به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، استمرار و بقای هر جامعه مستلزم آن است که مجموعه باورها، ارزش‌ها، رفتارها، دانش‌ها و مهارت‌های آن به نسل‌های جدید انتقال یابد. مهم‌ترین وسیله این انتقال آموزش و پرورش است و مدرسه مهم‌ترین واسطه انتقال دانش و مهارت فنی است بر همین اساس در دوره نخست وزیری شهید رجایی و در دوران تصدّی شهید باهنر در وزارت آموزش و پرورش آنها به تأسیس ستادهای امور تربیتی در مدارس کشور اقدام کردند تا فرهنگ اسلامی را گسترش دهند و دانش آموزان را به حرمت نهادن و عمل به ارزش‌های اسلامی ترغیب کنند. پاسداری از ارزش‌های اسلامی و دستاوردهای انقلاب، برنامه ریزی و ایجاد هماهنگی بین عملکرد عوامل تربیتی، توجّه جدی به نقش معلمان در فعالیت‌های تربیتی و توجه به نقش دانش آموزان در فعالیت‌های تربیتی از جمله اهداف ستادهای امور تربیتی بود.
سال‌ها بعد حوزه علمیه نیز به کمک آموزش و پرورش آمد و با تشکیل ستاد همکاریهای حوزه علمیه و آموزش و پرورش اینک این بنیان مرصوص یکی از بازوان اصلی تعلیم و تربیت اسلامی در اقصی نقاط کشور تحت عنوان کمیته‌های همکاری حوزه علمیه و آموزش و پرورش برای حضور با نشاط روحانیون در امر تعلیم و تربیت اسلامی است.
نیم نگاهی به سه بعد تربیتی از نگاه اسلام
از دیدگاه اسلام، محبّت، یکی از اصول تربیتی کودک است که به شدّت، مورد تأکید قرار گرفته و محبّت نکردن، به شدّت نکوهش شده است؛ امّا در عین حال، از افراط در محبّت نیز نهی شده است. لذا در کنار محبّت، صلابت و دقّت در تربیت کودک نیز مورد توجّه اکید، قرار گرفته است.
بر این اساس، کودک در عین این که محبّت می بیند، امّا یله و رها نیست تا هر کاری که خواست، انجام دهد. از سوی دیگر، در عین این که تربیت می‌شود، مورد مهر و محبّت و مدارا نیز واقع می‌شود و به همین جهت، از افراط در ملامت‌ها و خشونت که از شاخصه‌های الگوی سختگیری بدون محبّت هستند نهی شده است.
امّا الگوی تربیتی اسلام، بُعد سومی نیز دارد که عبارت است از «تکریم». تکریم، احترام گذاشتن به کودک و ارزش قائل شدن برای اوست. از دیدگاه اسلام، کودک، چون کودک است، نباید تحقیر شود و احساس بی ارزشی و یا کم ارزشی کند. هر چند کودک، بیشتر محتاج محبت است و بزرگ سال محتاج احترام؛ ولی بدان معنا نیست که شخصیت کودک، نباید محترم شمرده شود، همان گونه که مهر و عطوفت نسبت به بزرگ سال، نباید فراموش شود.
کودکی که باارزش قلمداد می‌شود و شخصیت او محترم شمرده می‌شود (تکریم)، به احساس خودْ ارزشمندی (عزّت و کرامت نفس) دست می‌یابد و کسی که برای خودش ارزش قائل باشد، خود را به زشتی‌ها آلوده نمی‌کند.
کرامت نفس، محور اساسی اخلاق اسلامی و تربیت اسلامی است و مهم‌ترین راه آن، تکریم انسان، بویژه در دوران کودکی است.
در محضر اهل بیت علیهم السلام
پیامبر صلی الله علیه وآله: أکرِمُوا أولادَکُم و أحسِنُوا آدابَهُم
به فرزندان خود احترام بگذارید و آنها را نیکو تربیت کنید / میزان الحکمه، ح ۲۲۷۴۷.
*فرزندان خود را بر سه ویژگی تربیت کنید
أدِّبُوا أولادَکُم عَلی ثَلاثَ خِصالٍ: حُبِّ نَبِیِّکُم، حُبِّ أهلِ بَیتِهِ و قِراءَةِ القُرآنِ
فرزندان خود را بر سه ویژگی تربیت کنید: دوست داشتن پیامبرتان، دوست داشتن اهل‌بیت او، و خواندن قرآن / کنزالعمّال، ح ۴۵۴۰۹.
امام علی علیه السلام:
أفضَلُ الأدَبِ ما بَدَأتَ بِهِ نَفسَکَ
بهترین ادب آن است که از خود آغاز کنی / میزان الحکمه، ح ۳۶۹.
کَفاک أدَباً لِنَفسِک اِجتنابُ ما تَکرَهُهُ مِن غَیرِک. برای تربیت کردن خود همین بس که از آنچه در دیگران نمی‌پسندی دوری کنی / نهج البلاغه، حکمت ۴۱۲.
امام علی علیه السلام: أفضَلُ الأَدَبِ أنْ یَقِفَ الإنسانُ عِندَ حَدِّهِ ولا یَتَعدّی قَدرَهُ. بهترین ادب آن‌است که انسان در حدّ و مرز خود بماند و از اندازه‌خویش فراتر نرود / غررالحکم و دررالکلم، ح ۳۲۴۱.
عَلِّمُوا أنفُسَکُم و أهلیکُم الخَیرَ و أدِّبُوهُم. به خود و خانواده خود خوبی بیاموزید و آنان را تربیت کنید / میزان الحکمه، ح ۴۰۰.
۳۱۳/۱۷
