سه‌شنبه ۶ خرداد ۱۴۰۴ - ۰۷:۴۳
در جنگ روایت ها اهل انفعال نباشیم / رسانه بی طرف و روایتگرِ بی طرف معنا ندارد

به اعتقاد کارشناسان رسانه و مسائل سیاسی همان گونه که رسانه بی‌طرف در دنیای امروز معنا ندارد، ما روایتگر بی‌طرف هم نداریم و از این رو به هیچ وجه نباید در دام «روایتگری بی طرفانه» بیفتیم.

به گزارش خبرگزاری حوزه، جنگ روایت ها به طور خلاصه به معنای تلاش افراد، گروه‌ها و رسانه‌ها به منظور غلبه روایت یا دیدگاه خود بر افکار عمومی است و به همین خاطر در این نبرد با یک پدیده واحد و روایت‌هایی که یکدیگر را نفی کرده و تلاش برای اثبات خود دارند، روبرو هستیم.

برپایه‌ی رهنمودهای حکیمانه رهبر معظم انقلاب، مهم ترین هدف دشمن در جنگ رسانه‌ای گسترده نظام سلطه علیه کشور ما، القای فضای یأس و ناامیدی است و به همین خاطر ایشان ضمن تأکید بر اهمیت و ضرورت اهتمام نسبت به جهاد تبیین، مهم ترین جهاد در عصر کنونی را جهاد امیدآفرینی در جامعه عنوان کردند.

آنچه از بیانات مقام معظم رهبری استنباط می کنیم این است که جریان تواصی، رفع شبهه، پرهیز از ترس و انفعال، توجه به افکار عمومی با رویکرد توجه به اصل اقناع مخاطب، داشتن سناریو، سازماندهی و هم افزایی همه امکانات و دقت و حساسیت در امر جهاد تبیین، از مهم ترین راهبردهای پیروزی در جنگ روایت‌ها به شمار می‌رود.

تقابل گفتمانی در جنگ روایت‌ها

به گفته دکتر مهدی اسلامی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه امام صادق(ع) ما در جنگ روایت ها نیازمند روایت مؤثر هستیم به این معنا که بتواند احساسات یا ادراکات مخاطب را تحت‌تأثیر قرار دهد.

وی همچنین با اشاره به این که در جنگ روایت ها شاهد تقابل گفتمانی هستیم، افزود: مسأله حائز اهمیت در جنگ روایت‌ها، توانایی و قدرت تولید معنا و محتوا و تبیین آن در زمان مناسب با در نظر گرفتن بحث روایت اول، جذاب و هنرمندانه است به همین خاطر به نبردی که پیروزی در آن بدون استفاده از سلاح نظامی حاصل می شود و سلاحش تولید محتواست، جنگ ایده‌ها یا روایت‌ها می گویند.

مهم ترین راهبردها در جنگ روایت ها

مدرس دانشگاه در ادامه با بیان این که در جنگ روایت ها، تصویرسازی غلط از واقعیت‌ها راهبرد اصلی نظام سلطه است، خاطرنشان کرد: طراحی نظام سلطه امروز بر پایه جنگ هیبریدی با محوریت جنگ روایت‌ها به عنوان ابزار راهبردی جریان تحریف قرار گرفته و تحریف نیز با رویکرد ناامیدسازی و سیاه نمایی از کارآمدی نظام اسلامی در افکار عمومی و قرار دادن مردم در مقابل نظام اسلامی عمل می‌کند.

وی گفت: در این نبرد رسانه ای، دشمنان از تکنیک‌هایی چون اطلاعات گمراه‌کننده، اخبار جعلی، تعلیق، بزرگ‌نمایی، کوچک‌نمایی، اطلاعات قطره‌چکانی، پاره حقیقت‌گویی و ... استفاده می کنند و همه هدفشان هم این است که با وارونه جلوه دادن حقایق و قلب واقعیت‌ها، روایت مدنظر خود را به مخاطب القا کنند.

