به گزارش خبرگزاری حوزه از کرمانشاه، صبح امروز کرسی آزاداندیشی با موضوع «تدبر در قرآن» در مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه طباطبایی(ره) کرمانشاه برگزار شد.
در این نشست، حجت الاسلام حسین صدیقی به ارائه گزارشی از مقاله خود با عنوان «تدبرشناسی بر پایه تحلیل تطبیقی آیات چهارگانه تدبر» پرداخت.
وی با اشاره به پیشینه پژوهشهای خود و دیگران در زمینه روشهای تدبری، اظهار داشت: در طول سالها در خلال آثار مختلف، ناتوانی را رصد و پیگیری کردهام، برخی از این آثار ممکن است تقطیع شده یا مورد تدقیق قرار گرفته باشد. پیش از این نیز آثاری مانند «کتاب شش شیرازه سوره مبارکه» با بخش «قیامها» و «بانوان درسنامه ترجمه و تفسیر» با بخش «قرآن، کتاب زندگی» تولید شد که فهم کارآمد از قرآن را دنبال میکرد.
وی افزود: رساله دکتری این محقق نیز با عنوان «تحلیل انتقادی رویکردهای تدبری به قرآن در صده معاصر» در بهمن ۱۴۰۲ دفاع شد که در آن، آثار تدبری مختلف در داخل و خارج از ایران مورد بررسی قرار گرفت. در فضای ایران، آثاری از حجج اسلام والمسلمین الهیزاده، سروی، صفائی حائری، لسانی فشارکی و مرادی زنجانی قابل اشاره است و در جهان عرب نیز آثاری مانند آثار دکتر ناصر بن سلیمان العمر مطرح است.
این محقق به واکاوی مفهوم تدبر پرداخت و این پرسش را مطرح کرد که آیا تدبر، اصطلاحی جدید یا همان واژه قرآنی است.
وی با اشاره به دیدگاههایی که تدبر را مدلی جدید در کنار یا مقابل تفسیر قرار میدهند، خاطرنشان کرد: برخی تلاش دارند بگویند ما در حال تفسیر نیستیم، بلکه در حال تدبر هستیم، دکتر پاکتچی نیز در کتاب تاریخ تفسیر خود به این مسئله اشاره کرده است.
وی به ارائه چارچوب مقاله خود پرداخت و بیان کرد: بهترین راه برای فهم چیستی تدبر، رجوع به خود قرآن است، در این مقاله چهار آیه شریفه که صراحتاً به تدبر اشاره دارند، بر اساس ترتیب نزول، مورد تحلیل تطبیقی قرار گرفتهاند، این آیات عبارتند از آیه ۲۹ سوره ص (مکی)، آیه ۶۸ سوره مؤمنون (مکی)، آیه ۸۲ سوره نساء (مدنی) و آیه ۱۰۱ سوره نساء (مدنی).
حجت الاسلام والمسلمین صدیقی در تحلیل هر آیه، به مؤلفاتی مانند فضای نزول (مکی یا مدنی)، مخاطب مستقیم و تبعی آیه، متعلق تدبر، هدف از تدبر، ساختار فعل تدبر و نوع جمله پرداخت.
وی بیان کرد: از مجموع این آیات میتوان دریافت تدبر، مواجهای مطلوب و همگانی برای همه انسانها (اعم از مؤمن و کافر) است، فعلی فکری و پویا است، نیازمند فهم اولیه از قرآن است و به فهمی تدریجی و هدایتگر منجر میشود، مهمترین نوع تدبر نیز، «فهم تطبیقی» است؛ یعنی سنجش آنچه از قرآن فهمیده میشود با زندگی فردی و اجتماعی.
حجت الاسلام یزدان جعفری به نقد نظریه و دیدگاه حجت الاسلام صدیقی بر تدبر شناسی بر پایه آیات چهار گانه پرداخت.
این منتقد با قدردانی از زحمات محقق خاطرنشان کرد: عبارت «تحلیل تطبیقی» در مقاله بهدرستی تبیین نشده و مشخص نیست که آیا مقایسه بین آراء مفسران است یا مقایسه بین آیات.
وی تصریح کرد: انجام مقایسه بین فضای مکّی و مدنی آیات چهارگانه میتوانست به نتایج بهتری بینجامد، نکته دوم انتقادی، به روش استناد و استدلال لغوی در مقاله مربوط بود.
حجت الاسلام یزدان جعفری بیان کرد: در استخراج معنای «تدبر» بهعنوان امری «تدریجی»، محقق به رابطه ادعایی بین واژه «مبارک» (که در یکی از آیات آمده) و معنای استمرار و تدرج استناد کرده، اما منبع معتبری برای این ارتباط معنایی ارائه نداده است.
وی تأکید کرد: چنین استنباطی نیازمند ارائه شواهد و منابع لغوی بیشتر است.
انتهای پیام. /
نظر شما