سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری«حوزه»، به مناسبت دهه کرامت درگفت وگو با حجت الاسلام و المسلمین مهدی میرزادصبایی به بررسی ویژگی های نظام تربیتی اسلام و مهم ترين ويژگي هاي تربيتي دهه كرامت برای دختران جامعه اسلامی پرداخته که درادامه می آید:

* نظام تربیتی اسلام ازچه ویژگی هایی برخوردار است وچه تفاوتی با ديگر نظام هاي متداول تربيتي دارد؟  

 اسلام در زمينه تربيت در مقايسه با ديگر نظام هاي متداول تربيتي،جامعيت چشم گيري دارد و همه فعاليت هاي انسان را در تمامي مراحل رشد و تكامل در بر مي گيرد .اسلام همانطور كه به تربيت جسم انسان مي پردازد، پرورش روح او را نيز بر عهده دارد و تربيت را تنها به حيات مادي انسان و تامين نيازهاي جسماني او محدود نمي كند، بلكه به پرورش روح و عقل انسان نيز اهتمام داشته و با پيوند روح و جسم انسان با مبدا آفرينش او را به تعالي و بالندگي مي رساند.

اين مكتب الهي و حيات بخش،تربيت انساني را به مكان ، رنگ ونژادي خاص محصور نساخته ، بلكه بزرگي آدمي را به كرامت و ارزش ذاتي او مي داند.چنين ويژگي هايي است كه از اسلام، ديني جاودانه ساخته كه در گذر زمان كهنه نمي شود و تمام نيازهاي تربيتي انسان را در طول تاريخ پاسخگوست.

انساني كه در مكتب اسلام تربيت شده مجال عروج يافته و به اوج مي رسد و در اين حركت پر شور،عظمت آفرينش خداوند متعال را با تمام وجود درك مي كند ، بنا بر اين به دنيا دل نبسته وخود را به آن محدود نمي سازد بلكه با نشاطي معنوي مسير تعالي و كرامت را طي مي كند و هرگز موانعي چون قدرت، ثروت و علم مانع رسيدن او به كمال مطلوب نمي شود بلكه او را قدم به قدم به سوي كمال انساني پيش مي برد.

*انسان چگونه می تواند به  مراتب عالی تربیتی  برسد؟

براي دست يابي انسان به اين سعادت خداوند متعال در درون او نيروهايي به وديعت نهاده كه با شناخت آنها مي تواند به رشد و سازندگي برسد و با به جريان انداختن شان،به وسعت هستي خويش دست يابد به همين دليل است كه شيطان با تمام وجود تلاش مي كند انسان را از حقيقت وجوديش دور ساخته و او را در غفلت و بي خبري نگه دارد تا مبادا سرمايه و استعدادهايش شكوفا و به رشد و سازندگي برسد. البته انساني كه خود و خدايش را بشناسد شيطان هرگزنمي تواند او را با سرگرم نمودن به بازي هاي دنيا فريب دهد و سرمايه هايش را به تاراج ببرد بلكه اين انسان همواره به بركت معرفت و بينشي كه به دست آورده در صراط مستقيم گام بر داشته به رشد و پويايي خويش ادامه مي دهد.

حال اين انسان اگربخواهد توانمندي هاي فطري گرانبها وذي قيمتي كه پروردگار متعال در وجودش به وديعت گذاشته را به فعليت برساند، براي دست يابي به آنها و رهنمون شدن به سوي كمال و سعادت، به مربيان و راهنماياني نياز دارد كه حيات روحاني آنها را سرمشق و الگوي زندگي خود قرار دهد تا دچار لغزش ها و اسير واماندگي ها نشود.انسان با بر خورداري از يك نمونه و الگوي مناسب در زندگي خويش، مي تواند به مراتب عالي تربيتي رسيده، از رشد والايي بهره مند گردد. خداوند متعال در قران كريم انبيا و پيامبر اسلام (ص) را بهترين الگو و اسوه براي تربيت انسان معرفي نموده و مي فرمايد:(همانا پيامبر براي شما سرمشق و الگوي خوبي است.) حتي از منظر روان شناختي و جامعه شناختي نيز انسان همواره نيازمند به الگويي نمونه از لحاظ رفتاري و عملي است وجود اين الگوهاي رفتاري و شخصيت هاي نمونه نقش بسيار مهمي در سازندگي انسانها دارد.

* الگو در فرهنگ و علوم اجتماعي به چه معنایی است؟

الگو در فرهنگ و علوم اجتماعي به انسانهاي كامل و رشد يافته اي گفته مي شود كه لياقت سرمشق بودن براي ديگران را دارند. دهه كرامت فرصتي بس گرانبها براي تبلور يافتن اين فرايند است.

* دهه كرامت یاد آور چه معنايي است وچگونه می توانیم ازآن  درس بگیریم؟

دهه كرامت، دهه اول ماه ذي القعده است كه با ولادت حضرت معصومه (سلام الله عليها) آغاز و با ولادت حضرت ابوالحسن علي بن موسي الرضا (عليه السلام )پايان مي يابد اين دهه يادآور عظمت و جلالت و نورانيت و معنويت اين دو شخصيت بزرگوار است و مطالب عالي و مفاهيم بلند و سازنده اي كه در فرهنگ اسلامي مي درخشد در اين دهه متبلور مي شود و الگوگيري از سيره عملي اين دو شخصيت عالي قدر از نظر عبادي،اخلاقي،علمي و سياسي مي تواند نقش مهمي را در تربيت همه جانبه اقشار جامعه اسلامي ايفا كند اين دهه را مي توان شروع مباركي براي آموختن درس زندگي و فضيلت از امام رضا(ع)و خواهر مكرمه شان حضرت معصومه (س) قرار داد.

