خبرگزاری حوزه| بسیج طلاب و روحانیون، بهعنوان بخشی حیاتی از نظام انقلابی، رسالت حفظ حوزه انقلابی را بر عهده دارد. شکلگیری بسیج در دو بُعد مردمی و نخبگانی—بهویژه طلاب و دانشجویان—از تدابیر هوشمندانه امام (ره) در برابر تهدیدات پس از جنگ بود. امروز، در عصر جنگ نرم و جنگ ارادهها، این نهاد با تأکید مقام معظم رهبری بر سه مولفه «روحیه انقلابی»، «حرکتهای جهادی» و «ولایتمداری»، نقش خط مقدم فکری را ایفا میکند.
بسیج طلاب و روحانیون در استان قم با ۱۱ حوزه مقاومت و ۱۱۵ پایگاه ظرفیت گستردهای برای تبلیغ، خدمترسانی و دفاع از آرمانهای انقلاب دارد. حضور طلاب در فضاهای علمی، دانشگاهی و مجازی، نهتنها برای پاسخ به چالشهای فکری ضروری است، بلکه زمینهساز شکلگیری نسلی آرمانگرا، جهادی و انقلابی خواهد بود. در این مسیر، سازماندهی منسجم، جدیت و استمرار در کار، همچون الگوی شهدای راهِ مقاومت، کلید موفقیت است.
برای آشنایی هرچه بیشتر با این ظرفیت بزرگ انقلابی، گفت و گویی انجام داده ایم با حجتالاسلام مهدی جوشقانیان مسئول سازمان بسیج طلاب و روحانیون قم که در ادامه تقدیم می گردد:
سؤال: با توجه به اهمیت موضوع بسیج، جا دارد به آن همیشه پرداخته شود؛ با توجه به صدور فرمان حضرت امام (ره) در خصوص تشکیل بسیج طلاب و دانشجویان، به نظر شما چه موضوعی باعث شد که حضرت امام در یکی از واپسین پیامهای خود، این مسئله را مورد توجه قرار دهند؟ همچنین، ضرورتهای امروز فعالیت بسیج طلاب با توجه به رهنمودهای مقام معظم رهبری چیست؟
پیش از پاسخ، هفته بسیج را به تمام بسیجیان تبریک عرض میکنیم و نام و یاد همه ایشان—از شهدای دفاع مقدس هشت ساله و دفاع مقدس دوازدهروزه تا تمام عزیزانی که در این مسیر نورانی، جان و عمر خویش را فدا کردهاند—را گرامی میداریم.
تشکیل بسیج از آن دسته از مسائلی بود که به فرموده مقام معظم رهبری به حضرت امام(ره) الهام شد و در واقع، نشاندهنده تدبیر عمیق امام در مقابل انقلابی بود که نوپا، دارای دشمنان گوناگون و تازهشکلگرفته بود. امام بسیج را به دو دلیل بنیادین تأسیس کردند:
* فرمانی که برگرفته از الهام الهی بود
نخست، تشکیل بسیج مستضعفین بهعنوان پشتوانهای برای انقلاب اسلامی؛ نیرویی مردمی که در زمانهای حساس، بحرانها و برهههای سرنوشتساز، بازویی برای انقلاب باشد؛ نیرویی که از مردم آمده، برای مردم و انقلاب تشکیل شد. در طول این سالها، اثربخشی و نقش آن در مقاطع بحرانی بهوضوح مشهود بوده است.
دوم، بعد از هدف اصلی تشکیل بسیج که فراهمآوردن بیمهای برای خود انقلاب و نظام در برابر حوادث، بلایای طبیعی و غیرطبیعی و توطئههای دشمن بود. تشکیل بسیج دانشجو و طلبه بود که از نشانههای روشن سیاست خردمندانه امام(ره) محسوب میشود. امام خمینی(ره) میدانستند که انقلابی که پدید آمده، با پشتوانهای مردمی -یعنی بسیج عام- به پیروزی رسیده است اما پس از جنگ تحمیلی و در سال ۱۳۶۷، هنگامی که جنگ سخت به پایان رسیده، انقلاب شکل یافته، نظام جمهوری اسلامی تثبیت شده و جنگ تحمیلی در حال فروکش شدن بود، امام دیدند که زمینههای جنگ نرم فراهم میشود. به این معنی که همان شبهاتی که از همان ابتدای انقلاب توسط مکاتب ضدانقلابی و مارکسیستی مطرح شده بود، همچنان وجود داشت، پس در این شرایط، تشکیل بسیج طلاب و دانشجو از جمله پیشبینیها و تدابیر کلیدی امام (ره) بود که واقعاً الهامگرفته از خرد الهی بود و در دو قشر مهم و نخبهی جامعه—طلاب و دانشجویان—اجرا گردید.
* استفاده از ظرفیت نخبگان در بسیج
پشتوانه نیروهای انقلاب و کشور، بسیج مردمی است؛ نیرویی که در میدانهای مختلف حضور دارد. اما امام برای حفظ عقبه فکری نظام نیز تدبیری دیگر کردند: حضور نخبگان فکری،شامل اساتید دانشگاه، اساتید حوزه، لجنههای تخصصی و حلقههای علمی فعال در حوزه و دانشگاه در قالب بسیج طلاب و بسیج دانشجویی. در این چارچوب، این نخبگان به میدان آمدهاند تا در برابر چالشهای فکری و فرهنگی که نظام و انقلاب با آن مواجه است، دفاع کنند. در واقع، در طول این سالها، بسیج طلاب و بسیج دانشجویی، با شایستگی و عزمی استوار، از آرمانهای انقلاب و نظام و راه امام دفاع کردهاند.
سؤال: در سالهای اخیر، یکی از دغدغههای مقام معظم رهبری که گاه بهصورت گلایهای بیان شده—تضعیف حوزه تبلیغ بوده است. همچنین در دیداری با برخی از اساتید نخبه حوزه، اشارهای به این مسئله شد. با توجه به ماموریت ذاتی بسیج طلاب، سازمان بسیج طلاب و روحانیون چه کمکی میتواند به رفع خلاهای تبلیغی در کشور—بهویژه در حوزه شئون روحانیت—بکند؟
تعبیر دقیق مقام معظم رهبری در این زمینه، این است: «اولویت حوزه، تبلیغ است.» هنگامی که فرمایش ایشان این باشد که همّ و غم حوزه طلاب و مسئولان حوزه باید تبلیغ باشد، پس تمامی ارکان حوزه علمیه—از مدیریت ارشد تا مراکز محلی و زیرمجموعههای آن از جمله بسیج طلاب—باید اولویت شماره یک خود را تبلیغ قرار دهند. زیرا حضرت آقا مشاهده میفرمایند که دشمن چگونه در عرصههای فرهنگی، دانشگاهها، مدارس و جامعه، حضور یافته و مداخله میکند.
* بسیج طلاب در عرصه تبلیغ نقش کلیدی دارد
بسیج طلاب نیز در این مسیر نقشی کلیدی دارد. در سال جاری، موضوعات مختلفی در دستور کار قرار گرفته است؛ از جمله فعالیت گروههای جهادی و برنامههای سازندگی، همگی با محوریت تبلیغ در میدانهای مادی و معنوی از مدارس و دانشگاهها گرفته تا فضای مجازی، که امروز بخشی اساسی از تبلیغ نوین را تشکیل میدهد. در این راستا، طرحها، برنامهها و ایدههایی در دست اجرا و برنامهریزی هستند که با توجه به اهمیت و اولویت موضوع، در حال پیگیری جدی است.
سؤال: تعداد پایگاهها و مراکز بسیج طلاب را ذکر کنید. همچنین، درباره گروههای جهادی—از نظر کمی و کیفی—و مهمترین فعالیتهای آنها در سال جاری و سال آینده توضیح دهید.
بحمدالله، در استان قم که هفتاد و پنج درصد بسیج طلاب کشور در آن حضور دارند و بخش عمدهای از طلاب کشور اینجا مستقر هستند- حضور بسیج طلاب نیز چشمگیرتر از سایر استانهاست.
در سطح استان قم، 11 حوزه مقاومت بسیج طلاب داریم که دو تا از آنها مختص خواهران است؛ یعنی نُه حوزه برادران و دو حوزه خواهران. همچنین، ۱۱۵ پایگاه بسیج برادر و خواهر در مدارس، مؤسسات آموزشی و حوزههای علمیه برادران و خواهران فعال است که رسالت خود را در این فضاهای آموزشی و علمی پیش میبرند.
*فعالیت ۲۲۰ گروه جهادی در سطح استان قم
بر اساس آمار ثبتشده در سامانه اطلس گروههای جهادی، در حال حاضر ۱۸۹ گروه جهادی در چارچوب بسیج طلاب فعالیت دارند. علاوه بر این با همکاری دبیرخانه گروههای جهادی حوزه علمیه قم—که در ارتباط مستمر با سازمان بسیج طلاب و روحانیون کشور است—توافق شده که در هر مدرسه، یک گروه جهادی تشکیل شود؛ کاری که امروز—الحمدلله—در حال اجراست. با در نظر گرفتن حدود ۴۰ گروه جهادی دیگر که زیر نظر دبیرخانه استانی فعالیت میکنند، در مجموع حدود ۲۲۰ گروه جهادی در سطح استان قم فعال هستند.