آثار مهم روایتگری در بستر زمان

بیژن مقدم، روزنامه نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی نیز در گفتگویی با اشاره به مهم ترین بایسته های موفقیت در جنگ روایت‌ها ابراز داشت: موضوع روایت‌گری البته چند اثر جدی در طول زمان دارد که باید به آن توجه کرد. اولین اثر آن است که یک رویداد را در تاریخ براساس مشاهده و روایت خود ثبت می‌کند. اثر دوم آن است که در دل همین ثبت و روایت اعلام موضع می‌کند. به عبارتی روایت‌گر تنها یک رویداد را بیان نمی‌کند بلکه در لایه‌ها و رگه‌هایی از روایت خود، مواضعش را ارائه می‌هد.

وی همچنین افزود: سومین اثر نیز مستندسازی است. گاهی اوقات غفلت‌های ما ناشی از بی‌توجهی به مسئله مستندسازی است، به این معنا که دیگران رویدادی را روایت می‌کنند و مستندات آن را هم جمع آوری می‌کنند و بعد طرف دیگر ماجرا در مورد این کار کوتاهی می‌کند و در عمل بعد از ده‌ها سال آنچه وجود دارد استناد روایت شده از یک طرف قضیه است که روایت کاملی نیست و ممکن است یکسویه هم باشد. بر این اساس بنده معتقدم که خود حوادث و رویدادها می‌آیند و می‌روند و آن که در تاریخ ماندگار می‌شود روایت آن رویداد است.

در دام روایت‌گری بی‌طرفانه نیفتیم!

وی در ادامه صحبت های خود به نکته بسیار مهمی اشاره کرد و گفت: همان گونه که رسانه بی‌طرف نداریم، بر همین اساس روایتگری بی‌طرفانه نیز نداریم و لذا نباید در دام روایتگری بی طرفانه بیفتیم چرا که آنچه مهم است جنگ همین روایت‌هاست. بنابراین باید فرض را بر این گذاشت که جریان مقابل انقلاب، تلاش می‌کند روایت‌های خود را از رویدادها در ذهن مردم ما جا بیندازد و ما نیز باید روایت خود را عرضه کنیم و روایت آنها را با استدلال و منطق نقد کرده و حتی از موضع تهاجمی آن ها را به چالش بکشیم.

مقدم یادآور شد: به عنوان مثال عرض می کنم که در همین سالیان اخیر، کتب تاریخی نسبتاً زیادی در راستای تطهیر رژیم پهلوی نوشته شده و نویسندگان آنها اکثرا حامیان و جیره‌خواران آن دستگاه بوده و می‌خواهند از شخصیت فردی مانند محمدرضا پهلوی اسطوره بسازند. باید اینها را نقد کرد و با سایر رویدادها و روایت‌ها تقاطع داد و ادعاهای آنها مانند عدم فساد در دربار پهلوی را در مقابل ده‌ها روایت مخالف از خود صاحب منصبان رژیم پهلوی مانند امینی و هویدا قرار داد.

در جنگ روایت ها اهل انفعال نباشیم

وی همچنین با اشاره به عبارت معروفی که به نقل از کتاب جنگ های شبکه ای منتشر شده از سوی اندیشکده امریکایی رند وجود دارد و می گوید"در جنگ‌های فردا برنده کسی نیست که بمب دارد بلکه کسی پیروز است که بهترین روایت را دارد"، بیان داشت: از سویی معمولاً آنچه در ذهن مخاطب عام می‌نشیند و مورد پذیرش قرار می گیرد خود رویداد و حادثه نیست، چرا که اغلب مردم در دل آن رویداد نیستند که بتوانند خودشان قضاوت کنند، و لذا آنچه ذهن آنها را می‌سازد روایتی است که ارائه می‌شود. براین اساس سرعت در انتقال روایت در دنیای امروز بسیار مهم است و گاهی اوقات کوتاهی ما باعث خسارت هایی در عرصه جنگ رسانه ای و جنگ نرم می شود.

انتهای پیام

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha