به گزارش خبرگزاری حوزه، این روزها بخصوص در بستر فضای مجازی از سوی افراد و جریان هایی شاهد هجمه‌هایی نسبت به برنامه "حسینه معلی" هستیم که اتفاقاً از جمله ابتکارات خوب تلویزیون در سال های اخیر بوده و حقیقتاً به جهت خلاقیت در فرم اجرا و نیز برخورداری از محتوای قابل قبول و موجه به لحاظ دینی و معنوی، موج عظیمی از مخاطبان را با رسانه ملی همراه کرده است.

رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر جمعی از مردم و مسئولان تبریز با ایشان به مناسبت واقعه ۲۹ بهمن بر این نکته مهم و کلیدی تأکید نمودند که درمقابل تهدید نرم افزاری دشمن باید به تولید محتوا و اندیشه پرداخت و شکی وجود ندارد که تولید برنامه هایی سازنده از جنس" محفل " و "حسینیه معلی" بهره گیری از بخش مهمی از همین ظرفیت های نرم افزاری جبهه انقلاب است.

این که به طور خاص این برنامه ها توانسته اند با عنایت به برخی از آیین های شیعی و ظرفیت های مردمی به یک فرم تلویزیونی بدیع دست یابند، نکته بسیار مهمی است که نباید از اهمیت آن غافل شد.

رویکرد جذاب به یک سنت دیرپا

به تعبیر میلاد جلیل‌زاده، روزنامه نگار و فعال رسانه ای، موفقیت این برنامه اساساً از آنجا ناشی می شود که به یک سنت تکامل‌یافته چندصدساله چنگ زده و قالب آن را با قالب برنامه‌های تلویزیونی همخوان کرده است.

وی همچنین معتقد است: حسینیه معلی گاهی شبیه می‌شود به صحن حرم امامان یا امامزادگان شیعه که در ایام خاص، زائرانی از شهرهای و کشورهای مختلف در آن جمع می‌شوند. آنها هر کدام به نوعی عزاداری می‌کنند و سبک متفاوتی دارند و لهجه یا حتی زبان‌شان هم خیلی از اوقات با هم فرق دارد اما نجوای دل همدیگر را می‌فهمند و دل به دل هم می‌دهند.

نگاهی به گذشته برای تولید برنامه‌ای ماندگار

فصل نخست برنامه حسینیه معلی هفتم مردادماه سال ۱۴۰۱، همزمان با آغاز ماه محرم به روی آنتن شبکه سوم سیما رفت. شیوه اجرای برنامه به این صورت بود که افراد، دور هم جمع می‌شدند تا از همدیگر حال معنوی دریافت کنند و در این بین، اگر نکته‌ای وجود داشت، کارشناسان برنامه آن را به شرکت‌کنندگان یادآور می‌شدند.

در برخی قسمت‌های برنامه هم میهمانان ویژه‌ای حضور پیدا می‌کردند. این برنامه به نویسندگی سیدبشیر حسینی تولید شد که پیشتر از داوران مسابقه استعدادیابی عصر جدید بود اما در حسینیه معلی، رقابتی بین شرکت‌کنندگان وجود نداشت.

تهیه‌کننده و کارگردان برنامه هم سعید ستودگان بود که ورای فعالیت‌های هنری و فنی در تلویزیون، خود یک بچه‌هیأتی به شمار می رود و لذا این فضا و جنس کار را به خوبی درک می کند.

در فصل اول، مادحین معروفی همچون، سعید حدادیان، سیدمجید بنی‌فاطمه، محمد صمیمی و مهدی رسولی به عنوان کارشناس حضور داشتند و مجری‌گری برنامه بر عهده حامد سلطانی بود.

با فاصله اندکی فصل دوم این برنامه با جابجایی مهدی سلحشور و سعید حدادیان به مناسبت ایام اربعین حسینی از شانزدهم شهریورماه همان سال پخش شد. فصل سوم برنامه حسینیه معلی، به مناسبت اعیاد شعبانیه تولید شد و در آن از قالب‌های متناسب با جشن‌های مذهبی همچون مدح‌خوانی، سرودخوانی و شعرخوانی استفاده شد.

در فصل سوم این برنامه، احمد واعظی، عبدالرضا هلالی، مهدی رسولی و مصطفی کرمی، کارشناسان برنامه بودند و این فصل از دوم اسفندماه ۱۴۰۱ از شبکه سوم پخش شد.

فصل چهارم این برنامه با حضور سیدمجید بنی‌فاطمه، میثم مطیعی، مهدی رسولی و عبدالرضا هلالی و مجری‌گری نجم‌الدین شریعتی ضبط شد و در ماه محرم سال ۱۴۰۲، از بیست و هفتم تیرماه همین سال به روی آنتن شبکه سه رفت.

فصل پنجم این برنامه نیز در ماه شعبان و به مناسبت اعیاد شعبانیه بهمن ماه ۱۴۰۲ تولید شد که در آن سیدرضا نریمانی، نزار قطری، میثم مطیعی و سیدمجید بنی‌فاطمه، کارشناسان آن بودند.