لازم به ذکر است که ما از حوزه علمیه جدا نیستیم و حوزه نیز از مسیر طلاب جدا نیست؛ بنابراین، با همکاری متقابل، این ظرفیت را در قالب گروههای جهادی تقویت میکنیم.
علاوه بر این، در گروههای جهادی محلات—که مستقل از ساختار حوزوی یا دانشجویی است—بسیاری از این گروهها تحت رهبری یا نظارت طلاب و روحانیون هستند و فعالیتهای آخوندی و طلبگی خود را در این قالب انجام میدهند. این امر نشان میدهد که طلاب نه تنها در ساختارهای مستقیم بسیج طلاب، بلکه در دیگر اقشار و اصناف جامعه نیز حضور مؤثری دارند و رسالت خود را ایفا میکنند.
سؤال: اخیراً مقام معظم رهبری در پیامی تصویری به مناسبت هفته بسیج چند نکته مهم بیان فرمودند؛ از جمله اینکه «بسیج زمینهساز افزایش قدرت ملی است» و «بسیج باید در نسلهای آینده ادامه یابد». یکی از خطراتی که حضرت آقا بارها هشدار دادهاند، «سکولاریسم پنهان» است؛ و فرمایش ایشان این است: «حوزه انقلابی است و انقلابی باید بماند.» با توجه به این رهنمود، چگونه میتوان در بسیج طلاب، آن روحیه انقلابی و ورزش بسیجی را تقویت کرد تا طلاب نسل آینده، انقلابیتر، آرمانگرایانهتر و در عین حال در حوزههای جهادی، عملیاتی و خدمترسانی، پیشگام و پیشرو باشند؟
همانطور که اشاره شد، رسالت بسیج در حوزه علمیه، حفظ حوزه انقلابی است. در بیانیه صدسالگی حوزه علمیه قم -که مقام معظم رهبری در بازتاسیس این نهاد مبارک ایراد فرمودند -حضرت آقا نکات عمیق و راهبردی متعددی بیان کردند. از جمله، در ذیل رسالت حوزه، نقش طلاب و وظیفه مدیران مدارس و حوزههای علمیه را برجسته ساختند.
در این بیانیه، آقا میفرمایند: «رهبران و راهبران فکری آینده این انقلاب، کسانی هستند که امروز در حوزههای علمیه، مدارس و مدارس علمیه مشغول تحصیل و درس و بحث هستند.»
* دشمن برای قم که خاستگاه انقلاب است، برنامه ها دارد
این جمله، نکتهای بسیار مهم است؛ به این معنا که مسئولان حوزه با جوانانی سروکار دارند که آیندهسازان فکری، اندیشهورزان و راهبران جامعه فردا هستند. اگر این نگاه در حوزه علمیه جدی گرفته شود، رسالت ما بسیار سنگینتر از آن چیزی خواهد بود که امروز در حال انجام است؛ چرا که رهبری انقلاب و تشکیل این نظام، از قم و حوزه علمیه قم آغاز شد—بهفرمایش آقا: «تز انقلاب از قم بوده است.» و در پاسخ، دشمن نیز برای تضعیف این تز، آنتیتز خود را از همین قم برنامهریزی میکند.
در این راستا، حفظ حوزه انقلابی، رسالتی است که مستلزم تفکر بسیجی و نگاه جهادی است. مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم، سه مولفه اصلی را معرفی میفرمایند:
۱) روحیه انقلابی،
۲) حرکتهای جهادی،
۳) باور و مبنا بر ولایتمداری.
این سه مولفه، هم در گام اول موفقیتهای انقلاب را رقم زدند و هم در گام دوم، همان سه رکن، زمینهساز پیشرفت خواهند بود. این اصول در حوزه نیز جاری است؛ زیرا حفظ حوزه انقلابی، موضوعی ظریف، نرم و عمیقاً فکری-معنوی است.
در حوزه اندیشه، باور و اعتقاد، اولاً دامنه کار بسیار گسترده است و ثانیاً، بهدلیل ورود شبهات فکری از سوی دشمن—بهویژه در فضای سایبر و مجازی که امروز نسل جوان را درگیر کرده—کار ما روزبهروز دشوارتر میشود. با این حال، ناامید نیستیم؛ بلکه به فضل الهی، با صلابت، محکمی و استواری بیشتر، در این مسیر نورانی گام برمیداریم؛ چرا که به آن جمله الهامبخش ایشان اعتقاد داریم: «این انقلاب، بسترساز تمدن عظیم اسلامی و ظهور حضرت مهدی (عج) است.»
اما دو شرط اساسی برای تحقق این آرمان وجود دارد:
۱) سازماندهی و کار تشکیلاتی منسجم؛ همانگونه که آقا فرمودهاند: «اساس کار بر تشکیلات است و باید کار تشکیلاتی منظم انجام شود.»
