به گزارش خبرگزاری حوزه، حسن قشقاوی، پیش از ظهر امروز در همایش تخصصی «اصول سیاست خارجی دولت اسلامی، عقلانیت و اعتدال»، در موسسه امام خمینی(ره) قم، با ارائه تعریف واژه «اعتدال» با استناد به آیات و روایات متعدد، عقلانیت را مبنای اعتدال و نتیجه آن دانست و ریشه واژه اعتدال را نیز از کلمه «عدل» به معنی توازن و قرار گرفتن هر چیز در جای مناسب خود دانست.

معاون کنسولی و پارلمانی وزیر امور خارجه، نقطه مقابل اعتدال را افراط و تفریط و تندروی و کندروی در فکر و عمل دانست و بر اساس روایات موجود، مظهر جهالت و عدم عقلانیت می‌باشد.

*مبنای اصلی سیاست خارجی

وی، مبنای اصلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را با استناد به اصول قانون اساسی، سند چشم‌انداز و برنامه پنج‌ساله و رهنمودهای حضرت امام‌(ره) و مقام معظم رهبری شامل، جهان‌گرایی اسلامی، سلطه‌ستیزی، حق‌طلبی، عدالت‌خواهی، عزت‌طلبی، صلح‌خواهی، استقلال طلبی و اقتدارافزایی نظام برشمرد و ادامه داد: این اصول آرمانی هیچ تنافی با واقع‌گرایی، مصلحت‌گرایی، امنیت طلبی، عقل‌گرایی و تعامل مثبت و سازنده با جهان ندارد؛ بنابراین هنر تفکر اعتدالی جمع بین آن آرمان‌گرایی و این واقع‌گرایی است.

معاون وزیر خارجه با استناد به کاربرد دو عبارت «استصلاح الاعداء و استصلاح الاضداد» در بیان امام علی‌(ع)، راهبردهای تقلیل خصومت ورزی دشمن و کم نمودن هزینه دشمنی‌ها، ایجاد موازنه بین منافع ملی و مصالح اسلامی بین اهداف و ابزار سیاست خارجی، بین اعمال قدرت و کاربرد دیپلماسی، بین حق و تکلیف در سیاست خارجی جز اهداف و شاخصه اصلی دستگاه دیپلماسی کشور در دولت تدبیر و امید عنوان کرد و گفت: این شاخص‌ها در برنامه اعلامی وزیر امور خارجه در نطق رای اعتماد و مقاله تبیین مولفه‌های عقلانیت و اعتدال در سیاست خارجی تجلی پیدا نمود. روح این مقاله تبیین مولفه های عقلانیت واعتدال در سیاست خارجی می‌باشد، نکاتی که در سخنرانی‌های متعدد رییس جمهور نیز در عرصه‌های خارجی و داخلی تاکنون بیان شده است.

*علت تغییرات گفتمانی دولت‌ها

قشقاوی در پاسخ به سوال یکی از حضار پیرامون علت تغییرات گفتمانی در دولت‌های مختلف پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اظهار داشت: تغییرات گفتمانی هرگز به معنی عدول از اصول و مبانی شناخته شده در قانون اساسی و کلام حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی نمی‌باشد؛ زیرا همه روسای جمهور و نمایندگان ادوار مختلف مجلس شورای اسلامی سوگند یاد می‌نمایند که فقط قرائت رسمی که همان قانون اساسی است را داشته باشند و قرائت‌های مختلف حق علما، روشنفکران و اندیشه ورزان می‌باشد، چون حکومت‌گری عرصه تصمیم عملی و روشنفکری عرصه تردید ذهنی می‌باشد. بر این اساس اگر حکومت‌گران قرائت های مختلف در حوزه‌های کلان و ساختاری داشته باشند، در حقیقت پس از اجرای مراسم تحلیف، نقض سوگند می‌نمایند، به همین دلیل در همه نظام‌های معتبر جهان، تغییر دولت‌ها هرگز به معنی تغییر حکومت‌ها و یا تغییر در سیاست‌های اساسی کشور نمی‌باشد.

*دنبال گشایش بیشتر هستیم

وی در پاسخ به سوال یکی دیگر از فضلای حوزه، پیرامون مذاکرات جاری هسته‌ای بین ایران و 1+5، گفت: براساس احساس ضرورت و واقع‌بینی موجود، طرفین اصل مذاکره و تداوم آن را هر چند نفس‌گیر و بسیار سخت پذیرفته‌اند، ضمن این‌که جامعه ما تک صدایی نیست و پذیرش انتقادات لازمه جامعه چند صدایی است، ولی مصالح ملی ایجاب می‌نماید که در یک فضای اجماع ملی همه جریانات مدعی، اعم از موافق یا مخالف مذاکرات، طرح‌های عملیاتی خود را برای پیشبرد کار ارائه نمایند؛ به گونه‌ای که حاصل این‌گونه پیشنهادات واقع‌بینانه و مسئولانه، دو ارمغان را برای کشور به وجود آورد، یکی آن‌که هرگز خطوط قرمز تبیین شده هسته‌ای نقض نگردد دیگر این‌که گشایش بیشتر در تعامل سیاسی اقتصادی و فرهنگی بین دو طرف مذاکره ایجاد شود.

*توافق برد-برد چیست

معاون وزیر امور خارجه، در پاسخ به این‌که چگونه می‌شود در برخورد با دشمن به اعتدال و یا توافق برد- برد رسید، ابراز داشت: ما هیچ اصراری بر کاربرد واژه‌های خاص نداریم. در تاریخ پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوادثی نظیر حمله آمریکا به صدام و یا حمله آمریکا به طالبان علی رغم برخی پیشنهادات افراطی و یکجانبه گرایانه، رهبری حکیم و هوشمند انقلاب اسلامی با اتخاذ مواضع متوازن، معتدل و واقع‌بینانه به دور از فضای احساسی و افراطی، کشور را از ورود به دو جنگ مهم منطقه‌ای نجات داد و سرافرازانه به انتظار پیروزی دیپلماسی حکیمانه خود در این دو موضوع نشست و بدون آن‌که ماهیت واقعی طرف مقابل را نادیده بگیرد، موافقت نمود تا در اجلاس‌های متعدد مربوط به مراحل دولت‌سازی جدید در عراق و افغانستان، جمهوری اسلامی ایران حضور و نقش موثری ایفا نماید. ماهیت و اهداف طرفین به جای خود و مذاکرات هم به جای خود این‌که نتیجه این دیپلماسی موفق را در این‌گونه مذاکرات برد- برد یا هر چیز دیگر بنامید، بر عهده شما می‌باشد.

وی یادآور شد: این سیاست متوازن با رویکرد «آرمانگرایی واقع‌بینانه» تا هم اکنون نیز ادامه دارد. در مبحث سوریه، جمهوری اسلامی طرح عاقلانه خود را اعلام نمود. در بحث کنفرانس خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای که بنا بود دو سال گذشته در هلسینکی برگزار شود، جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی و حضور نمود و در مبحث اخیر هسته‌ای نیز به مذاکرات ادامه خواهیم داد هر چند که سخت و نفس‌گیر باشد.