به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام رضا یوسف زاده، کارشناس امور خانواده و تربیت به پرسش و پاسخی در موضوع «راهکار مواجهه با همسر شلخته در خانواده» پرداخت که تقدیم شما فرهیختگان می شود.
* پرسش
خانم من اصلاً نظم ندارد. همه کارها را ناقص انجام میدهد. همیشه خانه به هم ریخته است. مثلاً وقتی رب استفاده میکند، در آن را باز میگذارد؛ یا وقتی روغن مصرف میکند، در آن را نمیبندد و همانطور رها میکند. پوشک بچه را هم یادش میرود در سطل بیندازد. واقعاً کلافه شدهام. البته او را دوست دارم، اما این بینظمیها آزارم میدهد و میترسم روی دخترم هم تأثیر منفی بگذارد. چه کار کنم؟
* پاسخ
این مسئله قابل درک است. در واقع دو اتفاق همزمان رخ داده است. نخست اینکه این آقا در ذهن خود استانداردی برای نظم و ترتیب دارد و براساس همان، انتظاراتی از همسرش شکل گرفته است.
هنگامی که این انتظارات برآورده نمیشوند، طبیعی است که احساس ناراحتی و ناخشنودی به وجود آید.
دوم اینکه نگرانی وجود دارد مبنی بر اینکه مبادا این الگوها روی فرزندشان هم تأثیر منفی بگذارد. حال، برای مدیریت چنین شرایطی چند گام میتوان در نظر گرفت:
۱. درک درست مسئله:
ابتدا باید موضوع بهدرستی تحلیل شود. یعنی لازم است بدانیم چرا همسر چنین رفتاری دارد. آیا او عمداً میخواهد آزار برساند؟
یا اینگونه نیست و مسئله ناشی از حواسپرتی است؟ شاید حتی زمینهای روانشناختی مانند «اختلال کمتوجهی ـ بیشفعالی» (ADHD) وجود داشته باشد که باعث میشود تمرکز لازم را نداشته باشد.
ممکن است در خانوادهای رشد کرده باشد که نظم و ترتیب در آن اهمیت چندانی نداشته و این الگو تربیتی در او تثبیت شده است.
همچنین شاید حجم مسئولیتهایی که بر عهده دارد بیش از توان اوست و همین امر سبب میشود از پس همه کارها برنیاید. بنابراین اولین گام آن است که بدون قضاوت، ریشهها و دلایل این رفتار را تحلیل کنیم تا مسئله روشنتر شود.
۲. مدیریت محیط:
وقتی ریشهها روشن شد، باید محیط را طوری تنظیم کرد که احتمال فراموشی و بینظمی کاهش یابد.
برای مثال، اگر مشکل مربوط به انداختن پوشک در سطل زباله است، میتوان یک سطل پدالی درست در محلی که کودک تعویض میشود قرار داد تا در معرض دید باشد.
حتی میتوان یک یادآور ساده، مثل برگهای با نوشته «پوشک را فراموش نکن» در همان محل نصب کرد. یا روی ظروفی مانند رب و روغن برگهای چسباند که بهصورت طنزآمیز یادآوری کند درِ آنها بسته شود.
البته این اقدامات باید با همکاری همسر و در فضایی مثبت و صمیمانه انجام شود، زیرا اگر حالت دستوری یا تحکمی به خود بگیرد، ممکن است احساس منفی یا مقاومت ایجاد کند.
۳. گفتوگوی مؤثر:
یکی از بهترین روشها در این شرایط، استفاده از «گفتوگوی ساندویچی» است.
در این روش، ابتدا یک ویژگی مثبت همسر بیان میشود، سپس انتظار یا خواسته مطرح میگردد و در پایان ابراز علاقه و محبت صورت میگیرد.
بهعنوان نمونه: «خانم، شما مادر بسیار خوبی هستی و به بچهها توجه زیادی داری. من از شما انتظار دارم وقتی پوشک بچه را عوض میکنی، آن را داخل سطل بیندازی. البته این مسئله هیچ تأثیری بر علاقه من به تو ندارد و همچنان دوستت دارم.»
این نوع بیان، هم کوتاه و روشن است، هم از ورود به فضای جدل جلوگیری میکند و باعث نمیشود طرف مقابل احساس لجبازی یا مقاومت کند.
نکته مهم این است که هنگام بیان توقع، از کشدادن صحبت یا وارد شدن به بحثهای طولانی خودداری شود تا خستگی و دلخوری ایجاد نگردد.
۴. مشارکت در نظم:
باید توجه داشت که اگر حجم کارهای همسر زیاد است، بهتر است تقسیم وظایف صورت گیرد.
یعنی شوهر نیز در کارهای خانه و رسیدگی به فرزند مشارکت کند. همراهی و کمک در منظم کردن آشپزخانه یا مدیریت امور کودک، هم از فشار کاری همسر میکاهد و هم موجب میشود او احساس حمایت و همکاری داشته باشد.
۵. صبر و تداوم در اجرا:
در پایان باید تأکید شود که هیچ راهکار فوری و آنی نتیجه نمیدهد. درست مانند غذایی که باید مدتی روی حرارت بماند تا «جا بیفتد»، تغییر رفتار هم به زمان و صبر نیاز دارد.
بنابراین لازم است این راهکارها با حوصله و پیوستگی دنبال شوند تا کمکم تأثیر خود را نشان دهند.
به این ترتیب، با تحلیل درست مسئله، مدیریت محیط، گفتوگوی سازنده، مشارکت در کارها و صبر در اجرای راهکارها، میتوان این وضعیت را بهتدریج بهبود بخشید.
برای شنیدن و دانلود صوت اینجا را کلیک کنید
نظر شما