این سریال بر خلاف بسیاری از تولیدات مشابهه عربی ساختار خوب و منسجمی داشت و مضمونی که برای این کار انتخاب شده بود از ارزش‌های دینی بهره برده بود. به ویژه مفهوم جهاد اسلامی که یکی از اصول و ارزش‌های تفکر اسلامی است.

 البته باید توجه داشت وقتی درباره ساختار و رویکرد خوب این مجموعه سخن می‌گوییم، منظورمان مقایسه با تولیدات داخلی نیست، چون مشخص است کیفیت فیلمسازی در کشور ما به هیچ وجه قابل قیاس با کشورهای عربی نیست، با توجه به همین موضوع، واژه «خوش ساخت» را برای سریال (خاک و نمک) به کار می‌بریم، والا کارهای ایرانی هنوز یک سر و گردن از کارهای درجه یک آنها بالاتر است.

*نگاهی گذرا به چند آیتم موفق

 با توجه به مقدمه فوق به چند آیتم موفق این سریال اشاره‌ای گذرا کنیم.

 اولین بحث درباره «خاک و نمک» به فیلمنامه این مجموعه مربوط می‌شود به نظرم توانسته اصول و جذابیت‌های سینمایی را مدنظر قرار دهد. برای همین مخاطب تا انتها با کار همراه شده و از داستان خسته نمی‌شود. این امتیاز برای یک سریال مناسبتی امتیازی مهم است که نباید از آن غافل شد. یکی از نکات مثبت فیلمنامه این کار در مطابقت مبارزات جهادی در زندگی روز مره مردم است. یعنی ما به عینه می‌بینیم مبارزات جهادی حزب‌الله علیه صهیونیست جز اصول اساسی زندگی اجتماعی مردم است.

دقت در جزئیات مبارزات

 از دیگر امتیازی که برای سناریوی این مجموعه می‌توان متصور شد، جزئی‌نگری است که در کار مورد توجه قرار گرفته است. به این نحو که ما درباره جزئیات مبارزات، رزمندگان حزب الله هستیم، درصورتیکه در کارهای مشابه معمولا به صورت کلی این موضوع مورد توجه قرار می‌گرفت. با این توضیح، رابطه‌های علت و معلولی که برای روابط و اتفاقات به وجود آمده، اکثرا از یک انسجام منطقی بهره برده است.

 درباره کارگردانی این کار هم باید بیان کرد فیلمساز در حد خود، توانسته هدایت خوبی به روی عوامل داشته باشد. در کنار این ویژگی فیلمساز میزانسن‌های خوبی را برای کارش انتخاب کرده است. بازیگری این سریال هم همانند دیگر مجموعه‌های عربی در بازی های بیرونی خلاصه شده است. برای همین نمی‌توان امتیاز آنچنان بالایی به آن داد، اما همین اندازه باید گفت که بازی‌ها باور پذیر هستند.

*اما نقاط ضعف ...

 نکته دیگری که در سریال «خاک و نمک» وجود دارد و جز نقاط ضعف سریال محسوب می‌شود، بحث سخت افزاری است که در کار به چشم می‌خورد. منظور این است این کار اکثرا در سکانس‌های داخلی جلوی دوربین رفته و فضاها به شدت یکنواخت و تکراری هستند. در این سریال به هیچ وجه دکور‌سازی انجام نشده و کارگردان سعی کرده از داشته‌های پیرامون خود بهره ببرد. این نکته نیز در جای خود عجیب نیست، چون با توجه به محدودیت‌های کشورهای عربی در صنعت فیلمسازی، چنین امری دور از ذهن نیست.

*عدم بهره‌مندی از توانمندی های فنی

 در ادامه این مطلب باید این نکته را یادآور شد ارزیابی فنی این کار، زیاد امری سخت و دشوار نیست، چون مجموعه به لحاظ فنی از توانمندی‌های آنچنانی بهره نبرده است، اما در بحث مضمون ما با کار خوبی مواجهه هستیم. این امتیاز نیز باید برای اهداف ما که همانا توجه به هنر ارزشی است مهمترین فاکتور باشد. در این میان برای اینکه کیفیت فنی آثار عربی بالاتر رود بهترین پیشنهاد این است آنها ارتباط خود را با سینماگران ایرانی بیشتر کنند تا بتوانند ارزش‌های فنی خود را بالاتر برد.

*بهتر از سریال های بدون محتوای کره ای

 موضوع دیگری که می‌خواهیم در این یاداشت حتما به آن اشاره داشته باشم این است که سیمای جمهوری اسلامی باید بلندگوی ارزش‌های انقلاب و اسلام باشد. برای همین در ارائه محصولات داخلی و خارجی حتما باید ویژگی‌های دینی هر فیلم یا سریالی را مد نظر قرار دهد، اما متاسفانه در بسیاری از تولیدات سیما چنین امری مشاهده نمی‌شود و ما می‌بینیم محصولات از شرق آسیا روی آنتن شبکه‌های مختلف می‌رود که علاوه بر دروغ بودن وقایع مد نظر این گونه کارها به هیچ وجه اصول دینی‌شان با آموزهای اسلامی و دیگر ادیان الهی همخوانی ندارد.

 در کنار سریال‌های کره‌ای یا چینی برخی محصولات غربی هم روی آنتن شبکه‌های مختلف سیما می‌رود که از لحاظ ظاهری به هیچ وجه متناسب با تلویزیون جمهوری اسلامی نیست، البته با سانسور بخش‌هایی از فیلم‌ها و سریال‌ها اصلاح می‌شود، اما این کافی نیست، چون کل پوششی که در این آثار وجود دارد مشکل اساسی دارد که با سانسور یا کراپ کردن از بین نمی‌رود. این مسئله را حتی در آرایش مو و لباس مردان هم می‌توان مشاهده کرد.

 در پایان درباره مخاطبان این سریال عربی باید گفت که نباید میزان مخاطبان این کار را با سریال‌های ایرانی مقایسه کرد، چون این دو ظرف به هیچ وجه با هم برابر نیستند، اما اگر بخواهیم در مقایس مناسب تماشاگران «خاک و نمک» را ارزیابی کنیم متوجه خواهیم شد تماشاگران آن خوب بوده، البته معتقدم اگر این کار در ایامی غیر از ماه مبارک و در ساعتی خوب روی آنتن یکی از شبکه‌های اصلی سیما می‌رفت، قادر بود مخاطبان بیشتری را جذب کند.