مراجع تقلید
۲. حکم حکومتی حاکم
رأی و نظر مجتهد در خصوص احکام و مسائل شرعی در فروع دین مانند: نماز، روزه، خمس و زکات را فتوا می گویند که مقلدین هر مرجعی لازم است به فتاوای مرجع تقلید خود عمل کنند، اما گاهی حاکم یا ولی فقیه حکمی را صادر می کند که مربوط به مصالح عمومی مسلمانان می شود که در این صورت عمل به حکم حاکم برای عموم مسلمانان حتی مراجع تقلید و مقلدین ایشان واجب است.
مرحوم آیت الله طباطبایی یزدی رحمت الله علیه در حدود صد سال قبل در کتاب عروه الوثقی در خصوص نقض حکم حکومتی می نویسند: نقض حکم حاکم جامع الشرایط حتی برای دیگر مجتهدان جایز نیست. (عروة الوثقی جلد ۱ باب تقلید صفحه ۲۰ مسئله ۱۵۷)
حضرت آیت الله مکارم شیرازی در استفتائات خود در این خصوص فرمودند: در مسائل حکومتی، حکم ولی فقیه بر همگان مطاع است، حتی تبعیت از حکم حکومتی ولی فقیه بر مراجع تقلید نیز واجب است.
- دو نمونه از احکام حکومتی
در حکم حکومتی تحریم تنباکو که میرزای شیرازی رحمت الله علیه صادر فرمودند، عموم مردم از شیعه و سنی گرفته تا مسیحی و ارمنی به این حکم عمل کردند و باعث شکست سنگین استعمار انگلیس در ایران شدند.
در حکم جهاد آیت الله سیستانی ادام الله ظله در عراق نیز عموم مردم عراق از شیعه و سنی گرفته تا مسیحی و ایزدی و کرد همگی به این حکم عمل نمودند و باعث شکست سنگین داعش و حامیان داعش در عراق شدند.
و اما در خصوص واکسن کرونا، مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای مد ظله العالی حکم ممنوعیت ورود واکسن های آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی را صادر فرمودند.
با توجه به این حکم حکومتی، تحریم این واکسن ها بر همگان لازم و واجب است و حمایت از این حکم نیز بر بزرگان دین و عموم مردم لازم است و این حکم نفت فقط برای مردم ایران، بلکه برای همه مسلمانان جهان قابل عمل است. حتی غیر مسلمانان نیز اگر عمل کنند به نفع خودشان و باعث عزت و صلاح آنان خواهد بود و نقشه شوم واکسن های غربی را که در جهت پلی فارمسی یا همان موش آزمایشگاهی قرار دادن دیگر کشورها توسط غربی ها می باشد را خنثی می سازد.
اما امروزه متاسفانه غرب و غرب زدگان داخلی با جنگ رسانه ای شدید در تلاش هستند که این حکم را بی اثر ساخته و خنثی کنند که هوشیاری عموم مردم در تحریم واکسن های خارجی به ویژه واکسن های سازمان بهداشت جهانی را که زیر نظر یهود هستند می طلبد و همچنین هوشیاری دستگاه های نظارتی کشوری را طلب می کند.
جلسه ششم: حفظ حریم محرم و نامحرم در امور پزشکی
یکی از شغل های مقدس که از امانت های بزرگ الهی و نعمتی ارزنده است، حرفه پزشکی است.
علم پزشکی در روایات در کنار علم دین قرار گرفته است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: العلم علمان علم الادیان و علم الابدان. علم دو گونه است: علم و دانش دین و علم مربوط به بدن که همان علم پزشکی است. (بحارالانوار، جلد ۱، صفحه ۲۲۰)
یک پزشک مسلمان و با ایمان، علاوه بر تخصص و تعهدات عمومی که در سوگندنامه پزشکی هم به آن اشاره شده است، به تعهدات دیگری نیز که در قالب احکام شرعی مطرح شده پایبند است. گاهی اوقات بر اثر جهل به مسائل شرعی، بین بیمار و کادر درمان تصورات غلطی به وجود آمده است که لازم است برای برطرف شدن آن جهل، به احکام و مسائل شرعی مراجعه کرد.
یکی از مسائل مهم در امر درمان توجه به مسئله محرم و نامحرم است.
گاهی اوقات بیمار گمان می کند که به دلیل بیماری و مراجعه به بیمارستان هیچ الزامی به رعایت حجاب و مسائل مربوط به محرم و نامحرم نیست، یا این که پزشک یا پرستار گمان می‌کنند در مسئله معاینه و معالجه هیچ الزامی به رعایت حریم محرم و نامحرم نیست.
یکی از مسائل شرعی در امر درمان مراجعه به پزشک هم جنس است، یعنی در شرایط عادی بیمار مرد به پزشک مرد و بیمار زن به پزشک زن مراجعه کند.
فقها می فرمایند: در صورتی که پزشک هم جنس برای بیماران وجود دارد و ضرورت علاج و درمان با مراجعه به پزشک هم جنس بر طرف می‌شود، عهده داری و پذیرفتن درمان توسط پزشک غیر هم جنس جایز نیست، همان گونه که مراجعه بیمار غیر هم جنس به پزشک غیر هم جنس جایز نیست. در این مسئله بین بیماران مسلمان و غیرمسلمان تفاوتی وجود ندارد.
البته در شرایط اضطراری و هنگام ضرورت مسئله فرق می کند که در جلسات بعد به آن اشاره خواهد شد.
ادامه دارد ...