۲) جدیت، استمرار، تلاش و کوشش؛ همانگونه که شهدای این مسیر، از جمله سردار حاج قاسم سلیمانی، چهل سال بهصورت مستمر و بیوقفه، در مسیر خدمت به انقلاب دوندگی کردند. سردار سلامی و سردار حاجیزاده نیز از همین جنس هستند؛ در هیچ لحظهای از تلاش دست نکشیدند، چه در حوزه نظامی و چه در حوزههای فکری، اندیشهای و فرهنگی.
امروز جنگ ما، جنگی پیچیده، چندلایه و درهمتنیده است که خط مقدم آن، همان قشر اندیشهورز و فرهیخته -از جمله حوزویان و دانشگاهیان- است.
سؤال: اگر نکتهای هست که در این گفتوگو مطرح نشده اما ضروری است، بیان کنید.
امروز، نیاز به بسیج، تفکر بسیجی و مدیریت جهادی و بسیجی، برای هیچکس پنهان نیست. اگر مردم ما از عوام گرفته تا دانشآموزان، دانشجویان، نوجوانان، کودکان، پیر و جوان، مرد و زن به جنسیت و شخصیتی مانند سردار حاج قاسم علاقهمند هستند، دلیل آن، اخلاص، معنویت و جهادیبودن ایشان است.
مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۹، در حرم مطهر حضرت معصومه سلاماللهعلیها، سه ویژگی بسیجی را بیان فرمودند:
۱) اخلاص،
۲) بصیرت،
۳) عمل بهموقع و بهاندازه.
این سه ویژگی، امروز نیز معیار ماست. حضرت آقا از ما حضور در تمام عرصهها خواستهاند. امروز، بسیج طلاب در حوزههای علمی باید سرآمد باشد؛ و فرزندان بسیج در همه مسائل، پیشرو باشند.
حوزه انقلابی زمانی شکل میگیرد که طلاب ما در موضوعات علمی، دانشی و فکری، سخنی داشته باشند؛ نه تنها در فضای حوزه، بلکه در دانشگاه و فضای عمومی نیز بتوانند پاسخگوی نیازهای جامعه باشند. این امر، جز با تلاش، کوشش و حرکت جهادی، میسّر نخواهد شد.
راهنمای ما در حوزه انقلابی، بیانیه سده حضرت آقا و بیانیه گام دوم انقلاب است که هر دو، مکمل یکدیگرند. برای گذراندن چهل سال دوم انقلاب با موفقیت، حوزه به آن بیانیه راهبردی نیاز دارد که آقا در آن، نکات جدی و عمیقی را درباره آینده حوزه بیان کردهاند. نکاتی از سوی رهبری حکیم، فرزانه، بصیر و خبیری که امروز، حتی دنیای غرب را به تأمل و تعجب واداشته است.
چرا که جنگ ما جنگ اعتقادی است. همانگونه که مارکو روبیو—وزیر خارجه آمریکا—در جنگ دوازدهروزه گفت: «جنگ ما با ایرانیها جنگ بر سر سلاح هستهای نیست، جنگ بر سر موشک نیست؛ جنگ ما جنگ اعتقادی است.» آنها میدانند که ایرانیان بر این باورند که سربازان منجی آخرالزمان از میان ایشان برخواهند آمد.
گرچه فوکویاما در سال ۱۳۶۳ در کنفرانسی در اورشلیم اسرائیل به این موضوع اشاره کرده بود، اما به این شفافیت و صراحت ابراز نشده بود.
امروز، در صنعت هالیوود، میگویند: «منجی آمریکاست»اما برای آنها سخت است که ببینند ایران، بهعنوان محور مقاومت و پیشتاز جهان مقاومت، دلبستگان حکومت الهی و ارزشهای متعالی را دور خود گرد آورده است—تا آنجایی که حتی کشورهایی که پیشتر مخالف بودند، امروز در راهپیماییهای ضداستکبار، همراه ما هستند.
همانگونه که مارکو روبیو تأکید کرد: «جنگ ما جنگ اعتقادی است.»این همان جملهای است که حضرت آقا فرمودند: «ما در جنگ ارادهها هستیم.» و در این جنگ ارادهها، کسانی پیروز میشوند که مصممتر، قاطعتر و دارای ارادهای استوارتر باشند. همانگونه که آرمان علیوردی، حججی، شهدای مسیر نورانی، مهدی زاهدلو و پانزده شهید روحانی دفاع مقدس و دوازدهروزه، نمونههای زندهی آن بودهاند.
ما نیز تلاش میکنیم تا در این مسیر، رسالت، تکلیف و نقش خود را—با راهنمایی فرمایشات حضرت آقا درک کرده و با صلابت و استواری بیشتر، این راه نورانی را به فضل الهی، گامبهگام طی کنیم.
نظر شما