حجت الاسلام والمسلمین بلادیان مدیر حوزه علمیه خوزستان در گفتگو اختصاصی با خبرگزاری حوزه درباره وضعیت امروز و چشم انداز حوزه علمیه استان اظهار کرد: در گذشته، فضای رسانه‌ای نگاه مثبتی از سوی حوزه دریافت نکرد. همین باعث شد برخی طلاب علاقه‌مند، دلسرد شوند. اما ما در خوزستان تلاش کردیم این فضا را تغییر دهیم. با تشکیل شورا، برگزاری مسابقات و دوره‌های آموزشی، طلاب را به فعالیت رسانه‌ای تشویق کردیم.

بخش دوم گفتگو به شرح زیر است:

سؤال: برنامه حوزه علمیه برای آموزش رسانه و فضای مجازی به طلاب چیست؟

پاسخ:

رسانه و فضای مجازی در دنیای امروز تأثیر بسزایی در ارتباطات اجتماعی و فرهنگی دارد. اهمیت این موضوع در حوزه علمیه نیز مورد توجه قرار گرفته، اما تاکنون برنامه‌های آموزشی در این زمینه محدود بوده است.

در گذشته، فضای رسانه‌ای نگاه مثبتی از سوی حوزه دریافت نکرد. همین باعث شد برخی طلاب علاقه‌مند، دلسرد شوند. اما ما در خوزستان تلاش کردیم این فضا را تغییر دهیم. با تشکیل شورا، برگزاری مسابقات و دوره‌های آموزشی، طلاب را به فعالیت رسانه‌ای تشویق کردیم.

برخی طلاب به‌صورت خودجوش در حوزه رسانه پیشرفت خوبی داشته‌اند. ما به دنبال برنامه‌ریزی برای آموزش سطوح مقدماتی، متوسط و پیشرفته رسانه‌ای هستیم و امیدواریم با استقبال بیشتر، مدرسه به مدرسه این طرح‌ها را اجرایی کنیم.

در سال‌های اخیر، حوزه علمیه تلاش کرده است دوره‌های آموزشی مرتبط با رسانه و فضای مجازی را برگزار کند. البته استقبال از این دوره‌ها هنوز در سطح مطلوبی قرار نگرفته است. برای رفع این مشکل، برنامه‌ریزی شده تا آموزش‌های مرتبط با رسانه در مدارس علمیه به شکل گسترده‌تری اجرا شود.

علاوه بر رسانه، یکی از برنامه‌های مهم حوزه علمیه استان، آموزش زبان‌های خارجی به طلاب است. تسلط بر زبان عربی و سایر زبان‌های بین‌المللی، امکان ارتباط مؤثرتر با جهان اسلام را فراهم می‌کند. همچنین، توسعه رشته‌های تخصصی در حوزه علمیه از دیگر اقدامات مهمی است که در حال اجراست.

سوال:یکی از دیدگاه‌های رایج درباره حوزه علمیه این است که فارغ‌التحصیلان آن، حتی پس از خروج از محیط آموزشی، همچنان جزئی از حوزه علمیه محسوب می‌شوند. در استان خوزستان، با توجه به تنوع قومیتی، این ارتباط چگونه حفظ می‌شود؟

پاسخ

طلبه‌ای که وارد حوزه علمیه می‌شود، از همان ابتدا با نیت خدمت به دین و مردم وارد این مسیر می‌شود. برخلاف دانشگاه که دانشجو پس از فارغ‌التحصیلی از آن جدا می‌شود، ارتباط طلبه با حوزه دائمی است؛ چه در مسیر اجتهاد، تبلیغ یا فعالیت‌های علمی.

البته نظام‌مند شدن حوزه علمیه در سال‌های اخیر، مزایای زیادی داشته است، اما در برخی موارد، باعث ایجاد محدودیت‌هایی نیز شده است. یکی از چالش‌های حوزه، حفظ ارتباط با فارغ‌التحصیلانی است که در ارگان‌ها و نهادهای مختلف مشغول به فعالیت شده‌اند. تاکنون در این زمینه تعامل مناسبی صورت نگرفته، اما در برنامه‌های جدید، تلاش شده است تا پیوند میان حوزه و این افراد حفظ شود.

در استان خوزستان نیز اقدامات مختلفی برای ارتباط مستمر با فارغ‌التحصیلان حوزه علمیه صورت گرفته است، اگرچه هنوز محدودیت‌هایی وجود دارد. امیدواریم در آینده بتوانیم این ارتباط را به شکل مؤثرتری سامان‌دهی کنیم.

حوزه علمیه تاکنون نتوانسته تعامل مناسبی با فارغ‌التحصیلانی که در ارگان‌ها و سازمان‌های دیگر مشغول به خدمت هستند، برقرار کند و ارتباط دو سویه میان حوزه و دانش‌آموختگان حفظ شود. این مسئله نیازمند بازنگری است، و بنده نیز از این بابت عذرخواهی می‌کنم. اگر در این مسیر قصور یا کوتاهی‌ای رخ داده، امیدوارم خداوند تبارک و تعالی توفیق جبران آن را عنایت فرماید.

برنامه فعلی بر این است که این ارتباط مجدداً تقویت و مستحکم شود، به‌گونه‌ای که فارغ‌التحصیلان حوزه، حتی اگر در سازمان‌ها یا ارگان‌های دیگر مشغول خدمت باشند، همچنان پیوند خود را با حوزه حفظ کنند. در استان خوزستان نیز تلاش‌هایی در این زمینه صورت گرفته، اما برخی محدودیت‌ها مانع تحقق کامل این هدف شده‌اند. با این حال، شنیده‌ایم که ستاد مرکزی حوزه علمیه درصدد تقویت این ارتباط است و از این بابت بسیار خوشحالیم.

