حجتالاسلام سید موسی علوی از اساتید حوزه علمیه قم در گفتوگو با خبرگزاری حوزه در ساری، با اشاره به روایتی از امام حسن عسکری(ع) درباره جایگاه عالم و مربی، دغدغههای خود را پیرامون نحوه تربیت و آموزش طلاب بهویژه در پایههای اولیه بیان کرد.
جایگاه عالم شیعی در روایت ائمه (ع)
استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم در ابتدا با اشاره به حدیثی از امام عسکری(ع) که عالم را سرپرست یتیمان از امام میداند، اظهار داشت: این روایت شریف، بیانگر جایگاه رفیع استاد و مربی شیعی است که موظف است شریعت را به نسل جوان بیاموزد و هدایت کند.
ضرورت توجه ویژه به پایههای اول و طلاب نوجوان
وی با تأکید بر اهمیت سالهای آغازین تحصیل در حوزه، خاطرنشان کرد: امروزه طلاب اغلب از مقطع راهنمایی و در آستانه بلوغ وارد حوزه میشوند. پذیرش این نوجوانان، مسئولیت سنگین و ظرافت ویژهای میطلبد. حجم کم پذیرش فعلی، لزوم توجه و سرمایهگذاری بیشتر بر روی همین تعداد را مضاعف میکند.
حجت الاسلام علوی با اشاره به آسیبهای احتمالی، تصریح کرد: بسیاری از این طلاب ممکن است در نماز، عقاید، قرائت قرآن، املاء و اخلاق ضعف داشته باشند. بنابراین، برنامهریزی آموزشی در پایه اول باید متمرکز بر رفع این نقایص باشد، نه صرفاً تدریس صرف و نحو. پیشنهاد میکنیم کلاسهایی مانند «تلاوت روزانه قرآن»، «پرسش و پاسخ عقیدتی» و «آموزش عملی نماز» در برنامه گنجانده شود.
اصلاح روش آموزش؛ استادمحوری و کیفیتگرایی
وی بر محوریت نقش استاد در تمام مراحل تأکید کرد و گفت: حوزه باید «استادمحور» باشد، نه «مدیرمحور». انتخاب استادان باتجربه، بااخلاق و باحوصله برای پایههای اول حیاتی است. باید به استاد اعتماد کرد و در تعیین کتاب، حجم دروس و ارزیابی صلاحیت ادامه تحصیل طلاب، نظر او را ملاک قرار داد.
استاد حوزه افزود: فشار آوردن به استاد برای پوشش حجم زیاد درسی یا تعجیل در ارتقای طلاب، به کیفیت آموزش لطمه میزند. «تا پایه اول کامل نشده، نیازی نیست آنها را به پایه دوم بفرستیم». حقوق و حمایت از استادان نیز باید متناسب با مسئولیت خطیرشان باشد.
طرحی مرحلهای برای پرورش طلبه کارآمد
حجت الاسلام علوی در پایان، طرحی مرحلهای را پیشنهاد داد:
۱. پایههای اول تا ششم: تربیت جامع و تثبیت مبانی علمی و عملی تا تسلط بر کتابهایی مانند «لمعه».
۲. وقفه و ارزیابی: آزمونی برای تشخیص مسیر. برخی برای ورود به عرصه تبلیغ و اجتماعی آماده میشوند و برخی دیگر...
۳. سطوح عالی (برای اجتهاد): گزینش دقیق و حمایت ویژه (شهریه مناسب، تنظیم ساعت درسی) از استعدادهای برتر برای ادامه مسیر اجتهاد. در این مرحله نیز کلاسها باید کمجمعیت و با نظارت مستقیم استاد باشد.
وی بیان این پیشنهادها را برخاسته از دغدغهای برای تحول در شیوههای آموزشی حوزه دانست تا منابع و استعدادها به بهترین شکل به کار گرفته شوند.
نظر شما