خانم اکرم غیب الهی مدیر مدرسه علمیه حضرت رقیه سلام الله علیها برازجان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در بوشهر بمناسبت هفته عفاف حجاب به سوالاتی در این باب پاسخ داد که مشروح این گفتگو به شرح زیر است:
۱. از منظر فقه اسلامی، دلیل وجوب حجاب برای زنان چیست؟ آیا این حکم، تغییرناپذیر است یا تحت شرایط زمان و مکان قابل بازخوانی است؟
به طور خلاصه، حجاب در اسلام به عنوان یک ارزش اخلاقی و اجتماعی مطرح است که به حفظ کرامت و ارزش زن، جلوگیری از فساد و تباهی، ایجاد محیطی امن و آرام، تقویت بنیان خانواده و تأمین سلامت روانی جامعه کمک میکند. همچنین، حجاب یک دستور الهی است که مسلمانان با پیروی از آن، به عبادت و بندگی خداوند میپردازند لذا حجاب یک حکم شرعی است و قابل تغییر نیست.
۲. برخی معتقدند حجاب صرفاً یک دستور فردی است، نه حکمی اجتماعی. نظر شما در این باره چیست و آیا حکومت اسلامی میتواند در این زمینه سیاستگذاری و قانونگذاری کند؟
در اسلام، حجاب هم به عنوان یک حکم فردی و هم به عنوان یک حکم اجتماعی در نظر گرفته میشود. از یک سو، حجاب یک تکلیف شرعی برای زنان مسلمان است و رعایت آن بر عهده خود فرد است. از سوی دیگر، حجاب به عنوان یک ارزش و هنجار اجتماعی نیز مطرح است که بر سلامت اخلاقی و امنیت روانی جامعه تأثیر میگذارد که میتواند دراین زمینه خلاق باشد.
۳. در روایات، حجاب مردان (مانند پوشش مناسب و نگاه) نیز مورد تأکید قرار گرفته است. چرا در جامعه امروز، بیشترین تمرکز روی حجاب زنان است؟
به طور کلی، مسئله حجاب یک مسئله پیچیده و چندوجهی است که دیدگاههای مختلفی در مورد آن وجود دارد و تأکید بر آن در جامعه امروزی، به دلیل تلاقی مسائل فرهنگی، دینی، اجتماعی و فردی است
۴. به نظر شما، علل اصلی کاهش اقبال به حجاب در میان برخی نسلهای جوان چیست؟ آیا صرفاً مسائل سیاسی مؤثر است یا عوامل فرهنگی و تربیتی نیز نقش دارند؟
مهمترین عوامل عبارتند از رسانه و فضای مجازی «تکنولوژی بدون فراهم شدن زیر ساخت فرهنگی»، نبود آموزش سواد رسانه و مدیریت زمان، کم توجهی خانواده به آموزش فرهنگ دینی و دینداری مناسکی، بسنده کردن به احساسات دینی صرف، تبعیض شرایط اجتماعی دختران و پسران و کمبودهای امکانات برای دختران بخصوص اوقات فراغت و فضای نشاط اجتماعی، عدم شناخت از نسل نو و عصر نو «نسل z» و کمبود توجه به تغییرات و نبود برنامه متناسب و فاصله دار شدن شکاف نسلی و گسل نسلی «دهه ۸۰ و ۹۰ و دعوت از ۷۰ و قبل آن» به فضاهای جدید با ذائقههای نو و بعضاً مخرب.
اگر علل و عوامل تحولات فرهنگی اجتماعی را درست بجا و بموقع بررسی نکنیم و برای مسائل آن راه حل و برنامه مفید اثربخش نداشته باشیم به معضلات بزرگتر با معادلههای چند مجهولی مواجه خواهیم شد که تغییر در سبک پوشش و حیا زدایی و بد پوشی یکی از آثار آن خواهد بود.
۵. برخی رویکردهای سلبی (مانند برخوردهای قهری) را عامل کاهش اثرگذاری فرهنگ حجاب میدانند. بهترین راهکارهای ایجابی برای ترویج عفاف و حجاب در جامعه چیست؟
حضرت زهرا سلام الله علیها رابه عنوان یک الگو به جامعه زنان معرفی کنیم و جایگاه این بانوی نمونه را در جامعه خوب تبیین نماییم.
