به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام و المسلمین آقا سید حیدر زیدی گگسونوی، از برجستهترین عالمان شیعه در شبهقاره هند، در سال ۱۲۸۷ شمسی در منطقهٔ گگسونا، از توابع میروت، دیده به جهان گشود. پدر ایشان، حاج وهاجالحسن زیدی، مردی وارسته و پرهیزگار بود. آقا سید حیدر در سن سهسالگی پدر خویش را از دست داد و از همان کودکی با دشواریهای زندگی روبهرو شد.
ایشان در چهاردهسالگی تحصیل علوم اسلامی را در مدرسهٔ «مَنسَبیه» آغاز کرد و در محضر آیتالله سید یوسف حسین امروهوی به یادگیری علوم مختلف پرداخت. هنگامی که آیتالله سید یوسف مسئولیت بخشی از دانشگاه اسلامیِ علیگره را بر عهده گرفت، بنیانگذار مدرسهٔ بابالعلم، آیتالله سِبطِ نبی، آقا سید حیدر را با خود به مدرسهٔ بابالعلم برد.
آقا سید حیدر در این مدرسه دورههای مختلف علمی را پشت سر گذاشت و سپس برای ادامهٔ تحصیل به لکنهو رفت. پس از آن در «جامعهٔ ناظمیه» به کسب علوم نزد استادان بزرگ پرداخت. ایشان از همان آغاز ورود به حوزهٔ علمیه، تدریس طلاب سطوح پایین را نیز عهدهدار شد.
از استادان مشهور او میتوان به یوسفالمِله، نجمالمِله، علامه سِبطِ نبی و علامه ابوالحسن اشاره کرد. پس از درگذشت آیتالله سِبطِ نبی، جمعی از مؤمنان و شاگردان مدرسهٔ بابالعلم، وصیت ایشان مبنی بر سپردن مدیریت مدرسه به آقا سید حیدر را به وی تقدیم کردند. او نیز این مسئولیت سنگین را پذیرفت و برای انجام وظایف مدیریتی راهی نُوگانوا شد.
آقا سید حیدر روحی تازه در مدرسه دمید و برای رشد و گسترش آن تلاش فراوانی کرد؛ تا آنجا که برای تأمین هزینههای مدرسه، زیورآلات همسر خود را گرو گذاشت و دیگر امکان بازگرداندن آن فراهم نشد. علاوه بر ادارهٔ مدرسه، ایشان وظیفهٔ امامت جمعه و جماعت را نیز بر عهده داشت و این مسئولیت را با شایستگی کامل انجام میداد. به همین سبب، محبوبیت چشمگیری میان مردم اقوام و طبقات مختلف داشت.
او با همکاری جمعی از نیکوکاران توانست زمینی به مساحت صد هکتار برای توسعهٔ مدرسهٔ بابالعلم خریداری کند. در سال ۱۳۳۶ شمسی برای جلب حمایت مالی و جمعآوری وجوهات شرعی راهی آفریقا شد. در سال ۱۳۳۹ شمسی، جناب ابراهیم، رئیس جامعهٔ خوجههای اثناعشری، از مدرسهٔ بابالعلم بازدید کرد. هرچند آقا سید حیدر در آن هنگام حضور نداشت، اما رئیس جامعه پس از مشاهدهٔ پیشرفتها و فعالیتهای مدرسه، بهشدت خرسند شد و از ایشان دعوت کرد تا مدرسهای مشابه در آفریقا تأسیس کند و وعده داد که همهٔ امکانات لازم را فراهم خواهد آورد.
آقا سید حیدر از شخصیتهای برجستهٔ خاندان علامه سِبطِ نبی بهشمار میرفت و هرگاه شعلهٔ فتنهای برافروخته میشد، با تدبیر و حکمت آن را خاموش میکرد. او همواره فریضهٔ امر به معروف و نهی از منکر را با جدیت به انجام میرساند. نسبت به طلاب علوم دینی مهری پدرانه داشت و اگر یکی از طلاب بیمار میشد، سخت نگران میگشت.
یکی از شاگردان او، حجت الاسلام و المسلمین مقبول احمد نوگانوی ـ که ساکن سودان است ـ دربارهٔ او مینویسد:
«آقا سید حیدر به طلاب نهایت احترام میگذاشت و هرگاه یکی از آنان بیمار میشد، شب را تا سپیدهدم برای شفای او دعا میکرد.»
او به نماز شب و انجام مستحبات اهمیت فراوان میداد و همواره هفتهٔ پایانی ماه رمضان را در اعتکاف میگذراند. در طول ۲۶ سال مدیریت و تدریس در مدرسهٔ بابالعلم، شاگردان فراوانی تربیت کرد؛ از جمله:
آیتالله سید محمد باسطوی، حجت الاسلام مقبول احمد نوگانوی، حجت الاسلام حکیم مقبول حسین سنبلی، خطیب اعظم سید غلام عسکری، حجت الاسلام محمد حیدر، علامه سید راحت حسین گوپالپوری، حجت الاسلام سید علی سجاد، حجت الاسلام سید علی باسطوی، حجت الاسلام سید محمد شاکر امروهوی، حجت الاسلام سید شبیهالحسن عابدی، حجت الاسلام علی عابد کراروی، حجت الاسلام مرتضی حسین، حجت الاسلام سید محمد کاظم و حاج ملا اصغر.
پس از کنارهگیری از مدیریت مدرسهٔ بابالعلم، برای تبلیغ دین به بهاونگرِ گجرات سفر کرد و چهار سال در آنجا بهعنوان امام جمعه و جماعت خدمت نمود. سپس بار دیگر راهی آفریقا شد و در کشورهایی مانند تانزانیا، مومباسا و کنیا به فعالیتهای تبلیغی پرداخت.
این عالم وارسته بهسبب تقوا، اخلاق و عملگراییاش همواره مورد احترام مردم بود. با آنکه در سال ۱۳۳۶ شمسی از سرپرستی انجمن خوجههای اثناعشری استعفا داده بود، مؤمنان مانع رفتن او شدند و تمام امکانات زندگی را برایش فراهم کردند.
خداوند متعال دو پسر و چهار دختر به او عطا کرد. نام دو پسرش سید مظهر حیدر و سید منظور حسنین بود.
سرانجام، این خورشید دانش و فضیلت در تاریخ ۹ ربیعالثانی سال ۱۴۱۷ه، برابر با سال ۱۳۷۵ شمسی در سن ۹۱ سالگی در مومباسا در کشور کنیا دار فانی را وداع گفت. جمع زیادی از مؤمنان، به امامت مولانا سید علی عابد رضوی کراروی الهآبادی (مقیم نایروبی، کنیا)، بر پیکر وی نماز گزاردند و سپس در کنیا به خاک سپرده شد.
منابع: نجومالهدایه جلد ۶، صفحهٔ ۱۴۵، دانشنامهٔ اسلام، مرکز بینالمللی نورمیکروفیلم، دهلی، ۱۴۰۱ش.
ارائه دهنده: دانشنامه اسلام، مرکز بین المللی میکروفیلم نور دهلی
نظر شما