فصل ششم از شانزدهم تیرماه سال ۱۴۰۳ مصادف با نخستین شب ماه محرم با حضور محمدرضا طاهری، نزار قطری، مهدی رسولی، ‌ حجت الاسلام کرمی و سید رضا نریمانی و مجری‌گری نجم‌الدین شریعتی از شبکه سوم و قرآن پخش شد و سرانجام فصل هفتم این برنامه به مناسبت اعیاد شعبانیه از پنجشنبه یازدهم بهمن‌ به مدت ۱۵ شب تا نیمه شعبان باز هم از شبکه پرمخاطب سوم سیما پخش شد و مثل فصل قبل، سیدرضا نریمانی، حاج‌محمد طاهری و حاج‌مهدی سلحشور در برنامه حضور داشتند و شهاب مرادی و حسین سیب‌سرخی نیز به این گروه اضافه شدند. مجری هم به سیاق چند فصل اخیر، نجم‌الدین شریعتی بود.

اهمیت و ضرورت رویکرد بین المللی به "حسینیه معلی"

مصطفی گودرزی، مدرس رسانه و مستندساز ضمن تقدیر از رویکرد اخیر برنامه حسینیه معلی و نگاه بین المللی به آن ابراز داشت: نکته حائز اهمیت در رابطه با فصل اخیر آن است که بُعد بین‌المللی حسینیه معلی پررنگ‌تر بود و میهمانانی از کشورهای مختلف و به خصوص کشورهای محور مقاومت در آن حضور داشتند که به عنوان مثال باید به حضور پسر شهید سیدحسن نصرالله اشاره کرد.

وی افزود: به لحاظ فرمی و شکلی نیز در این فصل از دکور جدید برنامه رونمایی ‌شد که یک فضای سه طبقه با ظرفیت ۱۵۰۰ نفره داشت و در هر قسمت، این تعداد از علاقه‌مندان پس از ثبت‌نام به جمع مستمعین حسینیه می پیوستند و به طور کلی باید گفت که یکی از ویژگی‌های شاخص این فصل برنامه حسینیه معلی، نوع حضور مخاطبان حاضر در استودیو است.

گودرزی همچنین بر اهمیت توجه به عنصر خلاقیت در عین عنایت به محتوای غنی در تولید این قبیل برنامه ها اشاره کرده و می افزاید: مردم و نسل جوان، شیفته و علاقه مند تماشای برنامه های جذاب و در عین حال پرمحتوای تلویزیون همچون "محفل" و "حسینیه معلی" هستند، از سوی دیگر به لحاظ فرمی و محتوایی برای رشد و ارتقای مضاعف این قبیل برنامه ها باید از نظرات و ایده های خلاقانه کارشناسان و صاحب نظران استفاده کرد و چه خوب که مدیران رسانه ملی هر از گاهی نشست ها و جلساتی با سخنرانان، وعاظ و مداحان اهل بیت(ع) دارند و پای صحبت های آن ها می نشینند.

فرم و محتوا در خدمت ثقلین

وی خاطرنشان کرد: بهره گیری از گنجینه بی پایان قرآن و کلام نورانی ائمه اطهار(ع) چه در بحث نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و چه دیگر ادعیه و کتب معارفی مکتب اهل بیت(ع) در ساخت این قبیل برنامه ها و همچنین استفاده از قالب ها و فرم های جذاب و مناسب باعث می شود که خیل عظیم مخاطبان رسانه ملی پای این برنامه ها بنشینند و در این فرآیند به طور خاص هدایت فرهنگی مطلوب نیز به‌دست آید.

لزوم تولید برنامه هایی از جنس "محفل" و "حسینیه معلی"

مجید رنگی، کارشناس مسایل هنری و فرهنگی نیز با بیان این که مدیران و سیاست گذاران فرهنگی باید در زمینه ریل گذاری مناسب برای ساخت این قبیل برنامه های پرمخاطب و پرمحتوا به رسالت تاریخی خود عنایت لازم را داشته باشند، گفت: تولید برنامه هایی از جنس "محفل" و "حسینیه معلی" در سال های اخیر ثابت کرده کارهایی که حقیقتاً از دل برآمده باشد و عنصر اخلاص و حرکت مؤمنانه در آن ها بارز و برجسته باشد، لاجرم بر دل و جان مخاطبان نیز می نشیند و بازخوردگیری از این قبیل برنامه ها نیز نشان داده که تعهد و دلسوزی در امر تولید و البته از سوی دیگر، حمایت جدی و مستمر مدیران و مسئولان رسانه ملی موجب می شود تا میلیون ها بیننده، مخاطب برنامه ها باشند و از تماشای آن لذت ببرند.

وی یادآور شد: در عین حال باید تلاش کرد تا فضای دینی و معنوی برنامه هایی چون محفل و حسینه معلی به درستی محافظت شود با این حال می توان از الگوهای خوب، جذاب و خلاقانه به منظور ترویج معارف دینی بهره بُرد، چرا که استفاده هدفمندانه از فرم ها و قالب های جذاب در این زمینه بسیار مهم و تأثیرگذار است، مثلاً با دعوت از هنرمندان هنرهای مختلف همچون طراحی، عکاسی، نمایشنامه نویسی و... و دریافت هنرهای آنان درباره امام حسین(ع) و قیام عاشورا، همچنین در تولید برنامه قرآنی محفل می توان به جذابیت مضاعف برنامه ها کمک کرد.

گزارش: سید محمدمهدی موسوی