۶. رسانههای غربی و شبکههای اجتماعی چه تأثیری بر نگرش جوانان به حجاب دارند و چگونه میتوان با این تهاجم فرهنگی مقابله کرد؟
حجاب در رسانه های غربی به این صورت است که یک رسانه هیچگاه ابزاری خنثی و یک میانجی بی طرف به حساب نمی آید. رسانه متکی به زبان و معناست و زبان و معنا نیز در چارچوب گفتمان همواره متکی بر قدرت است. لذا بازنمایی حوادث توسط رسانه ها، بدون درنظر گرفتن جنبه اخلاقی آن، سوگیری ایدئولوژیک دارد و در راستای تضعیف یا تثبیت قدرت و گفتمان ویژه ای گام برمی دارد.
لذا باید همانگونه که آنها برای رسیدن به اهداف پلید خود کوتاهی نمیکنند ما نیز دراین راستا سرمایه های خوب خودمان را در ترویج حجاب به شکل های مختلف و خلاقیت به روز در جامعه برای نسل جدید تبین نماییم
۷. در برخی موارد، خانوادههای مذهبی نیز با چالش حجاب دخترانشان مواجه هستند. چه شیوههای تربیتی را برای نهادینه کردن فرهنگ عفاف از کودکی پیشنهاد میکنید؟
مهمترین راهکارها در این زمینه عبارتند از:
۱.استفاده از زبان داستان.
۲. انتقال مفاهیم در قالب بازی.
۳. بهره مندی از زبان تمثیل.
۴. استفاده از گفت وگوی سقراطی.
۵. الگوآفرینی.
۶. پدران و مادران الگوهای محسوس و در دسترس.
۷. الگوگیری از دوستان.
۸. عادت بخشی.
۹. الگوگیری از دوستان.
۱۰. مهارت آموزی.
۸. آیا اجبار دختران به حجاب در سنین پایین (مثلاً در مدارس) میتواند نتیجه معکوس داشته باشد؟ چگونه میتوان بین «تذکر» و «اجبار» تعادل برقرار کرد؟
حجاب یکی از مهمترین اصولی است که باید از کودکی و با رفتارهای درست به دختران آموزش داده شود تا سبب دلسردی آنها از حجاب نشود، تذکر بدون فرهنگسازی نمیتواند تاثیر عمیق و جدی داشته باشد
۹. در تاریخ اسلام، الگوهای مختلف حجاب در جوامع مسلمان وجود داشته است، آیا میتوان از این تنوع، الگوی بومی حجاب را برای جامعهی امروز ایران استخراج کرد؟
صد درصد میشود، الگو های حجاب سرمایه های ما هستند به ویژه برای جامعه بومی ایران
۱۰. برخی معتقدند حجاب صرفاً یک پوشش ظاهری است و مهمتر از آن، عفاف درون است. نظر شما درباره این دیدگاه چیست؟ آیا میتوان این دو را از هم جدا دانست؟
حجاب در معنای عام، هم جنبه ظاهری و هم جنبه درونی دارد، به عبارت دیگر، حجاب هم به پوشش ظاهری و هم به حالت درونی و روحی انسان مرتبط است. در دیدگاه اسلامی، حجاب ظاهری به پوشش بدن و حجاب درونی به عفت و پاکدامنی روحی اشاره دارد، در واقع، حجاب از جنبه ظاهری این گونه می باشد که به پوشش بدن با لباس و سایر وسایل مطابق با موازین شرعی اشاره دارد و در زمینه درونی این جنبه از حجاب به پاکدامنی، حیا و خویشتنداری در گفتار، رفتار و نگاه اشاره دارد.
درنتیجه حجاب کامل، هم شامل پوشش ظاهری و هم شامل حجاب درونی است.
انتهای پیام. /
۰۸:۵۵ - ۱۴۰۴/۰۴/۲۷
نظر شما