*روش تربیتی امام رضا(ع) برای دست یابی به سعادت ابدی چگونه بود؟

امامي كه به اخلاق عالي و ممتاز، آراسته بود و به سبب آن ،عام و خاص، ايشان را دوست داشتند، مقام رفيعش او را از مردم جدا نمي ساخت، و با اينكه برگزيده خدا و حجت او در زمين بود در عين حال هرگز به روش جباران حريمي انحصاري و اختصاصي براي خود قائل نمي شد مردم را به بردگي و پستي نمي كشاند و تحقير نمي كرد امام رضا (ع) در تربيت پيروان و راهنمايي ايشان تنها به گفتار اكتفا نكرده بلكه نسبت به اعمال آنان نيز توجه و مراقبت ويژه اي داشت، و در مسير زندگي اشتباهاتشان را به آنان گوشزد مي نمود تا مبادا گمراه شوند و علاوه بر آن ديگران و آيندگان نيز راه رسم درست زيستن را از ايشان بياموزند. امام(ع) با عمل و سخن خويش هشدار مي داد كه هيچ عملي جاي خود سازي و تربيت نفس و عمل صالح را نمي گيرد، و نبايد به امتيازات مادي مغرور شد، در روش تربيتي ايشان حتي نزديكي به امام و عنايت و لطف آن بزرگوار نيز وسيله فخر و مباهات و احساس برتري بر ديگران نبود و تنها شعار ايشان براي دست يابي به سعادت ابدي رعايت تقوا و پرهيز از محرمات الهي بود و بس.

 *نقش  حضرت معصومه(س) درایجاد خودباوری وحفظ حجاب وعفاف درمیان دختران و اصلاح نگرشهاي جامعه و خانواده نسبت به دختران را تبیین فرمایید؟

  در دهه كرامت ترويج ابعاد وجودي حضرت معصومه (س) و الگوسازي از شخصيت آن حضرت كه مظهر عفاف،تقوا و حيا هستند براي دختران اين مرز و بوم امري ضروري به نظر مي رسد اين ستاره درخشان منظومه ولايت همچون جده اش حضرت زهرا (سلام لله عليها )يكه تاز عرصه هاي علم و كمالات و قداست بود و در اين عرصه گوي سبقت را از ديگران ربود و به عنوان الگوي دختران مسلمان در فرهنگ ايران اسلامي توانست خودباوري ، حيا و حجاب را در ميان آنان افزايش داده و موجب اصلاح نگرشهاي جامعه و خانواده نسبت به دختران شود به بركت اين كوثر الهي و به مدد الگوگيري از آن حضرت است كه نگاه جامعه اسلامي به زنان و دختران اصلاح مي شود و دختران يكي پس از ديگري جاده تكامل و تعالي را سپري كرده و فاطمه گونه،پاي در مسير عصمت و پاكي مي نهند دهه كرامت يادآور لطيف ترين علائق و مهر و وفاداري كم نظير يك خواهر نسبت به مقام شامخ و معنوي برادر است مهر و وفايي كه خواهر مهربان و دلداده را به هجرت وادار نموده و غربت و بيماري و مرگ در فصل جواني را براي او آسان كرد.

دهه كرامت فرصت خوبي است تا پندارهاي نادرست در مورد دختران تغيير كرده و جايگاه والاي زنان و دختران در جامعه نمايان گردد و ارزشهاي مطلوب دختران با تكيه بر فرهنگ و سيره مكتب تابناك اهل بيت(ع) احيا و براي سلامت رواني دختران ايران اسلامي اهتمام جدي صورت گيرد و نسبت به تعميق هويت ديني و گسترش آموزه هاي ديني در بين دختران جامعه اسلامي برنامه ريزي دقيقي صورت گيرد. روز ولادت حضرت معصومه (س) روز دختران نام گذاري شده لزوم نامگذاري چنين روزي ارايه الگويي نظير حضرت معصومه(س) به دختران و زمينه سازي مشاركت اين قشر در برنامه ريزي ها و فعاليت هاي ديني، فرهنگي و اجتماعي است.

* مهم ترين ويژگي هاي تربيتي دهه كرامت برای دختران جامعه اسلامی چیست؟

 اين روز به عنوان روز دختر فرصت مناسبي براي گردآمدن دختران جامعه حول شخصيت گرانقدر اين بانوي كرامت به عنوان اسوه كامل اخلاق و اخلاص است و يكي از مهمترين فاكتورهاي زندگي دختران در حفظ عفت و پاكدامني آنان مي باشدكه اين ويژگي در لحظه به لحظه زندگي معصومين خصوصا حضرت معصومه(س) مشاهده مي گردد چرا كه اگر دختران يك جامعه داراي عفت باشند اين عفت مانند دژي مستحكم و آهنين آنان را از گناه و پليدي هاي اخلاقي و سقوط حتمي محافظت مي نمايد و سبب مي شود در جهت پرورش كمالات و فضايل اخلاقي گام بردارند و اين نتيجه مطلوب را مي توان به عنوان يكي از مهم ترين ويژگي هاي تربيتي دهه كرامت نام برد همچنين عواملي چون تابع خانواده بودن، علم و دانش بسيار، شجاعت و دليري، حمايت از حريم ولايت، تلاش و پشتكار بي حد و حصر و صدها دليل ديگر، از جمله مواردي هستند كه جايگاه تربيتي دهه كرامت را براي ما روشن تر ساخته جامعه ديني مارا به سمت الگوپذيري از اين بانوي يگانه و برادر گراميش امام رضا(ع) سوق مي دهد.