ما در استان خوزستان آمادگی داریم که به‌عنوان استان پیشگام در این زمینه عمل کنیم و حتی در صورت نیاز، اجرای طرح‌های آزمایشی را نیز بر عهده بگیریم. حوزه علمیه خوزستان برنامه ویژه‌ای برای ارتباط با فارغ‌التحصیلانی دارد که به‌ظاهر از حوزه فاصله گرفته‌اند. اما اجرای این طرح مستلزم شرایط و مقدماتی است که تاکنون موفق به فراهم کردن آن نشده‌ایم. بااین‌حال، همچنان در تلاشیم تا این شرایط مهیا شود و در صورت تحقق این مقدمات، این موضوع را در اولویت کاری خود قرار خواهیم داد.

سوال :چه اقدامات عملی برای افزایش همکاری‌های حوزه علمیه خوزستان با مراکز علمی و دینی کشورهای عربی صورت گرفته است؟

پاسخ:

استان خوزستان ویژگی منحصربه‌فردی دارد، زیرا تقریباً نیمی از جمعیت آن عرب هستند. با توجه به نقش زبان عربی در جهان اسلام و تأثیر آن در ارتباطات بین کشورهای عربی و سایر مناطق اسلامی، خوزستان می‌تواند به‌عنوان یک پل ارتباطی میان عالم عرب و جمهوری اسلامی ایفای نقش کند، به‌ویژه در حوزه‌های دینی، حوزوی و علوم انسانی.

برای تحقق این هدف، لازم است تلاش‌های گسترده‌ای انجام شود که البته مستلزم فراهم شدن شرایط مناسب و رفع نیازهای مرتبط است. با توجه به ظرفیت‌های موجود در خوزستان، امکان تبدیل این استان به قطب بین‌المللی حوزه علمیه وجود دارد، که می‌تواند به‌عنوان محور ارتباطی میان عالم عرب، جهان اسلام و حتی عرصه‌های بین‌المللی مطرح شود.

طلبه‌ها باید در این زمینه علاوه بر دانش لازم، مهارت‌ها و فنون مورد نیاز را نیز فرا بگیرند. خوشبختانه، این مسیر آغاز شده است و امیدواریم با لطف خداوند، روند آن به‌خوبی پیش برود و شاهد تحقق این هدف مهم باشیم.

یکی از ویژگی‌های مهم استان خوزستان، جمعیت قابل توجه عرب‌زبان آن است. این ویژگی، ظرفیت ویژه‌ای برای ارتباطات علمی و دینی با جهان اسلام ایجاد می‌کند. از همین رو، حوزه علمیه خوزستان می‌تواند به‌عنوان پلی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی عمل کند.

در سال‌های اخیر، تلاش‌هایی برای تقویت این تعاملات انجام شده است. به‌عنوان مثال، برنامه‌هایی همچون همایش‌های علمی و نشست‌های بین‌المللی برگزار شده است تا ارتباطات حوزه علمیه با جهان اسلام گسترش یابد. البته این مسیر هنوز در مراحل ابتدایی است و نیازمند توسعه و تقویت بیشتر است.

سوال :فارغ‌التحصیلان و مبلغین حوزه علمیه چگونه سازماندهی شده‌اند؟ آیا برنامه‌ای مشخص برای به‌کارگیری آن‌ها وجود دارد؟

پاسخ:

در حال حاضر، سازماندهی دقیقی برای فارغ‌التحصیلان حوزه علمیه وجود ندارد، اما برنامه‌هایی در حال تدوین است تا این ارتباط به شکلی منظم‌تر شکل بگیرد. با توجه به حضور مبلغین در مناطق مختلف، انتظار می‌رود که حوزه علمیه بتواند سازوکاری فراهم کند تا از ظرفیت‌های آنان به‌صورت بهینه استفاده شود.

در سطح بین‌المللی نیز، حوزه علمیه خوزستان به دلیل موقعیت جغرافیایی خود، می‌تواند نقش مؤثری ایفا کند. با توجه به جمعیت عرب‌زبان استان، امکان سفرهای تبلیغی به کشورهای اسلامی بیشتر فراهم شده و این ظرفیت باید به‌صورت جدی مدیریت شود.

سؤال: حوزه علمیه خوزستان چه نقشی در تعاملات بین‌المللی، به‌ویژه در ارتباط با جهان عرب دارد؟

پاسخ:

خوزستان به‌واسطه ترکیب جمعیتی خود، ظرفیت منحصربه‌فردی برای تعامل با جهان عرب دارد. نزدیک به نیمی از جمعیت استان، عرب‌زبان هستند و این، یک مزیت ارتباطی مهم با کشورهای اسلامی محسوب می‌شود. ما در حوزه علمیه خوزستان تلاش داریم با پرورش طلابی مسلط به زبان عربی، این استان را به قطب ارتباطی میان جمهوری اسلامی و دنیای عرب در حوزه معارف اسلامی تبدیل کنیم.

برخی همایش‌ها در این زمینه برگزار شده و طرح‌هایی نیز در دست اجراست، اما این مسیر نیازمند حمایت و زیرساخت‌های بیشتری است.