به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجتالاسلام علی جنتی عضو حلقه اجتهادی فقه الاجتماع مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(علیهمالسلام)، در نشست تخصصی «بررسی نظریات فقه الاجتماع امام خمینی(ره)» که دوشنبه ۱۲ خردادماه ۱۴۰۴ در مدرسه عالی فقاهت حرم مطهر رضوی برگزار شد، به تحلیل فقهیاجتماعی کارکردهای فقه نظامساز در اندیشه امام خمینی(ره) با تأکید بر نظریه ولایت فقیه پرداخت.
حجتالاسلام جنتی در این نشست اظهار داشت: تحلیل فقهیاجتماعی کارکردهای فقه نظامساز در اندیشه امام خمینی(ره) با تأکید بر نظریه ولایت فقیه، موضوعی تخصصی و چندلایه است که در زمان محدود نمیتوان به تمامی ابعاد آن پرداخت.
وی، فقه نظامساز را پارادایمی تحولآفرین در فقه شیعه دانست و بیان کرد: این رویکرد کلنگر و جامعهنگر، فقه شیعه را برای رسیدن به یک نظام تمدنی و تفسیر اسلام بهعنوان نظامی جامع برای اداره جامعه آماده میکند.
حجتالاسلام جنتی، به تعریف فقه نظامساز پرداخت و ابراز کرد: فقهی که با استخراج روابط سیستماتیک بین احکام پراکنده، آنها را در قالب یک شبکه بههمپیوسته تنظیم میکند تا توانایی پاسخگویی به نیازهای کلان اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی را داشته باشد، فقه نظام ساز گفته میشود.
ویژگیهای فقه نظامساز
حجتالاسلام جنتی با اشاره به ویژگیهای فقه نظامساز، خاطرنشان کرد: جامعیت، فقه را از انحصار عبادات و معاملات فردی خارج کرده و این انحصار را میشکند.
وی به عقلانیت اجتماعی اشاره کرد و یادآور شد: مصلحت نظام بر مصلحت فردی غالب است و قاعده حفظ نظام در جایجای مباحث فقه نظام مورد تأکید قرار میگیرد.
حجت الاسلام جنتی پویایی را یکی دیگر ویژگی های فقه نظام ساز نام برد و در این باره گفت: رعایت مقتضیات زمان و پاسخگویی به مسائل جدید و موضوعات پیچیده اجتماعی با استفاده از قواعدی مانند تزاحم مصالح و اولویتبندی نیازهای جامعه از ویژگیهای پویایی فقه است.
وی هنجارسازی اجتماعی را یکی دیگر از ویژگیهای فقه نظام ساز بیان کرد و ادامه داد: تبدیل احکام شرعی به قوانین، نهادهای اجرایی و گفتمانهای عمومی در جامعه از ویژگیهای هنجارسازی اجتماعی است.
کارکردهای فقه نظامساز با تأکید بر نظریه ولایت فقیه
حجتالاسلام جنتی نظریه ولایت فقیه را یکی از ابزارهای فقه نظامساز معرفی کرد و به مباحث امام خمینی(ره) در درس خارج فقه سال ۱۳۴۸ اشاره کرد که بهصورت جزوهای منتشر شد.
وی بیان کرد: امام خمینی(ره) در کتاب «ولایت فقیه»، با روش تحلیلی و فقه استدلالی، ماهیت حکومت مبتنی بر ولایت فقیه را تبیین کرده و مستندات فقهی آن را ارائه دادهاند.
عضو حلقه اجتهادی فقه الاجتماع مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(علیهمالسلام) اظهار کرد: امام خمینی(ره) در این کتاب تصریح میکنند که بحث درباره ولایت فقیه، بحث اثباتی است؛ زیرا خود نظریه ولایت فقیه امری بدیهی و از لحاظ ثبوتی واضح است.
حجتالاسلام جنتی با اشاره به تأکید امام خمینی(ره) بر ضرورت تشکیل نهادهایی مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸، ادامه داد: این نهاد بهمنظور حفظ انقلاب و صیانت از نظام اسلامی تأسیس شد.
وی به تبیین تفاوتهای میان ولایت فقیه با ولایت پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) پرداخت و بیان کرد: ولایت فقیه عنوانی اعتباری و عقلایی است که مبتنی بر اصول عقلانیت و مصلحت در دوران غیبت است، ولی فقیه وظیفهای خطیر در اجرای قانون، اقامه عدالت و هدایت جامعه اسلامی بر عهده دارد.
انتهای پیام. /
نظر شما